HALKA ARZIN İŞLETME PERFORMANSINA ETKİSİ: BORSA İSTANBUL ŞİRKETLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 70, 1 - 22, 15.09.2023

Recep Güneş , Fatma Akyüz , Müge Sağlam Bezgin

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1214211

Öz

ÖZ
İşletmelerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri ve finansal yapılarını güçlendirebilmeleri için
alternatif yöntemlere başvurdukları bilinmektedir. Bu yöntemler arasında halka arz yoluyla finansman
sağlama ise işletmelerin sıklıkla başvurdukları bir yöntemdir. Bu çalışmanın amacı, işletmelerin halka
arzı ile finansal performansları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu bağlamda çalışmada 2010-
2018 yılları arasında halka arz edilen ve Borsa İstanbul’da işlem gören, finansal verilerine kesintisiz
olarak ulaşılabilen 62 işletme üzerinde araştırma yapılmıştır. Çalışmada karlılık oranları, mali yapı
oranları, likidite oranları, büyüme oranları ve faaliyet oranları olmak üzere 5 ana finansal oran
kullanılmıştır. İşletmelerin finansal oranlarına ait dönemler halka açılma öncesi dönem, halka açılma
dönemi ve halka açıldıktan sonraki dönem olmak üzere üç döneme ayrılmıştır. Dönemler arasındaki
farklılıkları incelemek için finansal oranların normal dağılım sergileyip sergilememe durumlarına göre
hem parametrik hem de parametrik olmayan testlerden faydalanılmıştır. Hipotezlerin sınanmasında,
normal dağılım sergileyen oranlarda Eşleştirilmiş Örneklem T Testi, normal dağılmayan oranlarda ise
Wilcoxon Signed-Rank testleri kullanılmıştır. Testlerden elde edilen bulgulara göre; likidite, karlılık kayve
mali yapı oranlarında halka açılma öncesi ve halka açılma sonrası dönemde istatistiksel olarak
anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Halka arz,, -işletme performası, - Borsa İstanbul

