SEÇİMLERİN SERBESTLİĞİ İLKESİ BAĞLAMINDA MEKTUPLA OY KULLANIMI

Year 2021, , 283 - 307, 17.12.2021

İbrahim Ethem Sezer

https://doi.org/10.18771/mdergi.1038024

Abstract

Tüm dünyada yaşanan Covid-19 salgın hastalığı, gündelik hayatta
maske takma zorunluluğu, mesafeli sosyal hayat, uzaktan eğitim ve
selamlaşma gibi önemli etkiler doğurmuştur. Salgın hastalık dönemine
denk gelebilecek bir seçimde, hastalığın seçmen davranışları üzerinde de
etkileri olacağı kuşkusuzdur. Hastalığın kapalı ortamlarda ve insandan
insana solunum yoluyla daha hızlı yayılabilmesi dikkate alındığında,
salgın hastalık, seçmenlerin oy verme isteklerini azaltabilecektir. Bu durum
ise temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkelerinin işlerlik kazanmasına
engel olacaktır. Bahsi geçen olumsuz neticelerin önüne geçilebilmesi için
uzaktan mektupla oy kullanma yönteminin faydaları bulunmaktadır.
Mektupla oy kullanma yönteminin seçim güvenliği bakımından
riskler taşıdığı da bir gerçektir. Anayasa Mahkemesi mektupla oy
kullanma yöntemini seçimlerin serbestliği ve gizliliği ilkesine aykırı
bulmuştur. Bununla birlikte salgın dönemine denk gelen bir seçimde
temsilde adalet ve yönetimde istikrar ilkelerinin sağlanabilmesi için
yeni bir yasal düzenleme ile bir B planı olarak mektupla oy kullanma
yönteminin düzenlenmesi mümkündür. Yasal düzenleme yapılırken
ise seçim güvenliğini temin edebilecek asgari yasal güvencelerin
öngörülmesi gerekir.

Keywords

Covid-19, mektupla oy kullanımı, serbest ve gizli oy ilkesi, seçim güvenliği

References

• AKARTÜRK Ekrem Ali, Oy Hakkının Anayasal İlkeleri, Legal Yayınevi, İstanbul, 2017.
• AKIN Levent, İş Kazasından Doğan Maddi Tazminat, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2001.
• ALTINKÖK Serhat, “Avrupa İnsan Hakları İçtihatları Açısından Serbest Seçim Hakkı” Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S.5, 2018, s.37-81.
• ATAR Yavuz, “Seçim Hukukunun Güncel Sorunları”, Anayasa Yargısı, S.23, 2006, s.211-235.
• BÖREKÇİ Eşref Barış, “Oy Hakkının İnternetten Oy Kullanımı İle Dönüşümü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 1, 2021, s. 607-638.
• ÇEÇEN Halil, Birleşik Devletler Anayasası, Legal Yayınevi, İstanbul 2019.
• ÇOBAN Ali Rıza, “Mektupla Oy: Demokrasi İçin Bir Umut Mu Yoksa Tehdit Mi?” TBB Dergisi, S.83, 2009, s.33-67.
• EREN Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 20.baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• ERDOĞAN Yavuz/Işık Aydın, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası, Legal Yayınevi, İstanbul, 2019.
• GÖZLER Kemal, Türk Anayasa Hukuku, 3.baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2019, (“Anayasa Hukuku”).
• GÖZLER Kemal, “YSK Karalarının Kesinliği Üzerine”, (http://www. anayasa.gen.tr/ysk-baglayicilik.html) (Çevrimiçi e.t. 13/12/2020).
• GÖZLER Kemal, “Yorum İlkeleri, Anayasa Hukukunda Yorum ve Norm Somutlaşması”, KHP ve TBB Ortak Yayını, Ankara, 2013.
• GÜLER Fatih, “3 Kasım 2020 Tarihinde Gerçekleşen Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Seçiminin Ardından Yaşanan Tartışmalar Işığında Mektupla Oy Verme ve Elektronik Oy Verme Usulleri”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, 2021, s.212-218.
• HIRSCH Ernst E., “Anayasanın Özel Hukuk Kurallarına Etkileri”, I Türk Hukuk Kongresinde Sunulan Tebliğler, Ankara 1972, s.1-13.
• IŞIK Hüseyin Murat, “Yeni Anayasa Tartışmaları Işığında Yüksek Seçim Kurulu”, Yeni Anayasa, Demokratik Konsolidasyon Siyasal Partiler ve Seçim Rejimi, Stratejik Düşünce Enstitüsü, Ankara 2013, s. 133-191.
• KANAT Kılıç Buğra/ GÜLTEKİN Elif, 2020 ABD Başkanlık Seçimi, SETA Yayınları, İstanbul, 2020.
• KILIÇOĞLU M. Sinan, “1982 Anayasası’nın Bir İmkânsızı: “Temsilde Adalet ve Yönetimde İstikrar “ İlkesi”, EÜHFD, Cilt XX, Sayı 3-4, Yıl 2016, s.1-14.
• KORKMAZ Elif, Türk Ceza Hukukunda Seçim Suçları ve Cezaları, Legal Yayınevi, İstanbul 2019.
• METİN Yüksel, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Çerçevesinde ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Serbest Seçim Hakkı”, Liberal Düşünce Dergisi, S.48, 2007, s.109-141.
• OLGUNSOY Feyzan, “Tehlikeli Salgın Hastalıklar Nedeniyle Seçimlerin Ertelenmesi”, Hacettepe HFD, 10 (2) 2020, s.584-637.
• Report on the Compatibility of Remote Voting and Electronic Voting with the Standards of the Council of Europe Adopted by Venice Commission at its 58 th Plenary Session 12-13 March 2004, Venice Commission, Strazburg, 2004. (https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default. aspx?pdffile=CDL-AD(2004)012e) (Çevrimiçi e.t. 23/12/2020),
• ŞİRİN Tolga, “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ne Göre Serbest Seçim Hakkı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 17, S.1-2, 2011, s.283-348.
• ŞİRİN Tolga “Tehlikeli Salgın Hastalıklarla Anayasal Mücadeleye Giriş”, Anayasa Hukuku Dergisi, Cilt 9, Sayı 17, Yıl 2020, s.43-146, (“Tehlikeli Salgın Hastalık”).
• Venedik Komisyonu (Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu), Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırma Merkezi, Ankara, ty. (https://www. tbmm.gov.tr/yayinlar/venedik_komisyonu.pdf) (Çevrimiçi e.t. 24/12/2020).
• YILMAZ Ejder, Medeni Yargılama Hukukunda Yemin, 2.baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2012.
• https://www.elections.ny.gov/ ( Çevrimiçi e.t. 12/12/2020)
• https://www.dos.ny.gov/info/constitution.htm (Çevrimiçi e.t.12/12/2020)
• https://www.elections.ny.gov/NYSBOE/download/law/2020ElectionLaw. pdf (Çevrimiçi e.t.12/12/2020)
• https://www.npr.org/2020/09/14/909338758/map-mail-in-voting-rules-bystate (Çevrimiçi e.t. 13/12/2020)
• https://www.aa.com.tr/tr/abd-baskanlik-secimleri-2020/adlitip-uzmanindan-abddeki-secim-pusulalarindaki-imzaya-iliskindegerlendirme/2034495 (Çevrimiçi e.t.23/12/2020)
• https://duhastdiewahl.de/mektup-ile-oy-kullanma/?lang=tr (Çevrimiçi e.t.29/10/2021)
• https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html (Çevrimiçi e.t.07/11/2021)
• www.anayasa.gov.tr, www.ysk.gov.tr