Yeni koronavirüs hastalığı (covıd-19) ile ilgili yanlış bilgilerle mücadele yöntemleri

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 3, 457 - 464, 05.12.2020

Gözde Alpyıldız , Dilek Aslan

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.763836

Cited By: 2

Öz

Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) ile ilgili toplumda zihinlerde karışıklığa neden olan ve sağlık davranışlarını olumsuz yönde etkileyen bazı yanlış bilgiler mevcuttur. Bu yazı kapsamında COVID-19 ile ilgili toplumda var olan yanlış bilgilerin yayılmasının önlenmesi için önerilerin sunulması amaçlanmıştır. Çalışma sürecinde COVID-19 ile ilgili yazılı ve görsel medya, gündem izlenmiştir. Yanlış bilginin yayılmasında sağlığın belirleyicileri de dâhil olmak üzere birden çok faktör bulunmaktadır. Yanlış bilgi, bireylerde yanlış davranışın oluşmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla, sistematik bir şekilde önleme yaklaşımları gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

halk sağlığı, önleme, pandemi, yanlış bilgi, Yeni Koronavirüs Hastalığı

Strugglemethods on misinformationaboutNovelCoronavirusDisease (COVID-19)

Öz

There is misinformation about the Novel Coronavirus Disease (COVID-19) which causes confusion in mind and influence health behaviors negatively in the community. Within the scope of this article, it is aimed to present recommendations to prevent the spread of misinformation about COVID-19 in the society. During the study, the written and visual media and the agenda regarding COVID-19 were followed. There are multiple factors, including the determinants of health, in the spread of misinformation. “Wrong” information ends with “wrong” health behaviors of the individuals. In this regard, systematic prevention approaches are needed.

