İLKOKUL MATEMATİK DERS KİTAPLARINDAKİ KESİRLERE İLİŞKİN SORULARIN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 20 - 37, 30.06.2019

Tahir Özer Lütfi İncikabı

Öz

 

Bu çalışmanın amacı,
ilkokul matematik ders kitaplarındaki kesirler konusu ile ilgili örnekler ve alıştırmalarda
yer verilen ilişkilendirme durumlarını, ilişkilendirme durumlarının sınıflara
göre dağılımlarını, problem özelliklerini, yer verilen temsilleri ve geçiş
durumlarını analiz etmektir. Bu araştırma nitel bir araştırma olup ilkokul
matematik ders kitaplarında yer alan örnekleri ve alıştırmaları analiz etmek
için doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı
komisyonu ve özel yayınevleri tarafından hazırlanan, ilkokullarda 2017-2018
eğitim-öğretim yılında kullanılan ders kitaplarında yer alan örnekler ve
alıştırmalar analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; örneklerin
çoğunluğunun diğer konularla ilişkilendirilmiş olmasına karşılık alıştırmalarda
diğer konularla ilişkilendirme durumunun yaklaşık üçte bir oranında kaldığı
görülmektedir. Problemlerin önemli bir kısmı rutin ve kapalı uçlu problemlerden
oluşmaktadır. Problemlerin çoğunluğunun yeterli veriye sahip olduğu
görülmektedir. Çözümlerinde çok adım gerektiren problemlere daha fazla yer
verildiği, tek adım ve çok adım gerektiren problemlerin oranlarının birbirine
yakın olduğu görülmektedir. İlkokul matematik ders kitaplarında en çok
kullanılan temsil türünün metinsel temsiller olduğu, model temsillerin ikinci
sırayı aldığı, kullanım bakımından son sırada bulunan numerik ve sayı doğrusu
temsillerinin üçüncü sınıftan itibaren artarak kullanılmaya başlandığı
görülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Matematik ders kitapları, örnek, alıştırma, problem, ilişkilendirme, Çoklu temsiller

