EKONOMİK KATMA DEĞER EVA ’İN HESAPLANMASI VE GEREKLİ MUHASEBE DÜZELTMELERİ

Yıl 2005, Sayı: 15, 125 - 150, 01.05.2005

İpek Türker

Öz

İşletmelerde sermaye getirisinin artması işletmelerin karlılığına bağlıdır. İşletmeler karlılıklarını artırmak ve kaynaklarını verimli kullanabilmek amacıyla arayışlara girmişlerdir. Bu arayışların sonucunda işletmelerde maliyetodaklı yönetim anlayışı önem kazanmış ve değer tabanlı performans ölçütleri ortaya çıkmıştır. Bir işletmenin faaliyet sonuçlarının başarısını belirlemek performansını ölçmek ya da değerlemek amacıyla değer tabanlı çeşitli ölçme teknikleri geliştirilmiştir. İşletmenin performansının belirlenmesinde kullanılan ölçütlerin arasında enyaygın olanı “Ekonomik Katma Değer”dir.Bu makalede, bir performans değerleme ölçütü ve aygıtı olarak Ekonomik Katma Değer kavramının tanımlanması ve hesaplanması incelenmiştir. Hesaplanan performansın finansal tablolara doğru ve güvenilir bir biçimde yansıtılabilmesi için gereken muhasebe düzeltme kayıtları irdelenmiştir

Anahtar Kelimeler

EVA, ekonomik katma değer, sermaye maliyeti, ekonomik katma değerin hesaplanması, muhasebe düzeltme hesapları

Kaynakça

• ALTAY, Erdinç – ANIL, Duygu : “Kamuyu Aydınlatma Aracı Olarak Finansal Raporların Hisse Senedi Getiri Oranları Üzerindeki Etkisinin Sınanması”, ÖNERİ Dergisi, Cilt : 6, Sayı : 21, Ocak 2004, ss.107-119.
• ARPACI, Altar Ömer : “Araştırma Geliştirme (AR-GE) Giderlerinin Vergi Ertelemesi Yönü”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı : 190, Temmuz, 2004, ss. 15-21.
• BEHR, Georgio : “Muhasebedeki Yenilikler ve Trendler Ulusal ve Uluslararası Gelişme Eğilimleri” (Çeviren : Melek Acar Boyacıoğlu), Prof.Dr.Yüksel Koç Yalkın’a Armağan, Türmob Yayınları, No: 221, Ankara 2003, ss.117-130.
• EHRBAR, Al : EVA: The Real Key to Creating Wealth, John Wiley & Sons., Inc., ABD, 1998 ÇELİK, Orhan : “İşletmelerde Bir Performans Ölçütü Olarak Ekonomik Katma Değer (EKD) ve Türk Telekom A.Ş.’de Uygulaması”, MÖDAV Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, Cilt : 4, Sayı :1 , Mart 2002, ss.21-55.
• ERGİNCAN, Yakup : “EVA® (Economic Value Added) ve MVA® (Market Value Added): İMKB’deki Hisse Senedi Fiyatları Üzerinde Ekonometrik Bir Analiz”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul 2001
• ERTUNA, Özer : “21. Yüzyılın Basında Muhasebe’nin Gündemi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı : 17, Ocak 2003, ss.8-13
• GÜRBÜZ, A.Osman, ERGİNCAN, Yakup : “Ekonomik Katma Değer (Economic Value Added)(EVA®) ve Net Kâr İMKB’deki Hisse Senedi Fiyatlarının Analizi (1995-2000).”, ÖNERİ Dergisi, Cilt:6, Sayı:21, Ocak 2004, ss.33-42.
• GÜRBÜZ, A.Osman, ERGİNCAN, Yakup : “Şirket Değerlemesi : Klasik ve Modern Yaklaşımlar”, Literatür Yayınları, İstanbul 2004,
• HACIRÜSTEMOĞLU, Rüstem, ŞAKRAK, Münir, D E M İ R , Vo l k a n :“Etkin Performans Ölçüm A r a c ı (EVA)(Ekonomik Katma Değer) Ekonomik Kâr Yaklaşımı, Mali Çözüm Dergisi, Yıl:12, Sayı:59, Nisan Mayıs Haziran, 2002, ss: 10-21.
• HANSEN, Don R, MOWEN, Maryanne M. : “Cost Managment and Control”, (2nd Edition) South-Western College Publishing, Cincinati, Ohio, 1997
• International Accounting Standarts Board : International Financail Reporting Standard 2003: Incorporating Interational Accounting Standards and Interpretations, London, 2003
• KAPTAN, Nurten : “Ekonomik Katma Değer ve Uygulama”, YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 1998
• KARA, Hatice : “Katma Değer Yaratmaya Dayalı Finansal Performans Ölçütü Olarak EVA (Economic Value Added) : İMKB Şirketleri Üzerine Bir Uygulama”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2002
• KARAPINAR, Aydın : “ İşletme Performansının Ölçülmesinde Katma Değer ve Bir Örnek Uygulama”, MÖDAV Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 4, Sayı:2, Haziran 2002, ss.59-74
• OKUMUŞ, H. Şaduman : “Performance of Turkish Banking and Measure of Added Value/Input Costs”, ÖNERİ Dergisi, Cilt:5, Sayı:19, Ocak 2003, ss.127-135
• RUY, Russ : “Economic Value Added : Theory Evidence, a Missing Link”, Review of Business, Spring/Summer 2001, Vol. 22 Issue 1/2 ss.66-70
• SEÇKİN, Özge Begüm : “Bir Performans Değerlendirme Aracı Olarak Ekonomik Katma Değer”, Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2003
• Sermaye Piyasası Kurulu : “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ Seri : XI, No:25”, 15.11.2003 Tarih ve 25290 no.lu Mükerrer Resmi Gazete, Ankara Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası, Ankara, 2004
• SEZER, Şükran : “Finansal Performans Değerlendirme Yöntemleri ve EVA”, YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2000
• SONAL, Gülsüm Ü : “Finansal Performans Ölçüm Aracı Olarak Ekonomik Katma Değer (EVA)”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 2002
• The Institute of Chartered Accountants in England and Wales Accounting Standard Committee : “Faaliyet Raporu – The Corporate Report”, (Çeviren: Haluk Ünal) Türkiye Muhasebe Uzmanları Derneği Yayın No:6, İstanbul, 1978
• TÜRKER, Masum : “Faaliyet Raporlarında Yer Alması Gereken Tablolar ve Gelişmeler”, Muhasebe Enstitütüsü Dergisi, Yıl:4, Sayı:13, Ağustos 1978-III, ss.49-66
• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu : Çevirimci : http://www.tmsk.org.tr/
• UĞUZ, Handan : “Economic Value Added As a Financial Performance Measure and Determinant of Stock Return”, YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1998
• VELEZ-PAREJA, Ignacio : “Economic Value Measurment Investment Recovery and Value Added – IRVA”, (Draft), 2nd Version, Febuary 2001 Çevirimci : http://papers.ssrn.com/paper.taf?abstract_id=223429
• VETTIGER, Thomas, VOLKART, Rudolf : “Ekonomik Katma Değer” (Çeviren: Doğan Argun), Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Yıl:4, Sayı:11, Ocak 2004, ss.117-121
• YILDIZ, Gazi : “Hisse Senedi Yatırım Kriterleri ve Alternatif Olarak MVA/EVA Değişim Oranı: İMKB’de Bir Uygulama”, YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 1999.