Yerel Halkın Cittaslow (Sakin Şehir) Hareketine Yönelik Algılarının Belirlenmesi: Kemaliye Örneği

Year 2024, , 174 - 186, 28.12.2024

Fatih Orhan , Metehan Tavuz

https://doi.org/10.58626/menba.1554025

Abstract

Günümüz şehirlerinde ortaya çıkan hızlı ve tek tipleşmiş yaşam tarzının oluşturduğu olumsuzluklar, insanları daha sakin ve yerel kimliğini koruyan yerleşmelere yönlendirmektedir. Bu kapsamda dünyada sakin akımlar ön plana çıkmaya başlamıştır. Bunlardan biri olan Cittaslow (Sakin Şehir) hareketi de gerek dünyada ve gerekse ülkemizde yaygınlaşmaktadır. Üye kentlerde beklenen yararların sağlanabilmesi, iyi yönetilmesinin yanı sıra sürece yerel halkın katılımı ve süreci içselleştirmesine bağlıdır. Bu kapsamda yerel halkın sakin şehir hareketine yönelik algı ve tutumlarını belirlemek ve yaşadıkları şehrin bu ağa dâhil olmasından duydukları memnuniyeti tespit etmek oldukça önemlidir. Bu çalışmada da 2022 yılında sakin şehir ağına üye olan Kemaliye ilçesindeki yerel halkın, bu sürece yönelik farkındalık, algı ve tutumlarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemleri üzerine kurgulanan çalışmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi benimsenmiştir. Örneklemin toplumun her kesimini kapsayacak şekilde olmasına özen gösterilerek amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenen 100 kişiye yüz yüze anket uygulanmıştır. SSPS programı aracılığıyla değerlendirilen anket sonuçlarına göre, Kemaliye’deki yerel halkın yaşadıkları şehrin Cittaslow ağına dâhil edilmesinden ortalama %72 oranında memnun oldukları görülmüştür. Birliğe üye olmanın en çok kültürel açıdan olumlu sonuçlar doğuracağı düşünülmekle birlikte, ilçe turizminde de bir canlanmaya vesile olduğu dile getirilmiştir. Bununla birlikte özellikle istihdama katkısının yeterince olmadığı, fiyat artışı ve kalabalıklaşma gibi bazı problemleri beraberinde getirdiği düşünülmektedir. Bu sonuçlar yerel halkın genel olarak Kemaliye’nin Cittaslow birliğine üye olmasına olumlu yaklaştığını göstermekle birlikte, sürece yeterince katılmamalarının ve avantajlarından faydalanamamalarının bakış açılarını olumsuz etkileyeceği şeklinde yorumlanabilir. Bu kapsamda yetkililerin sürdürülebilir bir anlayışla yerel halkı süreç hakkında daha fazla bilgilendirerek onları sürecin aktif bir paydaşı haline getirmeleri ve iyi örnekler üzerinden teşvik etmeleri önerilmektedir.

Keywords

Cittaslow, Sakin şehir, Yerel halk, Sürdürülebilirlik, Kemaliye

Ethical Statement

Çalışma, 04/08 protokol numarası ile 26.04.2023 tarihinde Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu tarafından onaylandı.

Supporting Institution

TÜBİTAK

Project Number

1919B012216332

Thanks

Bu çalışma, 1919B012216332 numaralı TÜBİTAK 2209-A projesi kapsamında hazırlanmış olup, kurumsal olarak TÜBİTAK’a ve çalışanlarına teşekkür ederiz.

