Öğretmenlerin Mesleki Benlik Saygıları ile Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 1, 115 - 136, 20.04.2018

Fatih Camadan , Selvi Baştopçu Günseli Tosun Nesrin Yangın Zeliha Kılıç

https://doi.org/10.17860/mersinefd.312295

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin mesleki benlik saygıları ile psikolojik
danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin
belirlenmesidir. Ayrıca öğretmenlerin psikolojik danışma ve rehberlik
hizmetlerine yönelik tutumları çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir.
Nicel araştırma yaklaşımı çerçevesinde yürütülen bu araştırmanın çalışma
grubunu anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lisede görevli 427 öğretmen
oluşturmaktadır. Araştırmada “Arıcak Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği” (Arıcak,
1999b), “Rehberlik ve Psikolojik Danışma Faaliyetlerine Yönelik Öğretmen
Tutumları Ölçeği” (Abbasoğlu,
2014) ve “Kişisel Bilgi Formu”
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda mesleki benlik saygısı, cinsiyet ve
psikolojik danışma ve rehberlik ile ilgili hizmet içi eğitim alma durumu
değişkenlerinin birlikte psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik
tutum ile orta düzeyde anlamlı şekilde ilişkili olduğu ve değinilen
değişkenlerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik tutumun % 11’ini
açıkladığı anlaşılmıştır (R= .330, F_(3-423)= 17.194, p< .001).
Regresyon katsayılarının anlamlılığı ile ilgili yapılan t-testi sonuçları
incelendiğinde ise yordayıcı değişkenlerden sadece mesleki benlik saygısı
(β=.269, p< .001) ve psikolojik danışma ve rehberlik ile ilgili hizmet içi
eğitim alma durumu (β=.170, p< .001) değişkenlerinin rehberliğe yönelik
tutumu anlamlı şekilde açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

mesleki benlik saygısı, psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik tutum, öğretmen

Kaynakça

• Abbasoğlu, B. (2014). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin rehberlik ve psikolojik danışma faaliyetlerine yönelik tutumlarının incelenmesi (Yalova ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Abbasoğlu, E. ve Öncü, E. (2013).Beden eğitimi öğretmeni adaylarının benlik saygıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2),407-425.
• Akgün, E. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin bakış açısıyla ana sınıflarındaki rehberlik hizmetlerinin değerlendirilmesi, İlköğretim Online, 9(2) 474-483.
• Arıcak, T. (1999a). Öğretmen adaylarının benlik saygısı ve mesleki benlik saygılarının geliştirilmesine yönelik bir grupla psikolojik danışma uygulaması. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 11-22.
• Arıcak, T. (1999b). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik saygısının geliştirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aslan, D. ve Köksal Akyol A. (2006). Okulöncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2),51-60.
• Baloğlu, N., Karadağ, E., Çalışkan, N. ve Korkmaz, T. (2006). İlköğretim öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı ve iş doyumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 345-358.
• Baumeister, R. F., Campbell, J. D., Krueger, J. I. & Vohs, K. D. (2003). Does high self-esteem cause better performance interpersonal success happiness or healthier lifestyles?. Psychological Science in the Public Interest, 4(1), 1-44.
• Bülbül, Ö. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmelerin rehberlik görevleriyle ilgili tutum ve davranışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Büyükkaragöz, S. (1988). Orta dereceli okullarda rehberlik ve eğitsel kollarla ilgili programın uygulanması. S.Ü Eğitim Fakültesi Dergisi, 2.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, A. (2013). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cooper, M. Hough, M. & Loynd, C. (2005). Scottish secondary school teachers’ attitudes towards, and conceptualisations of, counselling. British Journal of Guidance and Counselling. 33(2), 199-211.
• Çam, S. (2004). Okullarda rehberlik hizmet alanları-birimleri. (Ed: Gürhan Can). Psikolojik Danışma ve Rehberlik (s. 47-72). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği özellikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237. Demir, M. (2010). Sınıf rehber öğretmenlerinin rehberlik anlayışları ve rehberliğe yönelik tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Deniz, Z. (1993). Liselerdeki yönetici, sınıf öğretmeni ve ders öğretmenlerinin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin beklentilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Dursun, Ö. Ö., Cuhadar, C. ve Tanyeri, T. (2014). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının mesleki benlik saygıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 131-142.
• Field, A. P., Miles, J., & Field, Z. (2009). Discovering Statistics Using R. London: Sage Publication.
• Gazioğlu, E. İ. ve İlgar, Ş. M. (2008). Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Rehberlik. Ankara: PegemA Akademi Yayıncılık.
• Gündüz, B,. İnandı, Y. ve Tunç, B. (2014). Okul yöneticilerinin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşleri: Betimsel bir çalışma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2),19-34.
• Irmak, M. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin mesleki benlik saygılarının belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Kalaycı, Ş. (2009). Spss Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınları.
• Karataş, Z. ve Baltacı, H. Ş. (2013). Ortaöğretim kurumlarında yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine yönelik okul müdürü, sınıf rehber öğretmeni, öğrenci ve okul rehber öğretmeninin (psikolojik danışman) görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(2), 427-460.
• Kepçeoğlu, M. (1987). Eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarının gelişimi ve belli başlı sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 264-272.
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (3rd ed.). New York: The Guilford Press.
• Kutlu, M. ve Soğukpınar, B. U. E. (2015). Rehber öğretmenlerin benlik saygısı ile mesleki benlik saygısı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. e-International Journal of Educational Research, 6(1),84-101.
• Laurencelle, L. & Dupuis, F. (2002).Statistical Tables Explained and Applied. Singapore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd.
• Lo Vette, O. K. (1997). To achieve school reform education leaders must focus on teacher self-concept. Education, 118(2), 303-306.
• Masibi, E., H. (1995). Attitudes of black secondary school teachers toward school guidance in the potchefstroom area, South Africa.Unpublished dissertations. Western Michigan University, Michigan.
• McPhee, S.A. (1985). Educators' perceptions and attitudes toward school counselling and student personnel services: A cultural perspective. International Review of Education, 31(1), 19-32.
• Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği (2001). Resmî Gazete:17.4.2001/24376, Tebliğler Dergisi: Mayıs 2001/2524. http://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/mevzuat/Milli%20E%C4%9Fitim%20Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20Rehberlik%20ve%20Psikolojik%20Hizmetler%20Y%C3%B6netmeli%C4%9Fi.htm adresinden 25.12.2016 tarihinde alınmıştır.
• Onur, M. (1997).Giresun ili merkez liselerindeki yönetici, öğretmen ve öğrencilerin rehberlik anlayışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Owino, J. & Odera, F. Y. (2014). Constraints affecting attitude of teachers towards practicing guidance and counselling in primary schools in Kisumu West SubCounty. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 2(3), 34-47.
• Özbek, R., Kahyaoğlu, M. ve Özgen, N. (2007).Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 221-232.
• Özoğlu, S. Ç. (1977). Eğitimde güncel bir konu: Okullarda rehberlik hizmetleri. Eğitim ve Bilim,1(6), 18-27.
• Öztürk, A. (1999). Lise öğretmenlerinin rehberlik hizmetlerini algılama düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Panja, K. S. & Krishna De, K. (2015). Attitude towards career guidance and counselling among higher secondary school teachers under present scenario in west Bengal. Indian Journal of Applied Research, 5(12), 357-362.
• Pehlivan, H. (1993). Öğretmen yetiştirmeye hizmet bakımından Anadolu öğretmen lisesi uygulamasına genel bir bakış. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 237-248.
• Pershing, J. A. & Demetropoulos, E. G. (1981). Guidance and guidance systems in secondary schools: The teacher's views. The Personel and Guidance Journal, 59(7), 455-459.
• Rosenberg, M., Rosenberg, F., Schooler, C. & Schoenbach, C. (1995). Global self-esteemand specific self-esteem: different concepts, different outcomes. American Sociological Review, 60(1), 141-156.
• Sayın, S. (2003). Farklı programlarda okuyan öğretmen adayı üniversite öğrencilerinin empatik eğilimi, öğretmenlik mesleğine karşı tutum ve mesleki benlik saygısı. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(6), 74-84.
• Sayın, S. (2005). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 19, 272-281.
• Stewart, J. A. (1961). Factors influencing teachers’ attitudes toward and participation in guidance services.Personnel and Guidance Journal, 36, 729-734.
• Şencan, H. (2005).Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Taşkaya, S. M. ve Kurt Y. (2010). İlköğretim okullarında rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 11-13 November, 2010, Antalya.
• Teker, A. (2007). İlköğretim I. kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin rehberlik görevleri ile ilgili görüşleri ve uygulamaları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Ünal, E. ve Şimşek, S. (2008). İlköğretim bölümü anabilim dallarında öğrenim gören öğretmen adaylarının mesleki benlik saygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 7(1),41-52.
• Yerlikaya, İ., Sak, R. ve Şahin Sak, İ. T. (2014). Okul öncesi eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri: okul öncesi öğretmen adaylarının ve psikolojik danışman adaylarının görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 286-299.
• Yıldırım, Y., Kırımoğlu, H. ve Temiz, A. (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı (Hatay İl Örneği). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(1), 29-35.
• Yumrutaş, A. (2006). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin rehberlik görevleriyle ilgili görüş ve uygulamalarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.