Doğa Temelli Erken Çocukluk Eğitimi: Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Perspektifinden

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 3, 565 - 584, 23.12.2024

Sevim Karaoğlu

https://doi.org/10.17860/mersinefd.1527656

Öz

Erken çocukluk döneminde alternatif bir model olan doğa temelli eğitim, çocukların merak ve heyecan duygularını diri tutmaktadır. Doğa temelli eğitimin erken çocuklukta kullanılmasına dair çok yönlü bilgilerin keşfedilmesi erken çocukluk eğitimini geliştirmek için atılan önemli bir adımdır. Bu araştırmada okul öncesi öğretmen adaylarının doğa temelli eğitimin erken çocuklukta kullanımıyla ilgili görüşlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu araştırma nitel desen olan fenomenolojik yaklaşımla tasarlanmıştır. Bu kapsamda amaçlı örneklem yöntemiyle bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesi okul öncesi öğretmenliği anabilim dalında öğrenim görmekte olan ve meslek bilgisi seçmeli Okul Dışı Öğrenme Ortamları dersini alıp başarılı olmuş 42 okul öncesi öğretmen adayı ile çalışılmıştır. Veriler görüşme yöntemiyle elde edilmiş olup, verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, öğretmen adaylarının doğa temelli eğitim kavramına ilişkin tanımlamaları, doğa temelli eğitimde öğretmenin görevlerine ilişkin görüşleri ve riskli oyun tanımına ilişkin görüşleri olmak üzere üç ana temada incelenmiştir. Sonuç olarak, bütün katılımcılar erken çocuklukta doğa temelli eğitimin kullanılmasının çocukların bütün gelişim alanlarında faydalı olduğunu ifade etmişler, risklerle ilgili endişeleri olmalarına rağmen yine de öğretmen olduklarında doğa temelli eğitimi kullanmak istediklerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

doğa temelli eğitim, erken çocukluk eğitimi, okul öncesi eğitim, öğretmen adayları, doğa

Nature-Based Early Childhood Education: From Pre-service Pre-school Teachers’ Perspectives

Öz

Nature-based education is an alternative model in early childhood education with keeping children’s attractions and excitement alive. Discovering multiple knowledge of nature-based education is an important step to improve early childhood education. This study proposed to reveal the views of pre-service pre-school teachers about the use of nature-based education in early years. This study is a qualitative design within phenomenological approach. In this context, the participants were selected with sampling method, 42 pre-school teacher candidates who were studying in the pre-school teaching programme in a state university. The participants successfully completed the elective session of Outdoor Learning Environments. The data were collected by interviews and content analysis was used in data analysing process. The findings of this study were examined under the three main themes: the teacher candidates’ definitions of the nature-based education concept, duties of teachers in nature-based education and definition of risky play. As a result of this study, the all participants declared that use of nature-based education in early years is beneficial in children’s all developmental areas, and although they had concerns about the risks, they still stated that they wanted to use nature-based education when they become teachers in the future.

Anahtar Kelimeler

nature-based education, early childhood education, pre-school education, pre-service teachers, nature