Kaynakça

• Akyüz, G. & Pala, N. M. (2010). PISA 2003 sonuçlarına göre öğrenci ve sınıf özelliklerinin matematik okuryazarlığına ve problem çözme becerilerine etkisi. İlköğretim Online, 9(2), 668-678. Amit, M. & Fried, M. (2002). Research, reform and times of change. In L. D. English (Ed.), Handbook of international research in mathematics education (pp. 355-382). New Jersey: LEA Publishers. Çelik, D. & Güler, M. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin gerçek yaşam problemlerini çözme becerilerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 180-195. Durmaz, B. & Altun, M. (2014). Ortaokul öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanma düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 73-94. Freeman, D. J. & Porter, A. C. (1989). Do textbooks dictate the content of mathematics instruction in elementary schools? American Educational Research Journal, 26(3), 403-421. Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F. & Soylu, Y. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve problem kurma becerilerinin değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 751-774. Haggarty, L. & Pepin, B. (2002). An investigation of mathematics textbooks and their use in English, French, and German classrooms: Who gets an opportunity to learn what? British Educational Research Journal, 28(4), 567-590. Ildırı, A. (2009). İlköğretim beşinci sınıf matematik ders kitabında ve öğrenci çalışma kitabında yer alan problemlerin incelenmesi ve bu problemlere ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana. Işık, C. (2011). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının kesirlerde çarpma ve bölmeye yönelik kurdukları problemlerin kavramsal analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 231-243. Işıksal, M. (2006). A study on pre-service elementary mathematics teachers’ subject matter knowledge and pedagogical content knowledge regarding the multiplicatıon and division of fractions. Unpublished doctoral dissertation. Middle East Technical University, Turkey İlhan, A., Erbaş, A. K. & Çelik, H. C. (2016) The effects of using geometric figures in modelling identities in the form of (ax+b) n on the success and opinions of students of vocational schools of higher education. Education Proceeding Book, 74. Incikabi, L. (2011). The coherence of the curriculum, textbooks and placement examinations in geometry education: How reform in Turkey brings balance to the classroom. Education as Change, 15(2), 239-255. Incikabi, L. (2012). After the reform in Turkey: A content analysis of SBS and TIMSS assessment in terms of mathematics content, cognitive domains, and item types. Education as Change, 16(2), 301-312, DOI: 10.1080/16823206.2012.745758. İncikabı, L., Pektaş, M., & Süle, C. (2016). Ortaöğretime geçiş sınavlarındaki matematik ve fen sorularının PISA problem çözme çerçevesine göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(2), 649-662. İncikabı, S. (2016). Ortaokul matematik ders kitaplarının farklı temsilleri kullanım biçimlerinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu. Janvier, C. (1987). Conceptions and representations: The circle as an example. In C. Janvier (Ed.), Problems of Representations in the Learning and Teaching of Mathematics (pp. 147-159). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Johansson, M. (2003). Textbooks in mathematics education: A study of textbooks as the potentially implemented curriculum. Doctoral dissertation. Lulea University of Technology. Johansson, M. (2005). Mathematics textbooks-the link between the intended and the implemented curriculum. In Eighth International Conference: Reform, Revolution and Paradigm Shifts in Mathematics Education, Johor Bharu, Malaysia. 14/04/2018 tarihinde http://math.unipa.it/~grim/21_project/21_malasya_Johansson 119-123_05.pdf adresinden erişilmiştir. Kara, F., & Incikabi, L. (2018a). Sixth grade students’ skills of using multiple representations in addition and subtraction operations in fractions. International Electronic Journal of Elementary Education, 10(4), 463-474. Kara, F., & Incikabi, L. (2018b). Sixth grade students’ preferences on multiple representations used in fraction operations and their performance in their preferences. Elementary Education Online, 17(4), 2136-2150. Kar, T. & Işık, C. (2014). Ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin kesirlerle çıkarma işlemine kurdukları problemlerin analizi. İlköğretim Online, 13(4), 1223-1239. Keleş, E. (2001). Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon Kılıç, Ç. & Özdaş, A. (2010). İlköğretim 5.sınıf öğrencilerinin kesirlerde karşılaştırma ve sıralama yapmayı gerektiren problemlerin çözümlerinde kullandıkları temsiller. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (2), 513-530. Kocaoğlu, T. & Yenilmez, K. (2010). Beşinci sınıf öğrencilerinin kesir problemlerinde yaptıkları hatalar ve kavram yanılgıları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 71-85. Küçük, A. & Demir, B. (2009). İlköğretim 6-8. sınıflarda matematik öğretiminde karşılaşılan bazı kavram yanılgıları üzerine bir çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 97-112. Lesh, R., Post, T. & Behr, M. (1987). Representations and translations among representations in mathematics learning and problem solving. In C. Janvier (Ed.), Problems of Representation in the Teaching and Learning of Mathematics (pp. 33-40). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Li, Y. (1999). An analysis of algebra content, content organization and presentation, and to-be-solved problems in eighth-grade mathematics textbooks from Hong Kong, Mainland China, Singapore, and the United States. Doctoral dissertation, University of Pittsburg. (UMI: AAT 9957757). Madge, J. (1965). The tools of science an analytical description of social scince techniques. New York: Anchor Books Doubleday and Comp. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (MEB) (2015). İlköğretim matematik dersi (1, 2, 3 ve 4. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB MEB (2018). Matematik dersi öğretim programı, İlkokul ve Ortaokul, TTKB, Ankara Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage. Misquitta, R. (2011). A review of the literature: Fraction instruction for struggling learners in mathematics. Learning Disabilities Research ve Practice, 26(2), 109–119. National Council of Teachers of Mathematics (NCTM), (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: National Council of Teacher of Mathematics. http://www.nctm.org/ (20.05.2018). Okay, Ş. (2018). Süreli çocuk yayınlarındaki matematik içeriğinin yer verilen problem özellikleri bağlamında araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu Pala, N. M. (2008). PISA 2003 sonuçlarına göre öğrenci ve sınıf özelliklerinin matematik okuryazarlığına ve problem çözmeye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir. Pektaş, M., İncikabı, L. & Yaz, Ö. (2015). Orta öğretim fen ders kitaplarının TIMSS çerçevesine göre analizi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 29-48 Pepin, B. (2001). Mathematics textbooks and their use in English, French and German classrooms: a way to understand teaching and learning cultures. Zentralblatt fuer Didaktik der Mathematik, 33(5), 158-175. Pesen, C. (2008). Kesirlerin sayı doğrusu üzerindeki gösteriminde öğrencilerin öğrenme güçlükleri ve kavram yanılgıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 157-168. Polya, G. (1985). How to solve ıt? (2. th Edition) USA: Princton Universty Pres, 1985. Reys, B., Reys, R. & Chávez, O. (2004). Why mathematics textbooks matter. Educational Leadership, 61(5), 61–66. Santos, D., Cruz, J. & Macías, G. (2006). Expectations vs. Reality of the Use of Mathematics Textbooks in Elementary Schools. In Psychology of Mathematics Education (p. 798). Semerci, Ç. & Semerci, N. (2004). İlköğretim (1.-5.sınıf) matematik ders kitaplarının genel bir değerlendirmesi. Milli Eğitim Dergisi, 162, 1-5. Siepka, A. B. (2000). Mathematical connections in pre-standards and post-standards textbooks. Unpublished Master’s thesis, Christopher Newport University. Soylu, Y. & Soylu, C. (2005). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin kesirler konusundaki öğrenme güçlükleri: Kesirlerde sıralama, toplama, çıkarma, çarpma ve kesirlerle ilgili problemler. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 101-117. Soylu, Y. & Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başarıya giden yolda problem çözmenin rolü. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 97-111. Şiap, İ. & Duru, A. (2004). Kesirlerde geometriksel modelleri kullanabilme becerisi. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 89-96. Taşpınar Şener, Z. & Bulut, N. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin matematik derslerinde problem çözme sürecinde karşılaştıkları güçlükler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(3), 637-661. Tirosh, D. (2000). Enhancing prospective teachers knowledge of childrens conception: The case of division of fractions. Journal for Research in Mathematics Education, 31(1), 5-25. Törnroos, J. (2005). Mathematics textbooks, opportunity to learn and student achievement. Studies in Educational Evaluation. 31(4), 315-327. Tyson, H. & Woodward, A. (1989). Why students aren't learning very much from textbooks. Educational Leadership, 47(3), 14-17.