KAYNAK TÜKETİM MUHASEBESİNDE KAPASİTE MALİYET YÖNETİMİ

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 45, 51 - 74, 01.06.2015

Tunç Köse Şafak Ağdeniz

Öz

Kaynak Tüketim Muhasebesi KTM , kaynak odaklı Alman Maliyet Muhasebesi GPK ile faaliyet odaklı Faaliyete Dayalı Maliyetleme’nin FDM birlikte ele alınarak bütünleştirilmesinden ortaya çıkan bir maliyet yönetimi yaklaşımıdır. KTM, GPK’nın kaynak bakış açısı ile FDM’nin süreç bakış açısını bütünleştirerek diğer yaklaşımlardan farklı bir konum elde etmektedir. Kapasitenin uygun bir biçimde planlanmaması durumu; atıl ya daaşırı kaynakların oluşmasına neden olmaktadır. Bu tür sorunların çözümünde, KTM; maliyetleri, sabit ve orantısal maliyetler olarak ayırmakta ve kaynak havuzlarında sabit maliyetleri teorik kapasiteleri ve kullanılan miktarları ele alarak; atıl kapasitenin izlenmesine ve yönetilmesine olanak sağlamaktadır. Bu nedenle, KTM işletmenin verimliliğinin artmasına yardımcı olmakta ve kapasite maliyet yönetiminde faydalı bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada, yeni maliyet yönetimi yaklaşımlarından KTM’de kapasite maliyet yönetimi elealınacaktır. Öncelikle KTM teorisi üzerinde durulacak daha sonra ise kapasite maliyet yönetimi ve KTM ile ilişkisi vurgulanacaktır. Son bölümde ise örnek bir uygulama üzerinde atıl kapasite maliyetinin KTM yaklaşımında nasıl hesaplandığı gösterilecektir

Anahtar Kelimeler

Maliyet yönetimi, Kapasite Maliyet Yönetimi, Kaynak Tüketim Muhasebesi

CAPACITY COST MANAGEMENT IN RESOURCE CONSUMPTION ACCOUNTING

Öz

Resource Consumption Accounting RCA is a cost management approach that came up with resource focusedGerman Cost Accounting Grenzplankostenrehnung-GPK and activity focused Activity Based Costing ABC .By integrating the resource perspective of RCA and activity perspective of ABC, RCA obtains different position from the other approaches. Unappriopriate capacity planning leads to idle or excess capacity. To solve thisproblem, RCA classify the costs either fixed or proportional costs. And by handling fixed costs, theoric capacity and actual capacity in the resource pool, RCA allows tracking and managing the idle capacity. So, RCAprovides increasing the productivity of the company and being an useful tool in the capacity cost management.Capacity cost management in Reosurce Consumption Accounting, which is one of the new approaches of costmanagement, will be discussed in this study. Firstly, resource consumption accounting theory will be discussed,then the relationship between capacity cost management and resource consumption accounting will be emphasised. In the last section, accounting of the idle capacity cost in the RCA will be explained by an example