Kaynakça

• Acar, I. & Torquati, J. (2015). The Power of Nature: Developing Prosocial Behavior Toward Nature and Peers Through Nature-Based Activities. YC: Young Children, 70(5), 62-71.
• Amus, G. (2022). Çık dışarıya oynayalım. Epsilon Yayıncılık
• Austin, S. (2017). Garden-based learning in primary schools: Meeting the challenges and reaping the benefits (Unpublished master’s of education thesis). St. Patrick’s College, Dublin City University, Dublin. https://pdfs.semanticscholar.org/1212/cf4318ca5a2ec68 a609f43debcbc48ceab40.pdf
• Azuma, A., Horan, T. &Gottlieb, R. (2001). A place to learn and a place to grow: School gardens in the Los Angeles Unified School District, A Survey, Case Studies, and Policy Recommendations. UEP Faculty and UEPI Staff Scholarship. https://core.ac.uk/download/pdf/73345713.pdf
• Balkan Kıyıcı, F., Atabek Yiğit, E. & Darçın, E. S. (2014). Doğa eğitimi ile öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerindeki değişimin ve görüşlerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 17-27.
• Ball, D. (2002). Playgrounds: Risks, benefits and choices. London: Health & Safety Executive Contract Research Report, Middlesex University.
• Bentsen, P. & Jensen, F. S. (2012). The nature of udeskole: Outdoor learning theory and practice in Danish schools. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 12(3), 199-219. https://doi.org/10.1080/14729679.2012.699806
• Berezowitz, C. K., Bontrager-Yoder, A. B. & Schoeller, D. A. (2015). School gardens enhance academic performance and dietary outcomes in children. The Journal of School Health, 85(8), 508-518.
• Bergan, V., Nylund, M. B., Midtbø, I. L. & Paulsen, B. H. L. (2024). The teacher’s role for engagement in foraging and gardening activities in kindergarten. Environmental Education Research, 30(1), 68–82. https://doi.org/10.1080/13504622.2023.2181271
• Berk, L. E. (2017). Development through the lifespan (7th ed.). Pearson.
• Brussowi, M., Ishikawa, T., Brunelle, S. & Herrington, S. (2017). Landscapes for play: Effects of an intervention to promote nature-based risky play in early childhood centres. Journal of Environmental Psychology, 54(1), 139-150. https://doi.org/10.1016/j.jenvp.2017.11.001
• Bucklin-Sporer, A. & Pringle, R. K. (2010). How to grow a school garden: A comlete guide for parents and teachers. Portland: Timber Press.
• Bulut Öngen, M. & Ersay, E. (2023). Erken yıllar için geliştirilen doğa temelli eğitim programının çocukların doğaya yaklaşımına etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(1), 209-242.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün Ö., Karadeniz, Ş. &Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (20. Baskı).Pegem Akademi Yayıncılık.
• Charles, C., Louv, R., Bodner, L., ve Guns, B. (2008). Children and nature: 2008. A report on the movement to reconnect children to the natural world. New Mexico: Children and Nature Network. https://www.childrenandnature.org/wp-content/uploads/CNMovement.pdf
• Closter, D. ve Gleeve, J. (2008). Give us a go!Children and young people’s views on play and risk-taking PlayDay. https://www.playday.org.uk/wp-content/uploads/2015/11/give_us_a_go___children_and_young_peoples_views_on_play_and_risk_taking.pdf
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (2nd ed.). Sage Publications, Inc.
• Çiftçi, K. (2019). Doğa eğitiminin okul öncesi çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi (Tez No: 5500236) [Yüksek lisans tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi].
• Davies, M. M (1996). Outdoors: An important context for young children’s development. Early Child Development and Care, 115, 1, 37-49.
• Demirci, F. G. (2023). Doğa temelli yürütücü işlevler programının okul öncesi dönem çocuklarının yürütücü işlev becerilerine etkisi (Tez No: 838951) [Doktora tezi, Marmara Üniversitesi].
• Dinç, M. (2022). Doğa temelli etkinliklerin anasınıfına devam eden 60-72 aylık çocukların sosyal becerilerine etkisinin incelenmesi. (Tez No: 765368) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi].
• Dowdell, K., Gray, T. &Malone, K. A. (2011). Nature and its Influence on Children's Outdoor Play. Australian Journal of Outdoor Education, 15(2), 24-35.
• Dyment, J. E. & Bell, A. C. (2008). Grounds for health: The intersection of green school grounds and health- promoting schools. Environmental Education Research, 14(1), 77-90.
