Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlerin Kullandıkları Dil Öğrenme Stratejileri

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 2, 448 - 463, 29.07.2020

Dilek Baz Bolluk , Hasan Bağcı

https://doi.org/10.17860/mersinefd.705769

Öz

Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dil öğrenme sürecinde dili daha etkin ve kalıcı bir şekilde öğrenebilmesi için çeşitli dil öğrenme stratejileri mevcuttur. Dil öğrenme stratejileri öğrenenlerin öğrenme sürecini kolaylaştırdığı gibi aynı zamanda bu süreçteki öğrenilenlerin kalıcı olmasını da sağlar. Bu nedenle öğrenenlerin dil öğrenme stratejilerini kullanma düzeylerinin belirlenmesi ve bu konu hakkında bilgilendirilmesi dil öğrenme süreci için önemlidir. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kullandıkları dil öğrenme stratejilerinin belirlenmesini ve bu stratejilerin çeşitli değişkenlerle olan ilişkisinin ortaya konulmasını amaçlayan bu araştırmada "betimleyici tarama modeli" kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında çeşitli Yabancılara Türkçe Öğretim Merkezlerinde eğitim öğretim gören B1 ve B2 seviyesindeki 269 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada Oxford (1990) tarafından geliştirilen Cesur ve Fer (2007) tarafından İngilizceden Türkçeye çevrilen Dil Öğrenme Stratejileri Envanteri ile kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler Spss 21.000 programında t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yardımıyla çözümlenmiştir. Yapılan analiz sonucunda Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin dil öğrenme stratejilerini kullanma sıklığının yüksek seviyede olduğu ve öğrenenlerin en fazla üstbilişsel ve sosyal stratejileri, en az da hafıza stratejilerini kullandığı belirlenmiştir. Araştırmanın bir başka alt problemi olan Türk televizyon kanallarını izleme değişkeninde de istatistiki olarak anlamlılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

, Dil öğrenme stratejileri, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kullandıkları dil öğrenme stratejileri, , yabancılara Türkçe öğretimi

Kaynakça

• Aksan, D. 1998. Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları. Altan, M. Z. 2003. Language Learning Strategies And Foreign Language Achievement. Türk Eğitim Derneği Eğitim ve Bilim Dergisi, 129, 25-31. Alptekin, C. 2007. Yabancı Dil Öğrenimde Strateji Seçimi: Doğal ve Eğitsel Dil Edinimi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 31 (1), 4-11. Alyılmaz, S. ve Şengül, K. 2017. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dil Öğrenme Stratejileri. Ankara: Kesit Yayınları. Aslan, O. 2009. The role of gender and language learning strategies in learning english, (Unpublished Master’s Thesis). Ankara: The Graduate School of Social Sciences of Middle East Technical University. Aydın, T. 2003. Language learning strategies used by turkish high schoolstudentslearning english (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Balcı, Ö. ve Üğüten, D. S. 2017.Üniversite Hazırlık Sınıfı Öğrencilerinin Kullandıkları Dil Öğrenme Stratejileri. Journal of Turkısh Language and Literature,3(2),41-54. Barut, A. 2015. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen üniversite öğrencilerinin kullandıkları dil öğrenme stratejileri üzerine bir değerlendirme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Baş, G. 2012. Öğrenme Stratejileri Öğretiminin Öğrencilerin İngilizce Dersindeki Akademik Başarılarına, Tutumlarına Ve Biliş Ötesi Farkındalık Düzeylerine Etkisi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 49-71. Baş, G. 2014. Lise Öğrencilerinin Dil Öğrenme Stratejileri İle İngilizce Dersindeki Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 37,166-180. Baysal, S. 2018. Meslek yüksekokulu öğrencilerinin dil öğrenme stratejileri ile yabancı dile yönelik kalıplaşmış düşüncelerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Bekleyen, N. 2005. Öğretmen Adayları Tarafından Kullanılan Dil Öğrenme Stratejileri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 14(2),113-122. Bekleyen, N. 2006. İngilizce Öğretmen Adaylarının Dil Öğrenme Stratejileri Kullanımı. Akdeniz Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi Dil Dergisi, (132), 28-37. Boylu, E. 2015. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dil öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri ( Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Boylu, E. ve Özbay, M. 2015. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerin Dil Öğrenme Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Route Educational and Social Science Journal. 2 (3). Bölükbaş, F. 2013. The Effect Of Language Learning Strategies On Learning Vocabulary İn Teaching Turkish As A Foreign Language. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 55-68. Cesur, M. O. ve Fer, S. 2007. Dil Öğrenme Stratejileri Envanterinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması Nedir?. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49-74. Cesur, M. O. 2008. Üniversite hazırlık sınıfı öğrencilerinin yabancı dil öğrenme stratejileri, öğrenme stili tercihi ve yabancı dil akademik başarısı arasındaki açıklayıcı ve yordayıcı ilişkiler örüntüsü (Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Cesur, M. O. 2011. Dil Öğrenme Stratejileri, Stilleri Ve Yabancı Dilde Okuma Anlama Başarısı Arasındaki İlişkileri Açıklayıcı Bir Model. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 41, 83-93. Chamot, A. U. & Kupper, L. 1989. Learning Strategies İn Foreign Language İnstruction. Foreign Language Annals, 22,13-24. Cohen, A. D. 1998. Strategies İn Learning And Using A Second Language. New York: Longman. Cohen, A. D. 2003. The Learner’s Side Of Foreign Language Learning: Where Do Styeles, Strategies And Tasks Mee? Iral. İnternational Review of Applied Linguistics in Language Teaching,41(4), 279-292. Çepni, S. 2007. Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık. Çetinkaya, G. 2017. The relationship among language learning strategies, motivation and academic achievement of unıversty preparatory school students (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. Demirel, M. 2012. Üniversite Öğrencilerinin Kullandıkları Dil Öğrenme Stratejileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 43, 141-153. Demirezen, M. 1990. Video Kullanımının Yabancı Dil Öğrenimine Getirdikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(5).293. Deneme, S. 2008. Language Learning Strategy Preferences Of Turkish Students. Journal of Language and Linguistic Studies, 4(2). Ehrman, M. E. & Oxford, R. L. 1990. Adult Language Learning Styles And Strategies In An Intensive Training Setting. Modern Language Journal, 54(3), 311-327. El-Dip, M. A. B. 2004. Language Lerarning Strategies İn Kuwait: Links To Gender, Language Level, And Culture İn A Hybrid Context. Foreign Language Annals. 