Anahtar Kelimeler

Public health, prevention, pandemic, misinformation, Novel Coronavirus Disease

Kaynakça

• 1- Halka yönelik [İnternet]. 2020 [Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020]. Erişim adresi: https://korona.hasuder.org.tr/sik-sorulan-sorular/
• 2- Til A. Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Hakkında Bilinmesi Gerekenler. Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi. 2020; 8(85):53-57.
• 3- Alıcılar HE, Çöl M. Yeni Koronavirüs Salgını: Korunmada Etkili Yaklaşımlar. 2020; 1-8.
• 4- Demirbilek Y, Pehlivantürk G, Özgüler Z, Alp Meşe E.COVID-19 outbreakcontrol, example of ministry of health of Turkey. Turk J MedSci. 2020; 50: 489-494.
• 5- LiHO-Y, BaileyA, Huynh D, ChanJ.YouTube as a source of information on COVID-19: a pandemic of misinformation?BMJ Global Health.2020;5:e002604.1-6.
• 6- Kouzy R, Jaoude J, Kraitem A, El Alam M, Karam B, Adib E ve ark. Coronavirus Goes Viral: Quantifying the COVID-19 Misinformation Epidemic on Twitter. Cureus. 2020; 12(3):1-9.
• 7- Kırık AM, Özkoçak V. Yeni dünya düzeni bağlamında sosyal medya ve yeni koronavirüs (COVID-19) pandemisi. Sobider. 2020;7(45):133-154.
• 8- Liu P, Huang L. Digital Disinformation About COVID-19 and the Third-Person Effect: Examinig the Channel Differences and Negative Emotional Outcomes. Cyberpsychology, Behavıor and Social Networking. 2020;1-5.
• 9- Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: Mythbusters [İnternet]. 2020[Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020]. Erişim adresi: https://www.who.int/emergencies/ diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters
• 10- Tasnim S, Hossain Md, Mazumder H. İmpact of rumorsormis information on Coronavirus disase (COVID-19) in socialmedia.
• 11- NG Hoong K, Kemp R. Understanding and reducing the fear of COVID-19. J Zhejiang Univ-Sci B.2020;1-3.
• 12- Pulido CM, Villarejo-Carballido B, Redondo-Sama G, et al.2020. COVID-19 infodemic: more retweets for science based information on coronavirus than for false information. Int Sociol, 35(4):377-392.
• 13- Vaidyanathan G. Finding a vaccine for misinformation. PNAS. 2020; 117(32):1-4.
• 14- Salgının en gözde yanlış bilgileri [İnternet]. 2020[Erişim tarihi: 17 Eylül 2020]. Erişim adresi: https://teyit.org/salginin-en-gozde-yanlis-bilgileri
• 15- Sosyal medyada koronavirüs paylaşımları: Doğru bilinen 10 yanlış [İnternet]. 2020[Erişim tarihi: 17 Eylül 2020]. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2020/04/03/sosyal-medyada-koronavirus-paylasimlari-dogru-bilinen-10-yanlis-corona-virus-covid-19
• 16- Başımıza kim sardı bu belayı: Komplo ve koronavirüs [İnternet]. 2020 [Erişim tarihi: 17 Eylül 2020]. Erişim adresi:https://www.birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-373-mayis-2020-373/10040/basimiza-kim-sardi-bu-belayi-komplo-ve-koronavirus/11774
• 17- Ergör G. Koronavirus pandemisinin düşündürdükleri. Turk J Public Health 2020; 18(1):99-102.
• 18- Rapor: Covid-19'a ilişkin yanlış bilgilerin yüzde 38'i uydurma, yüzde 59'u bağlamından koparılmış [İnternet]. 2020 [Erişim tarihi: 10 Haziran 2020]. Erişim adresi: https://tr.euronews.com/2020/04/09/rapor-covid-19-a-iliskin-bilgilerin-yuzde-38-i-uydurma-yuzde-59-u-baglamindan-koparilmis
• 19- Covid-19: Yanlış bilgi türleri, kaynakları ve iddiaları [İnternet]. 2020[Erişim tarihi: 10 Haziran 2020]. Erişim adresi: https://teyit.org/covid-19-yanlis-bilgi-turleri-kaynaklari-ve-iddialari/
• 20- Tagliabue F, Galassi G, Mariani P. The “Pandemic” of disinformation in COVID-19. SN Compr. Clin. Med. 2020; 1-3.
• 21- Tüzün H, Demirköse H, Özkan S, Uğraş Dikmen A, İlhan MN. COVID-19 Pandemisi ve Risk İletişimi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020; 1-8.
• 22- Aydın, A. F. (2020). Post-Truth Dönemde Sosyal Medyada Dezenformasyon: Covid-19 (Yeni Koronavirüs) Pandemi Süreci. Asya Studies-Academic Social Studies/Akademik Sosyal Araştırmalar, Year:4, Number: 12, Summer, p. 76-90.
• 23- Mian A, Khan S. Coronavirus: the spread of misinformation. BMC Medicine, 2020;18(89):1-2.
• 24- Depoux A, Martin S, Karafillakis E, Preet R, Wilder-Smith A, Larson H. The pandemic of social media panic travels faster than the COVID-19 outbreak. JTM. 2020;1-2.
• 25- Çelik R. Tık Odaklı Habercilikte “Tık Yemi” Taktiği: Koronavirüs (Kovid-19) Örneği. Social Sciences Research Journal. 2020; 9 (2):14-25. 26- Koronavirüs (COVID-19) Salgını Hakkında Bilgi Notu – 2 [İnternet]. 2020 [Erişim tarihi: 11 Haziran 2020]. Erişim adresi: https://konda.com.tr/tr/duyuru/koronavirus-covid-19-salgini-hakkinda-bilgi-notu-2/
• 27- NajmulIslam A.K.M, Laato S, Talukder S, Sutinen E. Misinformation sharing and social media fatigue during COVID-19: An affordance and cognitive load perspective. Technological Forecasting & Social Change. 2020; 159:1-14.
• 28- Altınkaya Z. 2020 Koronavirus Pandemisinde Avrupa Birliği Sağlık Politikaları ve Neoliberalism: İtalya Örneği. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; (20):1-31.
• 29- 8 soruda ABD sağlık sistemi: Kovid-19 tedavisi 30 bin dolar mı? [İnternet]. 2020[Erişim tarihi: 11 Haziran 2020]. Erişim adresi: https://www.gzt.com/jurnalist/8-soruda-abd-saglik-sistemi-kovid-19-tedavisi-30-bin-dolar-mi-3532076
• 30- Viral Yalanlar: Yanlış bilgi ve koronavirüs [İnternet]. 2020 [Erişim tarihi: 1 Haziran 2020]. Erişim adresi: https://www.article19.org/wp-content/uploads/2020/03/Coronavirus-final-Turkish-final-final.pdf
• 31- Van Dyck C, Taylor N. Preserving scholarly content in an era of internet in security. Elsevier, 2017.
• 32- Laato S ve ark. What drives unverified information sharing and cyberchondria during the COVID-19 pandemic? The Operational Research Society, 2020;1-18.
• 33- Gazendam A, Ekhtiari S, Wong E, Madden K, Naji L, Phillips M ve ark. The “Infodemic” of Journal Publication Associated with the Novel Coronavırus Disease. J Bone JointSurg Am.2020; 102(64):1-4.
• 34- COVID-19 ve DAMGALAMA [İnternet]. 2020 [Erişim tarihi: 1 Haziran 2020]. Erişim adresi: https://www.psikiyatri.org.tr/uploadFiles/243202019327-DamgalanmaCOVID.pdf
• 35- Rochwerg B, Parke R, Murthy S, M.Fernando S, Leigh J, Marshall J ve ark. Misinformation During the Coronavirus Disease 2019 Outbreak: How Knowledge Emerges From Noise. Critical Care Explorations. 2020;2:1-6.
• 36- Vidal-Alaball J, Acosta-RojaR, Hernández N, Luque U, Morrison D, Pérez S ve ark. Telemedicine in the face of the COVID-19 pandemic. Aten Primaria. 2020;52(6):418-422.
• 37- Hua J, Shaw R. CoronaVirus (COVID-19) “Infodemic” and Emerging Issues through a Data Lens: The Case of China. İnt. J. Environ. Res. Public Health. 2020; 17:1-12.