• Fjørtoft, I., (2004). Landscape as playscape: The effects of natural environments on children’s play and motor development. Children, Youth and Environments, 14(2), 21-44.
• Flogaitis, E.& Agelidou, E. (2003). Kindergarten teachers’ conceptions about nature and the environment. Environmental Education Research, 9 (4), 125-136.
• Fontana, A. & Frey, J. H. (2000). The interview: From structured questions to negotiated text. In N. K. Denzin, & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of qualitative research (2nd ed.) (pp. 645-672). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ford, P. (1986). Outdoor education: Definition and philosophy.
• Gülay Ogelman, H. (2013). Tipitop ve arkadaşları ile toprağı tanıyoruz 4: çocuklarla toprağı tanıma serüveni. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 9-23.
• Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 30-43.
• Güner, Z. (2013). Environmental education in early childhood teacher training programs: Perceptıons and beliefs of pre-service teachers (Tez No: 345478) [Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi])
• Güzelyurt, T. & Özkan, Ö. (2018). Early childhood teachers’ views related to environmental education in early childhood. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 651–668.
• Harper, N. J. (2017). Outdoor risky play and healthy child development in the shadow of the “risk society”: A forest and nature school perspective. Child & Youth Services, 38(4), 318-334. https://doi.org/10.1080/0145935X.2017.1412825
• Health and Safety Executive (HSE) (2020). Managing risks and risk assessment at work . https://www.hse.gov.uk/simple-health-safety/risk/index.htm
• Hinkley, T., Crawford, D., Salmon, J., Okely, A. D. & Hesketh, K. (2008). Preschool children and physical activity: A review of correlates. Am J Prev Med., 34(5), 435-441.
• Hyson, M., Tomlinson, H. B., & Morris, C. A. (2009). Quality improvement in early childhood teacher education: Faculty perspectives and recommendations for the future. Early Childhood Research & Practice, 11(1), 1-17.
• Jackman, H., Beaver, N., ve Wyatt, S. (2014). Early education curriculum: A child’s connection to the world. Cengage Learning.
• Jordan, C., & Chawla, L. (2019). A coordinated research agenda for nature-based learning. Frontiers in Psychology, 10, 1-10. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00766
• Kandır, A., Yurt, Ö. &Cevher-Kalburan, N. (2012). Comparing early childhood teachers and teacher candidates’ environmental attitudes. Educational Science: Theory and Practice, 12(1), 317–327.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (20. Baskı). Nobel.
• Kennedy, M. M. (1999). The role of preservice teacher education. In Darling-Hammond L. & Sykes, G. (Eds.) Teaching as the learning profession: Handbook of policy and practice, pp.54-85. SanFrancisco: Jossey Bass.
• Koyuncu, M. (2019). Okul öncesi eğitimde alternatif yaklaşım: Orman okullarında öğren veli ve yönetici görüşlerinin incelenmesi (Tez No: 543840) [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi].
• Köşker, N. (2020). öğretmen adaylarının doğa eğitimine ilişkin görüşleri. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(22), 215-243. https://doi.org/10.33692/avrasyad.631883
• Lincoln, Y. S., ve Guba, E. G. (1986). But is it rigorous? Trustworthiness and authenticity in naturalistic evaluation. New directions for evaluation, 30, 73-84.
• Little, H. & Wyver, S. (2008). Outdoor play: Does avoiding the risks reduce the benefits?. Australasian Journal of Early Childhood, 33(2), 33-40. https://doi.org/10.1177/183693910803300206
• Little, H., Sandseter, E. B. H. ve Wyver, S. (2012). Early childhood teachers’ beliefs about childrens risky play in Australia and Norvey. Contemporary Issues in Early Childhood, 13(4), 300-316.
• Little, H., Wyver, S. & Gibson, F. (2011). The influence of play context and adult attitudes on young children's physical risk‐taking during outdoor play. European Early Childhood Education Research Journal, 19(1), 113-131. https://doi.org/10.1080/1350293X.2011.548959
• Louv, R. (2016). Doğadaki Son Çocuk. Tübitak Yayınları
• Luchs, A. & Fikus, M. (2013). A comparative study of active play on differently designed playgrounds. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 13(3), 206-222. https://doi.org/10.1080/14729679.2013.778784
• Maynard, T., Waters, J. & Clement, J. (2013). Child- initiated learning, the outdoor environment and the “underachieving” child. Early Years, 33(3), 212-225.
