The Place and Importance of Âşık Mikayıl Azaflı in Azerbaijani Âşık Literature

Year 2025, Issue: 20, 1 - 15, 30.09.2025

Seher Atmaca

https://doi.org/10.32579/mecmua.1760307

Abstract

One of the most important representatives of the 21st century Azerbaijani ash-Sharif literature, Mikayıl Azaflı, whose real name is Mikayıl Cabbar oğlu Zeynalov, was born on March 21, 1924 in the Azaflı village of the Tovuz district of the Ganja province of Azerbaijan. When she started writing poetry and playing the saz, she started using the name of her village as a pen name. He passed away on October 12, 1990. He was an ashik who is remembered together with ashiks such as Azaflı, Dirili Gurbani, Abbas Tufarganlı, Sarı Âşık, Hasta Kasım, Âşık Alı Âşık Elesger, Âşık Şemşir, Hüseyin Bozalganlı, Âşık Hüseyin Genç, Âşık Penah. In Azerbaijani ashik literature, Ashik Mikayil Azafli is a ashik who is full of love for her homeland and nation, attached to her own roots, and who can say her words at the right time and in the right way, without sparing any effort, and even had to pay the price for these words.While Mikayıl Azaflı was practicing the art of minstrelsy on the one hand, she also contributed to the Azerbaijani minstrel literature with her important works on the other hand, and at the same time, she contributed to the minstrel literature with the minstrel tunes that are remembered with her name today. In this study, we will focus on Mikayıl Azaflı's importance and place in Azerbaijani ashik literature as well as her ashik tunes that have become popular.

Keywords

Azerbaijani minstrel literature , Mikayıl Azaflı , poem , minstrel tunes , song

Âşık Mikayıl Azaflı’nın Azerbaycan Âşık Edebiyatındaki Yeri ve Önemi

Abstract

21. yüzyıl Azerbaycan âşık edebiyatının en önemli temsilcileri arasında yer alan ve asıl adı Mikayıl Cabbar oğlu Zeynalov olan Mikayıl Azaflı, Azerbaycan’ın Tovuz ili Azaflı köyünde 21 Mart 1924 tarihinde dünyaya gelmiştir. Şiir yazmaya ve saz çalmaya başlamasıyla birlikte köyünün adını mahlas olarak almıştır. 12 Ekim 1990 yılında vefat eden âşık Azaflı, Dirili Gurbani, Abbas Tufarganlı, Sarı Âşık, Hasta Kasım, Âşık Alı, Âşık Elesger, Âşık Şemşir, Hüseyin Bozalganlı, Âşık Hüseyin Genç, Âşık Penah gibi âşıklarla birlikte anılan bir âşık olmuştur. Âşık Mikayıl Azaflı, Azerbaycan âşık edebiyatında kendi köklerine bağlı, vatan ve millet sevgisiyle dolu, gözünü daldan budaktan esirgemeden sözünü doğru zamanda söylenmesi gerektiği şekilde söyleyebilen hatta bu sözlerinden dolayı da bedel ödemek zorunda kalan bir âşık olmuştur. Mikayıl Azaflı bir yandan âşıklık sanatını icra ederken diğer taraftan da Azerbaycan âşık edebiyatına önemli eserleri ile katkı sunarken aynı zamanda da günümüzde onun adı ile birlikte anılan âşık havaları ile âşık edebiyatına katkı sunmuştur. Bu çalışmamızda Mikayıl Azaflı’nın Azerbaycan âşık edebiyatındaki önemi ve yerinin yanı sıra halka mal olmuş âşık havaları üzerinde durulacaktır.

Keywords

Azerbaycan âşık edebiyatı , Âşık Mikayıl Azaflı , şiir , âşık havaları , türkü

References

• Akman, E. (2008). Sovyetler Birliği döneminde Azerbaycan’da folklor politikaları ve çalışmaları (1917-1953). Platin Yayınları.
• Axundov, E., Abbaslı, İ. ve İsmailov, H. (2005). Azerbaycan aşık şiirinden seçmeler. C.1. Şerq-Qarb Atmaca Seher (2017). Göyçe âşık mektebinde âşık elesger’in yeri ve önemi üzerinde değerlendirmeler International Journal of Language Academy, 5 (3), 252-264
• Azaflı, G., Nebioğlu, ve Memmetli, A. (2024). Mikayıl azaflı ağarmayın ay saçlarım amandı. Zərdabi Nəşriyat. Boratav, P.,N. (1968). Âşık edebiyatı. Türk Dili Dergisi, (207).
• Elesger, İ. (2004). Aşıq ələsgər. Əsərləri. Şərq-Qərb.
• Gafarlı, E. (2024). Aşık mikayıl azaflı seçme şiirleri. Ankamat Matbaacılık.
• Guliyev, İ. (2016) Azerbaycan âşık edebiyatı: tarihte ve bugünü. M. Fuad Köprülü Türkoloji ve Beşeri Bilimler Sempozyumu Bildirileri. (21-22 Kasım 2016), İstanbul.
• Günay, U. (2011). Türk kültürünün iletişim, bilgi ve kültürel şifre taşıyıcısı olarak âşık edebiyatı, Yaşayan Âşık Sanatı Sempozyum Bildirileri, Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi (THBMER) Yayınları.
• Qasımlı, M. (2003). Ozan aşık sanatı. Uğur.
• Qasımlı, M. Allahmanlı, M. (2020). Ustad nəfəsli saz-söz ərməğanı. Zerdabi Naşriyat.
• Qasımlı, M., Allahmanlı, M., Məmmədli, A. (2022) Aşık Deyişmeleri, ADMİU.
• Hidayetoğlu, N. (1999). Âşık garip azerbaycan halk destanları. Türksesi Matbaacılık.
• Cemiloğlu, İ., İmamverdi, A. (2021). Azerbaycan ȃşık icracılığı sanatı, İksat.
• İmamverdiyev, I. (2013). Dede şimşir saz havaları antolojisi. Elm ve Tahsil.
• İmamverdiyev, I. (2003). Azerbaycan Halk Âşıklarının Özgün Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (21).
• İsmailov, H. (2002). Aşık yaratıcılığı menseyi ve inkişaf merhaleleri. Elm.
• Kafkasyalı, A. (1996). Mikayıl azaflı hayatı-sanatı-eserleri. Eser Ofsetb
• Kafkasyalı Ali, (2007). İran Türk âşıkları ve milli kimlik, Eser Ofset.
• Namazov, Q. (2013). Ozan-aşıq sənətinin tarixi. Elm va Tahsil.
• Özarslan, M. (2001). Âşıklık geleneği içinde âşık müziği ve kimi problemler. Erdem, 13 (38), 399 410.
• Paşayev, Q., Azaflı, M. (2008). Mikayıl azaflı, qoca azaflıyam, Nurlan.
• Rahimov, E. (2010). Medeniyet siyasetimizin beynelhalk uğurları. medeni muhteliflik sosyal-siyasi değer gibi. Kulturologların II Milli Formu Beynelhalk Elmi-Praktik Konferans, Baki
• Şimşek, E, (2022). Sovyet kültürel patronaj sisteminde âşıklar. (Y. Gökkaplan Haz.). Âşık Sanatı, 2022 Abdal Yılı, Kesit Yayınları.