7(1), 85-95. Erdem, İ. 2009. Yabancılara Türkçe Öğretimiyle İlgili Bir Kaynakça Denemesi. Turkısh Studies, 4(3), 888-937. Eren, İ. 2015. Ortaokul İngilizce öğretmenlerinin öğrencilerde öğrenen özerkliği geliştirmeye yönelik görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Ergin, A. E. 2018. Tek dilli ve çok dilli öğrencilerin yabancı dil olarak türkçe öğrenme stratejileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale. Ergin, M. 1999. Türk Dil Bilbigisi. Bayrak Basım, İstanbul, 3. Fewell, N. 2010. Language Learning Strategies And English Language Proficiency: An İnvestigation Of Japanese Efl Üniversity Students. TESOL Journal, 2. 159-174. Gan, Z., Gillian H. & Liz H. L., 2004. Understanding Successful And Unsuccesful Efl Students İn Chinese Universities. The Modern Language Journal. 88 (4), 229-244. Göçer, A. 2009. Türkiye’de Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğreten Öğretmenlerin Uygulamalarına Yönelik Nitel Bir Araştırma. Dil Dergisi,145,28-47. Grenfell, M. & Macaro, E., (A.D. Cohen., E. Macaro). 2007. Claims And Critiques. Language Learner Strategies: Thirty Years Of Research And Practice. Oxford: Oxford University Press. Griffiths, C. 2003. Language learning strategy use and proficiency: The relationship between patterns of reported language learning strategy (LLS) use by speakers of other languages (SOL) and proficiency with implications for the teaching/learning situation (Doktora tezi). ProQuest Dissertations and Theses. Hamamcı, Z. 2012. Üniversite Hazırlık Sınıfı Öğrencilerinin Dil Öğrenme Strateji Tercihleri. Journal of Research in Education and Teaching, 1(3), 157-167. Hancıoglu, S. 2004. Vocabulary learning strategies employed by preparatory class students at adana anatolian teacher training high school ( Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Ian, R. & Oxford. R. 2003. Language learning strategy profiles of elementary school students ın taiwan. IRAL, International Review of Applied Linguistics in Language Teaching. 41(4), 331-372. İşeri, K. 1996. Analyse sémiotique d’un conte de maupassant: ‘la ficelle’ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Kara, M. 2001. Learning strategies used in the development of two different aspects of foreign language proficiency: ‘calp’ in english and ‘bıcs’ in turkish (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Karamanoglu, Ş. 2005. Almanca öğretmen adaylarında yabancı dil öğrenme stratejileri kullanımı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Karasar, N. 2012. Bilimsel Araştırma Yöntemi (23.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık. Kayaoğlu, M. N. 2011. Language Learning Strategies: Theory, Practice And Issues. Germany: VDM, Verlang Dr. Müller. Kılıç, A. ve Padem, S. 2014. Üniversite Hazırlık Sınıfı Öğrencilerinin Dil Öğrenme Stratejileri Kullanımlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elementary Education Online, 13(2), 660‐673. Kızılaslan, İ. 2010. Yabancı Dil Öğretmen Yetiştirme Sürecinde Kültürlerarasılık. Milli Eğitim, 185, 81-89. Korkmaz, Z. 2007. Türkiye Türkçesi Grameri-Şekil Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Lafford, B. 2004. The Effect Of The Context Of Learning On The Use Of Communication Strategies By Learners Of Spanish As A Second Languge Learners. Studies In Second Language. 26(1), 201-225. Lee, K. O. 2003 The Relationship Of School Year, Sex And Proficiency On The Use Of Language Learning Strategies İn Learning English Of Korean Junior High School Students. Asian EFL Journal.14. Martinet, A. 1998. İşlevsel Genel Dilbilim, Çev. Berke Vardar. Multilingual, İstanbul. Mcdonough, S. 2001. Promoting Self Regulation. Foreign Language Learners. 74(6): 323-326. Mutlu, A. 2018. Dil öğrenme inanışları ve dil öğrenme stratejileri: İngilizce öğretmen adayları üzerine bir çalışma ( Balıkesir Üniversitesi Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir. Naiman, N., Fröhlich, M., Stern, H. H. & Todesco, A. 1978. The Good Language Learner. Clevedon, UK: Multilingual Matters. Nakatani, Y. 2006. Developing An Oral Communication Strategy İnventory. The Modern Language Journal, 90,151-168. Nisbet, D. L., Tindall, E.R., & Arroyo, A.A. 2005. Language Learning Strategies And English Proficiency Of Chinese Üniversity Students. Foreign Language Annals, 38(1), 100-107. O’Malley, J. 1987. The Effects Of Training İn The Use Of Learning Strategies On Acquiring English As A Second Language. Oxford, R. L. & Nyikos, M. 1989. Variables Affecting Choice Of Language Learning Strategies By University Students. The Modern Language Journal, 73, 291-300. Oxford, R.& D.Crookal. 1989. Research On Language Learning Strategies: Methods, Findings And İnstructional Issues. Modern Language Teaching,41. 271-279. Oxford, R. 1990. Language Learning Strategies: What Everyone Use. Boston Heinle and Heinle. Oxford, R. L. 1999. Style Wars’ As A Source Of Anxiety İn Language Classrooms. D.J. Young (Ed.). Affect in foreign language and second language learning, (s.216-237). Boston:Mac Graw- Hill. Oxford, R., Cho, Y., Leung, S. & Kim, H., J., 2004. Effect Of The Presence And Difficulty Of Task On Strategy Use: An Exploratory Study. IRAL, International Review of Applied Linguistics in Language Teaching. 42(1), 1-47. Ozil, Ş. 1991. Dil Ve Kültürümüz Olgular ve Sorunlar İçinde, İstanbul: Cem Yayınevi. Özdemir, E. 2000.Eleştirel Okuma, Bilgi Yayın Evi, Ankara. Pınarcık, Ö. 2005. Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Anadil Öğretiminde Kullanılan Yöntemlerin İncelenmesi( Konya Örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Razı, S. 2012. Turkish Efl Learners’ Language Learning Strategy Employment At University Level. Journal Of Theory And Practice İn Education, 8(1), 94-119. Riding, R. & Rayner, S. 1998. Cognitive Styles and Learning Strategies Understanding Style Differences İn Learning And Behaviour. London: David Fulton Publishers. Rubin, J. 1975. What The Good Language Learner Can Teach Us. TESOL Quarterly, (9), 41-51. Saussure, F. (1985). Genel Dil Bilim Dersleri, Çev. Berke Vardar, Birey ve Toplum Yayınları. Sheorey, R. 1999. An Examination Of Language Learning Strategy Use İn The Setting Of An İndigenized Variety Of English. System 28(2), 173-190. Smith, P. L. & Ragan, T. J. 1999. Instructional Design. New York: John Wiley Sons. Stern, H. H. 1975. What Can We Learn From The Good Language Learner?. Canadian Modern Language Review, (31), 304-318. Subaşı, G. 2000. Etkili Öğrenme: Öğrenme Stratejileri. Milli Eğitim. 146, 1-4. Tabanlıoglu, S. 2003. The relationship between learning styles and language learning strategies of pre-intermediate eap students (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Thu, T. H. 2009. Learning Strategies Used By Successful Language Learners. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED507398.pdf. Tok, H. 2007. Öğretmen Adaylarının Kullandıkları Yabancı Dil Öğrenme Stratejileri. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 191-197. Topaloğlu, A. 1989. Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yayınları. Varışoğlu, M. C. 2017. Türkçe Öğrenen Litvanyalı Öğrencilerin Kullandıkları Dil Öğrenme Stratejileri. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [Taed], 533- 546. Wang, S. 1996. A study of chinese english majors’ beliefs about language learning and their learning strategies (Unpublished Doctoral Dissertation ). Abstracts International, 57(12), 5021A. Weinstein, C. E., Humson, J.& Dierking, D.R.2000. Self- Regulation İnvertions With A Focus On Learning Strategies İn M. Boekaerts, P.R. Pintrich & M. Zeidner(Ed.). Handbook Of Regulation (pp.727-747). San Diegos Academic Pres. Wenden, A. 1991 Learner Strategies for Learner Autonomy (Cambridge: Prentice Hall International). Wherton, G. 2000. Language Learning Strategy Use Of Bilingual Foreignlanguage Learners In Singapore. Languge Learning. 50(2), 203-243. Wong, S. L. M. 2011. Language Learning Strategy Use: A Study Of Pre-Service Teachers İn Malaysia, 1-21. http://eric.ed.gov/PDFS/ED521415.pdf. Yağmur, K. 2013. Dil Öğretiminde Anadili, İkinci Dil ve Yabancı Dil Kavramları. M. Durmuş., A. Okur (Ed), Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları. Yang, N. D. 2003. Integrating Portfolios Into Learning Strategy-Based Instruction For Efl College Students. IRAL, International Review Of Applied Linguistics İn Language Teaching. 41(4), 293-325. Yılmaz, C. 2010. The Relationship Between Language Learning Strategies, Gender Proficiency And Self-Efficacy Beliefs: A Study Of Elt Learners İn Turkey. Procedia Social And Behavioral Sciences, 2(2), 682-687. Young, D. J. 1991. Creating A Low-Anxiety Classroom Environment: What Does Language Anxiety Research Suggest?. The Modern Language Journal, 75(4), 426-439.