MUHASEBE MESLEĞİNDE KADINLAR ve MUHASEBECİ KADIN AKADEMİSYENLER

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 64, 205 - 226, 20.09.2021

D. Ali Kızılyalçın

Öz

Toplumsal cinsiyet toplumun kadınlara ve erkeklere sosyal olarak verdiği davranış biçimi olarak ifade
edilebilir. Çalışmada toplumsal cinsiyet eşitliği konusu muhasebe özelinde ele alınmıştır. Bu bağlamda
çalışmanın amacı Türkiye’de muhasebe alanında çalışan kadınların toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında
genel görünümünün ortaya konulmasıdır. Bunun için muhasebe mesleğini profesyonel olarak
gerçekleştiren ve muhasebe konusunu çalışan kadın akademisyenlerin sayısal görünümleri araştırılmıştır.
Ayrıca muhasebe mesleğinde kadın istihdamı hakkındaki problemler de literatürden örnekler
verilerek ortaya konulmuştur.
Çalışmanın uygulama kısmında ikincil veriler kullanılmıştır. Uygulama kısmına ait veriler, bu konuda
yapılan çalışmalardan ve ilgili kurumlarca yayımlanan istatistiklerden elde edilmiştir.
Çalışmada ulaşılan bulgulara göre Türkiye’de muhasebe mesleğini profesyonel olarak gerçekleştiren
kadınların sayısının son yıllarda artış olmakla birlikte erkekler ile eşit bir sayıya ulaşamadığı görülmektedir.
2019 yılında Türkiye’de profesyonel kadın muhasebecilerin oranı yaklaşık %29 erkeklerin
oranı yaklaşık %71’dir. Üniversitelerdeki akademisyenlerin cinsiyet açısından durumuna bakıldığında,
akademisyenlerin %45,3’ü kadın, %54,7’si erkektir. Muhasebeci kadın akademisyenler açısından
duruma bakıldığında ise kadın akademisyenlerin oranı %32,8’dir.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Mesleği, Toplumsal Cinsiyet, Kadın Muhasebeciler

WOMEN IN ACCOUNTING PROFESSIONS and ACCOUNTANT WOMEN ACADEMICIANS

Öz

Social gender can be expressed as the social behaviour that society gives to women and men. In the
study, the issue of gender equality has been handled specifically in accounting. In this context, the aim
of this study is to demonstrate the general views of gender equality of women working in the accounting
field in Turkey. For this purpose, the numerical views of female academicians who professionally
perform the accounting profession and study the subject of accounting were investigated. In addition,
the problems about women’s employment in the accounting profession have been put forward by giving
examples from the literature.
Secondary data were used in the application part of the study. The data of the application part were obtained
from the studies conducted on this subject and statistics published by the relevant institutions.
While the increase in recent years the number of women that perform according to the findings reached
by the accounting profession in Turkey as a professional in working with men is seen not reach an
equal number. In 2019 the ratio of female professional accountant in Turkey about 29%, the proportion
of men is approximately 71%. Considering the status of academics in universities in terms of gender,
45,3% of the academicians are women and 54,7% are men. Considering the situation in terms of female
accountant academics, the rate of female academicians is 32,8%.

Anahtar Kelimeler

Accounting Profession, Social Gender, Women Accountants

Kaynakça

• Ağca, A. ve Yalçın, N. (2009). Muhasebe Mesleğinde Kadın Olmak Bir Sorun Teşkil Eder Mi? Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı. 24, 37-46.
• Aksoylu, S. (2019). Investigating the reasons of occupational stress by demographic factors on female accounting professionals: The case of Kayseri province. Muhasebe ve Finansman Dergisi- Temmuz, (83), 249-262. DOI: 10.25095/mufad.580163.
• Bakioğlu, A. ve Ülker, N. (2018). Career barriers faced by Turkish women academics: Support for what? Yükseköğretim Dergisi, 8 (3), 313–321. DOI:10.2399/yod.18.017
• Baldo, M. D., Tudor, A. T. and Faragalla, W. A. (2019). Women’s role in the accounting profession: A comparative study between Italy and Romania. Administrative Sciences, 9, 2, 1-23.
• DOI:10.3390/admsci9010002 http://www.mdpi.com/journal/admsci
• Başarır, F. ve Sarı M. (2015). Kadın akademisyenlerin “kadın akademisyen olma” ya ilişkin algılarının metaforlar yoluyla incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 41-51. DOI: 10.5961/jhes.2015.108
• Ciğer, A. ve Vardar, G. Ç. (2019). Kadın muhasebe meslek mensuplarına ilişkin cam tavan algısı: Antalya İli örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 14, S. 1, 239-258.
• Ciğer, A. ve Uyar, G. F. (2016). Konaklama İşletmelerinde Kadın Muhasebecilerin Cam Tavan Algısına Yönelik Bir Araştırma: Antalya İli Örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt. 5, Sayı. 2, 43-58.
• Cohen, J. R., Dalton, D. W., Webb, L. L. H. and McMillan, J. J. (2020). An Analysis of Glass Ceiling Perceptions in the Accounting Profession. Journal of Business Ethics, 164, 17–38. doi.org/10.1007/s10551-018-4054-4
• Çakır, İ. ve Arslan R. (2018). Türkiye’deki Üniversitelerde Kadın Akademisyenlerin Karşılaştıkları Sorunlar ve Bartın Üniversitesi’nde Çalışan Kadın Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 18, 265-280.
• Çetin, A. A. (2019). Muhasebe Mesleğinde Kadın, Editör; Kumkale, İ., Kadının İş Yaşamı ve Etik, Nobel Yayınevi Baskı Yılı Kasım, 2019.
• Demir, S. (2018). Akademide Kadın: Farklı Disiplinlerden Kadınların Akademideki Yeri ve Aile Yaşamlarıyla Etkileşimi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, Cilt. 6, Sayı. 1, 187-210. DOI: 10.14782/marusbd.412643
• Din, N. U., Cheng, X. and Nazneen, S. (2018). Women’s skills and career advancement: a review of gender (in) equality in an accounting workplace. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 31:1, 1512-1525.
• DOI: 10.1080/1331677X.2018.1496845
• Ehtiyar, V. R., Solmaz, C. ve Can, Ç. Ü. (2019). Kadın Akademisyen Olmak: Turizm Alanındaki Kadın Akademisyenlere Yönelik Bir Metafor Çalışması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16 (2), 296-318.
• Feucht, F. J., Krachman, S. H., Smith, K. T. and Smith, L. M. (2009). Changes in gender distribution among accounting academics. International Journal of Critical Accounting, Vol. 1, No. 1/2, 110-122. DOI: 10.1504/ IJCA.2009.025333
• Flynn, A., Earlie, E. K. and Cross, C. (2015). Gender equality in the accounting profession: one size fits all. Gender in Management: An International Journal Vol.30, No.6, 479-499. DOI 10.1108/GM-06-2015-0048
• Fortune 500 fortune.com/2020/05/18/women-ceos-fortune-500-2020/ (Erişim-Aralık 2020)
• Galizzi, G. and Siboni, B. (2016). Positive action plans in Italian Universities: Does gender really matter? Meditari Accountancy Research, Vol. 24, No. 2, 246-268.
• Khlif, H. and Achek, I. (2017). Gender in accounting research: a review. Managerial Auditing Journal Vol.32 No.6, 627-655. DOI 10.1108/MAJ-02-2016-1319
• Kıral, B. (2020) Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı. 15, 170-189.
• Lindawati, A. S. L. and Smark, C. (2015). Barriers to women’s participation in the accounting profession in Java, Indonesia. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 9(1), 89-101. DOI:10.14453/aabfj.v9i1.7
• Lupu, I. (2010). Women in the French accountancy profession: the test of the labyrinth. Interdisciplinary Perspectives on Accounting (IPA), https://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00475216
• Öztan, E. ve Doğan, S. N. (2015). Akademinin Cinsiyeti: YTÜ Örneği Üzerinden Üniversite ve Toplumsal Cinsiyet. Çalışma ve Toplum, 2015/3, 191-222.
• Selimoğlu, S. Cengiz, A. A., Özdemir A., Yalı B. ve Yiğit M. (2020). Sayıların görül(e)meyen kahramanları kadın muhasebeciler: Eskişehir’de keşifsel bir çalışma. Muhasebe ve Denetime Bakış, (60), 1-18.
• Silva, J. C., Magro, C. B. D. and Silva, M. Z. (2016). Gender inequality in accounting profession from the perspective of the glass ceiling. Race, Joaçaba, v. 15, n. 2, 447-474. http://dx.doi.org/10.18593/race.v15i2.9914
• Şentürk, B. (2015). Çokuz ama yokuz: Türkiye’deki akademisyen kadınlar üzerine bir analiz, ViraVerita E-Dergi, Sayı 2, 1-22.
• Suğur, S. ve Cangöz, İ. (2016). Üniversite Yönetiminde Kadınların Eksik Temsili Üzerinde Toplumsal Cinsiyet İlişkilerinin Rolü. Amme İdaresi Dergisi, Cilt 49, Sayı 3, 89-115.
• TOBB, (2020). 81 İlde Türkiye’nin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. TOBB Yayın No: 2020/333. https://www. tepav.org.tr/tr/haberler/s/10212
• Tuncer, S. (2019). Cinsiyetlendirilmiş Bir Kurum Olarak Akademi: Türkiye’de Akademinin Cinsiyet Kültürüne Bakmak. Kültür ve İletişim, 22(2). 173-208.
• TURMOB,https://turmob.org.tr/FaaliyetRaporlari/1e3cfbbf-57b3-4858-8f70-63351e50455e/2019-faaliyet-raporu (Erişim: Ocak 2021)
• Whitten, D. (2016). A predominately female accounting profession: Lessons from the past and other professions”. Forum on Public Policy.
• https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1143001.pdf
• World Economic Forum (2020) Global Gender Gap Report 2020. http://www3.weforum.org/docs/WEF_ GGGR_2020.pdf
• Yıldız, S. (2018). Türkiye’de Kadın Akademisyen Olmak. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi Cilt 8, Sayı 1, 29-40. DOI: 10.5961/jhes.2018.245
• Yüksek Öğretim Kurulu, https://istatistik.yok.gov.tr/ (Erişim: Ocak 2021)
• https://turkey.un.org/sites/default/files/2020-06/policy-brief-the-impact-of-covid-19-on-women-tr.pdf (Erişim: Ocak 2021)
• https://www.fortuneturkey.com/fortune500 (Erişim-Aralık 2020)
• https://ec.europa.eu/eurostat/data/database (Erişim-Aralık 2020)