References

• Acar, A. B. (2017). Balıkesir Sındırgı ilçesinde yaşayan yerel halkın sakin şehir hareketine yaklaşımı. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, Türkiye.
• Acar, Y. (2018). Turistlerin tercih edilen destinasyona yönelik bilgi düzeyleri: Türkiye'deki sakin şehirleri ziyaret eden yerli turistler üzerine bir araştırma. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1): 45-56.
• Acuner, E. (2015). Sakin şehir (cittaslow) olma yolunda ilk adım. Celepler.
• Akkaya, F. A. & Güngör, H. Y. (2016). Kemaliye (Eğin)’de kültür ve doğa turizmi. I. Ulusal Alternatif Turizm Kongresi, Türkiye, ss. 148-157.
• Akpınar, E. (2004). Doğu Anadolu Bölgesi’nde alternatif turizm merkezi olmaya aday bir ilçe: Kemaliye, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2): 207-236.
• Alkan, A. (2020). Yerel paydaşların cittaslow şehir ağına yönelik algı ve tutumlarına ilişkin bir araştırma: Ahlat cittaslow şehir örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 47: 261-280.
• Aslan, E. & Güneş, S. G. (2016). Sakin şehirler için sürdürülebilir turizmin önemi: Sakarya-Taraklı örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 3(3): 1-17.
• Başar, N. (2021). Sakin şehirde yaşayan halkın turizm algısının belirlenmesi: Eğirdir/Isparta örneği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
• Cittaslow International (2024). 20 Ağustos 2024 tarihinde https://www.cittaslow.org/content/association adresinden alındı.
• Cittaslow Türkiye. (2024). 16 Ağustos 2024 tarihinde https://cittaslowturkiye.org/tr/uyelik-sureci-ve-kriterler/ adresinden alındı.
• Çokal, Z. (2023). Kültürel mirasın sürdürülebilirliğinde sakin şehirlerin rolü. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(3): 1170-1184.
• Dündar, Y. & Sert, A. N. (2018). Yerel halkın yavaş (sakin) şehir hakkındaki algıları: Seferihisar’da nitel bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(4): 74-91.
• Ekincek, S. (2014). Sakin şehir (Cittaslow) yöneticilerinin sakin şehir hareketine ve sürdürülebilirliğe yönelik değerlendirmeleri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Erzincan, Türkiye.
• Halk54, (2024). 20 Ağustos 2024 tarihinde https://www.halk54.com/tarakli-sakin-sehir-listesinden-cikartildi adresinden alındı.
• HGM, (2024). 20 Ağustos 2024 tarihinde https://www.harita.gov.tr/il-ve-ilce-yuzolcumleri adresinden alındı. Karadeniz, C. B. (2014). Sürdürülebilir turizm bağlamında sakin şehir Perşembe. Journal of International Social Research, 7(29): 84-107.
• Kaymaz, Ç. K., Birinci, S. & Camcı, A. (2017). Sürdürülebilir turizm açısından Uzundere sakin (cittaslow) şehri. Al-Farabi 1st International Congress on Social Sciences (11-14 Mayıs), Gaziantep, Cilt.1, pp.1000-1026.
• Keskin, E. B. (2010). Sürdürülebilir kent kavramına farklı bir bakış olarak yavaş şehirler (Cittaslow): Seferihisar örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya, Türkiye.
• Kiper, P. (2004). Küreselleşme sürecinde kentlerimize giren yeni tüketim mekanları ve yitirilen kent kimlikleri. Planlama Dergisi, 4: 14-18.
• Koç, V. & Baz, İ. (2020). Türkiye’de sakin şehir hareketine üyelik süreci ve üyeliğin etkileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 2(2): 57-67.
• Mavuş, F. B. (2021). Erzincan ili Kemaliye (Eğin) ilçesinin somut kültürel miras değerleri. Turizm Ekonomi Ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(1): 110-120.
• Mayer, H. & Knox, P.L. (2006). Slow cities: Sustainable places in a fast world. Journal of Urban Affairs, 28(4): 321-334.
• Numanoğlu, E. & Güçer, E. (2018). Yerel halk açısından yavaş şehir akımı algısı: Perşembe örneği. Journal of Multidisciplinary Academic Tourism, 3(2): 11-22.