• Murray, R. & O’Brien, E., 2005. Such enthusiasm – a joy to see: an evaluation of Forest School in England. Report to the Forestry Commission. https://cdn.forestresearch.gov.uk/2022/02/forestschoolenglandreport.pdf
• Nawaz, H. & Blackwell, S. (2014). Perceptions about forest schools: Encouraging and promoting Archimedes Forest Schools. Educational Research and Reviews, 9(15), 498-503. https://doi.org/10.5897/ERR2014.1711
• O’Brien, E. & Murray, R. (2006). A marvellous opportunity for children to learn: A participantory evaluation of Forest School in England and Wales.Forest Research
• O’Brien, L. (2009). Learning outdoors: The forest school approach. Education 3-13 International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 37(1). 238-253. https://doi.org/10.1080/03004270802291798
• O’Brien, L. & Murray, R. (2007). Forest school and its impacts on young children: Case studies in Britain. Urban Forestry & Urban Greening, 6, 249–265.
• O’Brien, L., Burls, A., Bentsen, P., Hilmo, I., Holter, K., Haberling, D., Pirnat, J., Sarv, M., Vilbaste, K. & McLoughlin, J. (2011). Outdoor education, life long learning and skills development in woodlands and green spaces: The potential links to health and well-being. K, Nilsson, M, Sangster, C, Gallis, T, Hartig, S, Vries, K, Seeland & J, Schipperjin (Ed.), In Forests, trees and human health (p. 343-372). Springer. https://doi.org/10.1007/978-90-481-9806-1_12
• Polat, Ö. & Demirci, F. G. (2021). Erken çocukluk döneminde bilişsel gelişime bir uyaran olarak doğa ile temas ve doğa temelli açık alan etkinlikleri. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 95-113.
• Pooley, J. A. & O’Connor, M. (2000). Environmental education and attitudes, emotions and beliefs are what is needed.Environment and Behaviour, 32(5), 711-723
• Sandseter, E. B. H. (2009). Affordances for risky play in preschool: The importance of features in the play environment. Early Childhood Education Journal, 36, 439-446. https://doi.org/10.1007/s10643-009-0307-2
• Skelly, S. M. & Bradley, J. (2000). The importance of school gardens as perceived by Florida elementary school teachers. Horttechnology, 10, 229-231.
• Sobel, D. (2014). Ekofobiyi Aşmak. Doğa Eğitiminde Kalbin Yeri.Yeni insan yayınevi.
• Spencer, R. A., Joshi, N., Branje, K., Murray, N., Kirk, S. F. & Stone, M. R. (2021). Early childhood educator perceptions of risky play in an outdoor loose parts intervention. AIMS public health, 8(2), 213–228. https://doi.org/10.3934/publichealth.2021017
• Şirin Kaya, Ş. & Özyürek, A. (2022). Bahçede uygulanan okul öncesi eğitimin çocukların problem davranışlarına ve sosyal becerilerine etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 128-142. https://doi.org/10.33206/mjss.896591
• Temiz, Z. & Karaarslan Semiz, G . (2019). En iyi Öğretmenim Doğa: Okul öncesinde Doğa Temelli Eğitim Uygulamaları Projesi Kapsamında Hazırlanan Öğretmen Etkinlikleri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 314-331.
• Tepebağ, D. & Aktaş-Arnas, Y. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin okul bahçesini eğitsel amaçlı kullanımına yönelikgörüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(2), 50-67.
• Tovey, H. (2010). Playing on the ede: perceptions of risk and danger in outdoor play. P. Broadhead, J. Howard ve E.Wood (Ed) Play and learning in the early years içinde, s 79-94.Sage
• Ürey, M. & Çepni, S. (2015). Fen temelli ve disiplinler arası okul bahçesi programının bazı fen ve teknoloji dersi kazanımları üzerine etkisinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 166-184.
• Ürey, M., Çepni, S. & Kaymakçı, S. (2015). Fen temelli ve disiplinler arası okul bahçesi programının bazı sosyal bilgiler öğretim programı kazanımları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 7-30.
• Ürey, M., Çepni, S., Köğce, D. & Yıldız, C. (2013). Serbest etkinlik çalışmaları dersi kapsamında geliştirilen fen temelli ve disiplinler arası okul bahçesi programının öğrencilerin bazı matematik kazanımları üzerine etkisinin değerlendirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(3), 37-58.
• Williams-Siegfredsen, J. (2012). Understanding the Danish forest school approach.Routledge. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri.Seçkin Yayıncılık.
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK] (2019). Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Okul_Oncesi_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf