Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali Temalı Filatelik Tasarımlar Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2023, , 134 - 146, 02.01.2024

Serkan Aycil

https://doi.org/10.60051/medbel.1402150

Öz

Çalışmanın amacı filateli ürün ve hizmetlerindeki temsili üzerinden Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’ne dair bir değerlendirmede bulunmaya çalışmaktır. Nitel araştırmanın referans alındığı bu çalışmada veriler, veri toplama yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Öncelikle konu ile ilgili olduğu düşünülen yazılı ve görsel kaynak gözden geçirilmiş sonrasında literatürü destekleyen veriler üzerinden araştırma yöntemi geliştirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın verilerini 1956-2011 yılları arasında Türkiye’de tedavüle çıkarılan filatelik tasarımlar oluşturmaktadır. Bu tasarımların 5’i filatelik zarflardan oluşurken 1’i anma bloku 3’ü ise anma pullarından oluşmaktadır. Çalışmada yer verilen toplam 9 adet filatelik nesneden 3’üne araştırmacının arşivinden erişilmişken diğer 6’sına ise web siteleri üzerinden erişim sağlanmıştır Ayrıca araştırma neticesinde elde edilen veriler yine dönemin şartları göz önüne alınmak kaydıyla araştırmacı tarafından yorumlanmıştır. Geleneksel sporlar içerisindeki yerini kendine özgü ayrımlarla belirleyen Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’nin oyun türü yönünden oldukça zengin bir çeşitlilik sunduğu görülmekle birlikte hem pullarda hem de filatelik zarflarda aynı pozisyonların tekrarı biçiminde devam eden bir kurguya yer verildiği görülmektedir. Bunun yanı sıra Kırkpınar’ın karakteristik özellikleri arasında bulunan Kırkpınar ağası ve zurnacı figürleri ile altın kemer objesinin de mevcut tasarımlarda yer almadığı fark edilmiştir. Sonuç olarak, çalışma sayısının azlığı ve birbiri ardına sıralanan tekrarlarla birlikte kompozisyonlardaki nitelik ve özgünlük anlayışının bozulduğu çıkarımında bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

UNESCO, Kırkpınar, Kırkpınar Er Meydanı, Yağlı güreş, Filateli

Kaynakça

• Atasporları. (t.y.). Ordulu Mustafa Bük. Erişim Adresi: https://www.atasporlari.org.tr/blog/ordulu-mustafa-buk
• Coşar, A., ve Güneş, B. (2011). Açıklamalı Bir Kaynakça derlemesi -II: Divânü Lugâti’t-Türk ve Kâşgarlı Mahmud Üzerine Hazırlanan Bildiriler. Türkiyat Mecmuası, 21(2), 19-86.
• Edirne/Tarihi Kırkpınar. (t.y.). Erişim Adresi: https://eden.ktb.gov.tr/TR-127823/edirne--tarihi-kirkpinar-yagli- guresleri.html#:~:text=K%C4%B1rkp%C4%B1nar%20G%C3%BCre%C5%9Fleri%20ise%201361%20y%C4%B1l%C4%B1ndan%20beri%20d%C3%BCzenleniyor.
• Janus Mezat. (t.y.). 606. Kırkpınar Güreşleri Ordulu Mustafa Bük. Erişim Adresi: https://www.janusmezat.com/urun/7141702/1968-606-kirkpinar-guresleri-ordulu-mustafa-buk-fdc
• Kahraman, M. A. (1997). Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi (1924-1951) Kırkpınar Güreşleri, Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Karadoğan, U. C. (2020). Geçmişten Geleceğe Uzanan Kültürel Miras: Kırkpınar Yağlı Güreşleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Kırkpınar Yağlı Güreş Şenliği. (t.y.). Erişim Adresi: https://ich.unesco.org/en/RL/krkpnar-oil-wrestling-festival-00386
• Kitantik. (t.y.). 1958 Edirne Kırkpınar Güreşleri. Erişim Adresi: https://www.kitantik.com/product/OD-100-1958-EDIRNE-KIRKPINAR-GURESLERI_0z8kgltjiabsnw91h4b
• Kitantik. (2019, Eylül 16). PTT İlk Gün Zarfı- Kırkpınar Güreşleri Hatırası Temalı-8.6.1956 Edirne-Pullu Kaşeli. Erişim Adresi: https://www.kitantik.com/sozluk/PTT-ILK-GUN-ZARFI-KIRKPINAR-GURESLERI-HATIRASI-TEMALI-8-6-1956-EDIRNE-PULLU-KASELI_0z8kgltk0limgc31a2i
• Küçükaltan, D., Oğuzhan, A., Apak, S. ve Boyacıoğlu, E. Z. (2005). Bölgesel Kalkınmada Kültürel Turizmin Etkisi: Kırkpınar Yağlı Güreşleri Örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 1-22.
• Özcan, A. (1996). Güreş, TDV İslâm Ansiklopedisi, 14, İstanbul, 317-320.
• Özdemir, G. ve Çalışkan, V. (2018). Geleneksel Bir Sporun Coğrafyası: Türkiye’de Yağlı Güreşler (Kırkpınar-Edirne ve Çardak-Çanakkale Güreşleri). TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu 3-6 Ekim, (ss. 501-521), Ankara.
• Öztürk, Ş. (2016). Dede Korkut Hikâyelerinde Türk Sporu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(36), 581-592.
• Pehlione.tumbir. (2016). Pehlivan. Erişim Adresi: https://pehlione.tumblr.com/post/147455137581/mustafa-b%C3%BCk-mustafa-b%C3%BCk-1936-y%C4%B1l%C4%B1nda-fatsaya
• PTT Pul Müzesi. (t.y.). Filateli Sözlüğü. Erişim Adresi: http://www.pttpulmuzesi.org.tr/PageDetail.aspx?PID=15
• Pulhane. (1986). Kırkpınar Güreşleri. Erişim Adresi: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k198607.html
• Pulhane. (2011). Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin 650. Yılı. Erişim Adresi: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k201115.html
• Resmî Gazete. (1998, Haziran 1). Yağlı Güreş Müsabaka Yönetmeliği (Sayı: 23359). https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23359.pdf
• Sarı, İ. (2017). Türklerde Spor. (1. Baskı). Antalya: Net Medya Yayıncılık.
• Soygüden, A. (2018). Kırkpınar Yağlı Güreşlerine Katılan Seyircilerin Sosyo-Demografik Özellikleri ve Katılım Sebepleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 337-352. doi: 10.26468/trakyasobed.413682
• T.C. Edirne Belediye Başkanlığı. (t.y.a). Kırkpınar Amblem. Erişim Adresi: https://www.edirnekirkpinar.com/tr/yazi/6-genel-bilgiler/40-kirkpinar-amblemi
• T.C. Edirne Belediye Başkanlığı. (t.y.b). Altın Kemer. Erişim Adresi: https://www.edirnekirkpinar.com/tr/yazi/1-ogeler/1-altin-kemer
• Uslu, F. (2017). Türk Yağlı Güreşleri ile İsviçre Schwingen Güreşleri Arasındaki Benzeşen Kültür Dokuları, Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 44-59.