Anahtar Kelimeler

Cost Management, Capacity Cost Management, Resource Consumption Accounting

Kaynakça

• Aksu, İbrahim, “Kaynak Tüketimine Dayalı Muhasebe: Bir Örnek Uygulama”, NWSA Social Sciences, 3C0116, , (4), 2013, s. 165-182.
• Aktaş, Rabia, “Yeni Bir Maliyet ve Yönetim Muhasebesi Yöntemi Olarak Kaynak Tüketim Muhasebesi”, Mu- hasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2013, s. 55-75.
• Alta Via Consulting, LCC, A Practical Introduction To Resource Consumption Accounting, 2011, http://www.rcainstitute.org/rcadocuments/SAP_UA_Practical_ Intro_to_RCA.pdf, (06.04.2015)
• Balakrishnan, Ramji, Labro, Eva ve Sivaramakrishnan, K. (2012a), “Product Costs As A Decision Aids: An
• Analysis of Alternative Approaches (Part 1), Accounting Horizons, Volume 26, No 1, s. 1-20. Balakrishnan, Ramji, Labro, Eva ve Sivaramakrishnan, K. (2012b), “Product Costs As A Decision Aids: An
• Analysis of Alternative Approaches (Part 2), Accounting Horizons, Volume 26, No1, s. 21-41. Benjamin, Lynn ve Simon Todd, “A Planning And Control Model Based On RCA Principles”, Cost Manage- ment, 2003 Jul/Aug, 17, 4, s. 2027.
• Buchheit, Steve, “Reporting The Cost Of Capacity”, Accounting, Organizations and Society, 2003, s. 549-565.
• Büyükmirza, H. Kamil, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, 19. Baskı, Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti., Ankara, 2014.
• Cengiz, Emre, “Gelişmiş Bir Maliyetleme Yaklaşımı Olarak Kaynak Tüketimi Muhasebesi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2012 Mart, Cilt 14, Sayı 1, s. 215-233.
• Clinton, B. Douglas ve Sally A Webber, “RCA At Clopay”, Strategic Finance, October 2004, s. 21-26.
• Çakıcı, Cemal, Ansiklopedik Muhasebe Terimleri Sözlüğü, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., Yayın no:1291,
• Sözlük Dizisi: 3, İstanbul, Kasım 2002.
• Erkuş, Hakan, İbrahim Aksu ve Ebru Turan, “Kaynak Tüketim Muhasebesinin Diğer Maliyet Sistemleri İle Kar- şılaştırılması”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 2014, Cilt 7, Sayı 2, s. 15-36.
• Fisher, Joseph G. ve Kip Krumwiede, “Product Costing Systems: Finding the Right Approach”, The Journal of Corporate Accounting and Finance, March/April 2012, s. 43-51.
• Gürsoy, Cudi Tuncer, Yönetim ve Maliyet Muhasebesi, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. Yayın No:2221, İşlet- me-Ekonomi Dizisi: 348, İstanbul, Kasım 2009.
• Institute of Management Accountants (IMA), Measuring The Cost of Capacity, 1996, http://www.ima- net.org/docs/default-source/thought_leadership/internal_measurement_ systems/measuring-the-cost-of-capa- city.pdf?sfvrsn=2, (06.04.2015)
• Kaygusuz, Sait Yüksel, Yenilikçi Yönetim Muhasebesi, Alfa Akademi Ltd. Şti., İstanbul, Ocak 2006.
• Köse, Tunç, Sürece Dayalı Yönetim Kapsamında Maliyet Yönetimi, Detay Yayıncılık, Ankara, Mart 2010.
• Krumwiede, Kip ve Augustin, Suessmair, “Getting Down to Specifics on RCA”, Strategic Finance, June 2007, s. 50-55.
• McNair, C.J, “Beyond the Boundaries: Future Trends In Cost Management”, Cost Management, Jan/Feb ;21, 1, s. 10-21. Perkins, David ve O Scott STOVALL, “ Resource Consumption Accpunting- Where Dose It Fit?”, Journal of Applied Business Research, Sep/Oct 2011, Volume 27, No 5, s.41-51.
• Syed, Ahmed Ajaz ve Moosa Mehboob, “Application of Resource Consumption Accounting (RCA) In An Edu- cational Institute, Pakistan Business Review, January 2011, s.755-775.
• Tanış, Veyis Naci ve Hasan Özyapıcı, “The Measurement and Management of Unusued Capacity In A Time Dri- ven Activity Based Costing System”, Journal of Applied Management Accounting Research, Volume 19, No , 2012, s.43-55.
• Tse, Michael S.C., ve Maleen Z. Gong, “Recognition of Idle Resources In Time-Driven Activity Based Costing and Resource Consumption Models”, Journal Of Apllied Management Accounting Research, 2009, Volume , No2, s.41-54.
• White, Larry, “Resource Consumption Accounting:Manager-Focused Management Accounting”, The Journal of Corporate Accounting and Finance, May/June 2009, s.63-77.