Kaynakça

• Arslan, A.K., Tunç, Z. & Çolak, C. (2019). Veri dönüşümüı̇çin açık kaynak erişimli web tabanlı yazılım: veri dönüşüm yazılımı. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Tıp Dergisi, 33(3), 175-181. Erişim adresi: http://tip. fusabil.org/pdf/pdf_FUSABIL_1367.pdf
• Bayrakdaroğlu, A. (2010). Mülkiyet yapısı ve finansal performans: IMKB örneği. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(2), 11-20. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/56648
• Chalarat, A. (2018). Pre-IPO nd Post-IPO Firm Performance: Evidence From Thai Listed Companies, (Unpublis-hed Doctoral Thesis). Prince of Songkla University, Songkla, Thailand. Retrieved from: http://kb.psu.ac.th/psukb/ handle/2016/12748
• Çelik, M.K. (2016). Firmaların ilk halka arz sonrası faaliyet performanslarının değerlendirilmesi: Borsa İstanbul örneği, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(27), 267-282. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/1125982
• Devecioğlu, S. (2004). Halka arz edilen spor kulüplerinin sportif başarıları ile piyasa değerleri arasındaki ilişki, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 11-18. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/downlo-ad/article-file/604479
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update (10. ed.) Boston: Pearson.
• Hopkins, S., Dettori, J. R., & Chapman, J. R. (2018). Parametric and nonparametric tests in spine research: why do they matter?. Global Spine journal, 8(6), 652-654. Retrieved from: https://journals.sagepub.com/doi/ pdf/10.1177/2192568218782679
• Kaur, A., & Kumar, R. (2015). Comparative analysis of parametric and non-parametric tests. Journal of Com-puter and Mathematical Sciences, 6(6), 336-342. Retrieved from: https://gauravtyagi199.weebly.com/uploa-ds/7/8/4/9/78493618/parametric_and_non_parametric_test.pdf
• Kaya, E., Konuk, F. & Kaya, Ö. (2022). Halka açık şirketlerin indeks yöntemi ile çalışma sermayesi etkinlik dü-zeylerinin tespit edilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 717-733. Erişim adresi: https://www.isarder.org/ index.php/isarder/article/view/1666/1617
• Kesbiç. C.Y. & Taşdemir, B.M. (2019). Halka açıklık oranının finansal performans üzerindeki etkisi. Yönetim ve Ekonomi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İİBF, 26(2), 689-703. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/down¬load/article-file/794525
• Koçdemir, B. & Küçükçolak, R.A. (2021). Hisseleri BIST gelişen işletmeler piyasasında (XPGIP) işlem gören şir-ketlerin finansal performanslarının analizi: halka arz öncesi ve halka arz sonrası bir karşılaştırma, 11(1), 125-141. Erişim adresi: https://paperity.org/p/267142722/hisseleri-bist-gelisen-isletmeler-piyasasinda-xpgip-islem-go-ren-sirketlerin-finansal
• Larrain, B., Phillips, G. M., Sertsios, G. & Urzua, F. (2021). The effects of going public on firm performance and commercialization strategy: evidence from ınternational IPOs. Tuck School of Business Working Paper No. 3830690, Retrieved from: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3830690
• Lee, S., Kim H. & Lee N. (2019). A comparative analysis of financial and operational performance pre - and post- ıpo: with a focus on airline companies, Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 23(3) 1-14. Retrieved from: https://www.abacademies.org/articles/a-comparative-analysis-of-financial-and-operational-per¬formance-pre--and-postipo-with-a-focus-on-airline-companies-8282.html
• Ljungqvist, A. (2007). IPO underpricing. B. Espen Eckbo (Ed), In Handbook of empirical corporate finance, (p.375-422). Retrieved from: https://doi.org/10.1016/B978-0-444-53265-7.50021-4
• Mee, R. W. & Chiu Chua, T. (1991). Regression toward the mean and the paired sample t test, The American Sta¬tistician, 45(1), 39-42. doi: 10.1080/00031305.1991.10475763
• Munisi, G. H. (2019). Financial performance of ınitial public offerings: companies listed on dar es Salaam stock exchange, Paper presented at the IIERD International Conference. Buenos Aires, Argentina. Retrieved from: ht-tps://www.researchgate.net/profile/Tsotne-Zhghenti-2/publication/351626475_The_Importance_of_Trust_in_In-formal_Institutional_Development_Process_Case_of_Georgia/links/60a250d5299bf15ca390cdb2/The-Importan¬ce-of-Trust-in-Informal-Institutional-Development-Process-Case-of-Georgia.pdf#page=27
• Özdemir, A. (2016). Yönetim biliminde ileri araştırma yöntemleri ve uygulamalar. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Özdemir, F.S. (2014). Halka açık ve halka açık olmayan işletmeler yönüyle tekdüzen muhasebe sistemi ve Altman Z Skor modellerinin uygulanabilirliği, Ege Akademik Bakış, 14(1), 147-161. Erişim Adresi: https://dergipark.org. tr/tr/download/article-file/560055
• Pastusiak, R., Bolek, M., Malaczewski, M. & Kacprzyk, M. (2016). Company profitability before and after ıpo. ıs ıt a wındows dressing or equity dilution effect?, Prague Economic Papers, 25(1), 1-13. Retrieved from: https:// pep.vse.cz/pdfs/pep/2016/01/08.pdf
• Salur, M.N., Demirci, M.N. & Kesen, B. (2018), KOBİ’lerde halka açılmanın finansal performansa etki¬si: BIST gelişen işletmeler piyasasında bir uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 21(10), 82-102. Eri¬şim adresi: https://pdfs.semanticscholar.org/d285/8c3716f65ef9db26a81576282a26fdbf5991.pdf?_ ga=2.144793908.1487768810.1661970221-1012548580.1661970221
• Sermaye Piyasası Kurulu (2021). İhraç ve Halka Arz Verileri. Erişim adresi: https://www.spk.gov.tr/Sayfa/AltSay¬fa/895
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S., & Ullman, J.B. (2007). Using multivariate statistics (7th Edition). Boston, MA: Pearson. Valarmathi, S., Jossy, C. & Babu, A. (2017). Pre IPO and Post ıpo operating performance evaluation on Indian sele¬ct companies. Asian Journal of Management, 9(1), 127-132. doi: https://doi.org/10.5958/2321-5763.2018.00019.7
• Woolson, R.F. (2007). Wilcoxon signed rank test. Wiley Encyclopedia Of Clinical Trials, 4(1), 1-3. https://doi. org/10.1002/9780471462422.eoct979