• Orhan, F. & Doğanay, H. (2017). Türkiye’nin sakin şehirlerinden biri olan Şavşat’ın turizm potansiyelinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12: 303-326.
• Oto, S. & Kızılırmak, İ. (2022). Erzincan’ın Kemaliye ilçesinin kırsal turizm kapsamında incelenmesi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2): 146-155.
• Özmen, A. & Can, M. C. (2018). Cittaslow hareketi’ne eleştirel bir bakış. Planlama, 28(2): 91-101.
• Özmen, Ş. Y., Birsen, H. & Birsen, Ö. (2017). Sakin şehir Yalvaç örneğinde sürdürülebilirlik, sakin şehirler ve toplumsal katılım. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, 3: 140-158.
• Öztürk, A., İpek, F. & Kayacan, B. (2023). Cittaslow (sakin şehir) yaklaşımının sürdürülebilir yerel kalkınmaya etkisi: Şavşat örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(1): 187-208.
• Özür, N. K. (2016). Sakin şehir/Cittaslow hareketi ve yerleşme coğrafyası. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37: 151-157.
• Pajo, A. & Uğurlu, K. (2015). Cittaslow kentleri için slow food çalışmalarının önemi. Electronic Journal of Vocational Colleges (Ejovoc), 5(6): 65-73.
• Petrini, C. & Padovani, G. (2011). Slow food devrimi: Arcigola'dan Terra Madre'ye: Yeni bir yaşam ve yemek kültürü. (Çev: Ç. Ekiz). Sinek Sekiz.
• Pike, S. (2005). Tourism destination brand complexity. Journal of Product and Brand Management, 14(4): 258–259.
• Sarıcaoğlu, T. & Zeren, M.T. (2013). Cittaslow: architectural conservation criticism within the context of sustainability. Conference on Central Europe Towards Sustainable Building (CESB13), pp.927-929.
• Sayar, K. (2023). Yavaşla (53. Baskı). Kapı.
• Slow Food (2023). Yıllık Rapor. 22 Ağustos 2024 tarihinde https://pub.slowfood.com/EN_Annual_Report_2023/index.html adresinden alındı.
• Slow Food. (2024). 3 Eylül 2024 tarihinde https://www.slowfood.com/our-history/ adresinden alındı.
• Şahin, İ. & Kutlu, S. Z. (2014). Cittaslow: Sürdürülebilir kalkınma ekseninde bir değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(1): 55-63.
• Tunçer, M. & Olgun, A. (2017). Seferihisar’ın ekonomik ve mali yapısı üzerinden sakin şehir uygulamalarına ilişkin bir inceleme. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(1), 47-72.
• TÜİK (2023). 18 Ağustos 2024 tarihinde https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr adresinden alındı.
• Uslu, A. & Avcı, U. (2020). Yerel halkın Cittaslow hareketine bakış açısına yönelik bir araştırma: Köyceğiz örneği. Turizm Akademik Dergisi, 7(1): 117-131.
• Uzun, B. Ş. (2019). Sakin şehirlerin ekonomik kalkınma potansiyellerinin belirlenmesi: Seyitgazi örneği, Yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Türkiye.
• Ünal, Ç. (2016). Turizm coğrafyasında yeni kavramlar ‘’yavaş şehirler ve yavaş turizm’’. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(36):13-28.
• Walker, T. B. & Lee T. J. (2019). Visitor and resident perceptions of the slow city movement: The case of Japan. International Journal of Tourism Sciences, 19(2): 112-127.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay.
• Yıldırım, G. & Uğuz, S. Ç. (2020). Yerel halkın sakin şehir algısı: Havran örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2): 287-307.
• Zaman, M., Kızılkan, Y., Kaymaz, Ç. K., & Birinci, S. (2017). Turizm açısından Perşembe ilçesi: sakin şehir (cittaslow) hareketi (Ordu). Dokap Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu, 1(1), 395-409.
• Zengin, B. & Genç, K. (2018). Yavaş şehirlerin (citta-slow) pazarlanması: Göynük örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2): 585-599.