Sosyal Bilgiler Öğretiminde Çocuk Edebiyatı Ürünlerinin Kullanımının Öğrencilerin Empatik Eğilimlerine Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 14, 05.06.2016

Yahya Akyol

Öz

Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretiminde çocuk edebiyatı ürünlerinin kullanımının öğrencilerin empatik eğilimlerine etkisini tespit etmektir. Araştırma 2010-2011 öğretim yılında Manisa İli Demirci İlçesi Cumhuriyet İlköğretim Okulu’nda gerçekleştirilmiştir. Araştırma deney ve kontrol grubu olmak üzere toplam 34 öğrenci ile üzerinde gerçekleştirilmiştir. Uygulama öncesinde ve sonrasında her iki gruba 20 maddeden oluşan Dökmen (1988) tarafından geliştirilen “Empatik Eğilim Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, SSPS 17.0 istatistik paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi p<.05 olarak alınmıştır. Çocuk edebiyatı konuları ile ilişkilendirilerek öğretim yapılan deney grubu ile geleneksel öğretimin yapıldığı kontrol grubunun puanları karşılaştırıldığında empatik eğilim ölçeğine göre son test puanlarında deney grubunun lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Ayrıca cinsiyet değişkeninde son testte kız öğrencilerin lehine anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler, çocuk edebiyatı, empatik eğilim

The Use of Children’s Literature Works in Teaching Social Studies to The Effect on Student’s Empathic Tendency

Öz

The aim of this research is to identify the effect of the use of children’s literature works in social studies on student's empathic tendency. The research was conducted in Cumhuriyet Primary School in Demirci/Manisa in 2010-2011 academic year. The research was carried out with 34 students in total as an experiment group and a control group. The scale of emphatic tendency consisting of 20 items has been applied to both of the groups at the end of implication. The collected data has been analysed through SSPS 17.0 statistical package. t-test and analysis of variance (ANOVA) have been used. The signifance level has been obtained as p<.05 in the analysis. A significiant difference has been identified on behalf of the experiment group when t-test point of the control group having been taught traditionally and experiment group having been taught the children literature objects were compared. Furthermore, it has been identified that there has been a significiant difference on behalf of female students in the last test in gender variable.

Anahtar Kelimeler

Social studies, children’s literature, emphatic tendency

Kaynakça

• Ağırman, C. (2006). İdeal bir davranış biçimi olarak empati ve hadislerde empati örnekleri. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, X(2), 23-53.
• Akkuş, Z. (2007). Tarih öğretiminde edebi ürünlerin kullanımının öğrenci başarısına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Altıkulaç, A. & Gökkaya, A. K. (2014). Tarih öğretiminde hatıraların kullanımının tarihsel empati becerisine etkisi. Turkish Studies, 9(1), 21-35.
• Aydın, A. (1996). Empatik becerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Aykaç, M. & Adıgüzel, Ö. (2011). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı damanın yöntem olarak kullanılmasının öğrenci başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 297-314.
• Bilgili, A. S. (2008). Sosyal bilgilerin temelleri (4.Baskı). Ankara: Pegem A Akademi.
• Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: Öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 969-990.
• Çıkla, S. (2005). Tanzimattan günümüze çocuk edebiyatı ve bazı öneriler. Hece Dergisi, 19(3), 89-105. Demir, S. B. & Akengin, H. (2012). Hikayelerle sosyal bilgiler öğretimi (2.Baskı). Ankara: Pegem A Akademi.
• Demircan, C. (2007). Köy enstitüleri eğitim-öğretim programlarında çocuk edebiyatı. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 17-26.
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21(1), 155-190. Gelen, İ. (2011). Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 83-106.
• Gökler, R. (2009). Empatik eğilim ölçeğinin ilköğretim sekizinci sınıflar için uyarlanması. Aile ve Toplum Eğitim Kültür Araştırma Dergisi, 5(19), 77-86.
• Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler öğretimi arayışı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 537-544. Kapıkıran, N. A. (2009). Öğretmen adaylarının empatik eğilim ve kendini ayarlama açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 81-91.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (19.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Keçe, M. & Merey, Z. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler kazanımlarının sosyal bilimler disiplinlerine ve disiplinlerarası anlayışa uygunluğunun belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 110-139.
• MEB. (2005). Sosyal bilgiler dersi 4, 5, 6 ve 7. sınıflar öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (2015). Sosyal bilgiler dersi 4, 5, 6 ve 7. sınıflar öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Oruç, Ş. (2009). Sosyal bilgiler 6.sınıf ders kitaplarında edebi ürünler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 9-24.
• Oruç, Ş. & Erdem, R. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde biyografi kullanımının öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 215-229.
• Önder, A. & Gülay, H. (2007). Ebeveyn kabul-red teorisi ve bireyin gelişimi açısından önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 20-28.
• Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 13-23.
• Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Safran, M.(2009). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem-Net Akademi.
• Sever, S. (2010). Çocuk ve edebiyat (5.Baskı). İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Sönmez, V. (1999). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. İstanbul: MEB.
• Şahin, M. & Akbaba, S. (2010). İlköğretim okullarında zorbacı davranışın azaltılmasına yönelik empati eğitim programının etkisinin araştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 331-342.
• Tekgöz, M. (2005). İlköğretim 7. Sınıf sosyal bilgiler dersinde edebiyat temelli öğretim yönteminin öğrencilerin akademik başarısına ve kalıcılığa etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.