Hedonic hunger, desire to eat, and risk of obesity in shift workers: A cross-sectional study

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 2, 370 - 381, 31.08.2022

Özlem Özpak Akkuş , Meltem Mermer

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.1111695

Cited By: 2

Öz

Aim: To determine the hedonic hunger and desire to eat levels of shift workers and to evaluate the relationship of these conditions with obesity markers in order to understand the possible effects of working in the shift system on obesity risk. Method: The study was carried out with 226 health care professionals, aged between 19-64 years and who had been under the same working conditions for at least 6 months. In face-to-face interviews, the participants’ descriptive features (age, gender, marital status, and educational status) were questioned, anthropometric measurements (body weight, height, waist circumference) were taken, and body mass index was calculated. In order to determine hedonic hunger conditions, the Power of Food Scale was administered, and to determine the desire to eat levels, the Food Cravings Questionnaire was used. Results: In the study, shift workers were found to have higher scores on subscales of possibility of lack of eating control and feelings that can be experienced before or during meals compared to those working during the day (p<0.05). In addition, there was a low, positive correlation between body mass index values, one of the obesity markers, and Power of Food Scale total score and food accessibility and food availability subscale score of individuals working in shifts and moderate positive correlations with Food Cravings Questionnaire sub-dimensions of intention and planning, possibility of lack of eating control and experimental guilt. Again, it was observed that there was a moderate positive correlation between waist-height ratios and food accessibility and experiential guilt scores of the individuals in this group (p<0.05). When the multiple regression analysis coefficient results of the individuals working in shifts were examined, it was observed that the waist-height ratio levels of the individuals significantly affected the Power of Food Scale scale scores (p<0.05). Conclusion: The shift work system may have an effect on obesity with developing hedonic hunger and increased desire to eat.

Anahtar Kelimeler

Shift-work, obesity, power of food scale, food cravings questionnaire, waist-height ratio

Vardiyalı çalışan bireylerde hedonik açlık, yeme arzusu ve obezite riski: Kesitsel bir çalışma

Öz

Amaç: Bu çalışmada, vardiyalı sistemde çalışmanın obezite riski üzerine olan olası etkisinin anlaşılabilmesi için; bu sistemde çalışan bireylerin hedonik açlık, yeme arzusu durumlarının belirlenmesi ve bu durumların obezite belirteçleriyle olan ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma en az 6 aydır aynı çalışma düzenine sahip, 19-64 yaş arası, 226 sağlık personeli ile gerçekleştirilmiştir. Bireylerle yüz yüze yapılan görüşmelerde bireylerin tanımlayıcı özellikleri (yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu) sorgulanmış, antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel çevresi) alınmış, beden kütle indeksi hesaplanmış ve hedonik açlık durumlarının saptanabilmesi için Besin Gücü Ölçeği, yeme arzusu durumlarının saptanabilmesi için de Yeme Arzusu Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmada vardiyalı çalışan bireylerin gündüz çalışan bireylere göre Yeme Arzusu Ölçeği alt boyutlarından yeme kontrolünden yoksun olma olasılığı ve yemek öncesinde veya sırasında yaşanabilecek duyguların puanlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.05). Ayrıca vardiyalı çalışan bireylerin obezite belirteçlerinden olan beden kütle indeksi değerleri ile Besin Gücü Ölçeği toplam puanı ve alt boyutlarından besin ulaşılabilirlik, besin mevcudiyeti puanları arasında düşük düzeyde, pozitif yönde; Yeme Arzusu Ölçeği alt boyutlarından olan niyet ve planlama, yeme kontrolünden yoksun olma olasılığı ve deneyimleme suçluluğu puanları arasında orta düzeyde, pozitif yönde ilişkilerin olduğu görülürken; yine bu gruptaki bireylerin bel-boy oranları ile besin ulaşılabilirlik ve deneyimleme suçluluğu puanı arasında orta düzeyde pozitif yönde bir ilişki olduğu görülmüştür (p<0.05). Vardiyalı çalışan bireylerin çoklu regresyon analizi katsayı sonuçları incelendiğinde ise bireylerin bel-boy oranı düzeylerinin Besin Gücü Ölçeği puanlarını istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etkilediği saptanmıştır (p<0.05). Sonuç: Bu çalışma vardiyalı çalışma sisteminin gelişen hedonik açlık ve artan yeme arzusu ile obezite üzerinde etkili olabileceğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Vardiyalı-çalışma, obezite, besin gücü ölçeği, yeme arzusu ölçeği, bel-boy oranı

Kaynakça

• Kervezee L, Shechter A, Boivin DB. Impact of shift work on the circadian timing system and health in women. Sleep Med Clin. 2018;13(3):295-306. doi: 10.1016/j.jsmc.2018.04.003.
• Türkiye İş Kurumu. 2020 İş Gücü Piyasası Araştırması Raporu. https://media.iskur.gov.tr/45570/turkiye.pdf. 15 Mart 2022 tarihinde erişilmiştir.
• Van Drongelen A, Boot CR, Merkus SL, Smid T, Van Der Beek AJ. The effects of shift work on body weight change - a systematic review of longitudinal studies. Scand J Work Environ Health. 2011;37(4):263-275. doi: 10.5271/sjweh.3143.
• Lowe MR, Butryn ML. Hedonic hunger: a new dimension of appetite? Physiol Behav. 2007;91(4):432-439. doi: 10.1016/j.physbeh.2007.04.006.
• Vidafar P, Cain SW, Shechter A. Relationship between Sleep and Hedonic Appetite in Shift Workers. Nutrients. 2020;12(9):2835. doi: 10.3390/nu1209283.
• Singh RB, Cornelissen G, Mojto V, et al. Effects of circadian restricted feeding on parameters of metabolic syndrome among healthy subjects. Chronobiol Int. 2020;37(3):395-402. doi: 10.1080/07420528.2019.1701817.
• Baron KG, Reid KJ, Kim T, et al. Circadian timing and alignment in healthy adults: associations with BMI, body fat, caloric intake and physical activity. Int J Obes (Lond). 2017;41(2):203-209. doi: 10.1038/ijo.2016.194.
• Ulker I, Ayyildiz F, Yildiran H. Validation of the Turkish version of the power of food scale in adult population. Eat Weight Disord. 2021;26(4):1179-1186. doi: 10.1007/s40519-020-01019-x.
• Akkurt Ş, Köse G, Dönmez A. Adaptation Of The Food Craving Questionnaire-Trait Into Turkish. JCBPR. 2019;69-80. doi: 10.5455/JCBPR.7875.
• Gordon C, Chumlea WC, Roche AF. Measurement descriptions and techniques. In: Lohman, T., Roche, A. F., Martorell, R., ed. Anthropometric standardization reference manual, Human Kinetics Books. IL: Champaign; 1988;3-12.
• World Health Organization. Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO Consultation presented at the World Health Organization. Geneva, Switzerland. 16 Ocak 2022 tarihinde erişilmiştir.
• Ashwell M, Gibson S. Waist-to-height ratio as an indicator of 'early health risk': simpler and more predictive than using a 'matrix' based on BMI and waist circumference. BMJ Open. 2016;6(3),e010159. doi: 10.1136/bmjopen-2015-010159.
• Lowe MR, Butryn ML, Didie ER, et al. The Power of Food Scale. A new measure of the psychological influence of the food environment. Appetite. 2009;53(1):114-118. doi: 10.1016/j.appet.2009.05.016.
• Cepeda-Benito A, Gleaves DH, Fernández MC, et al. The development and validation of Spanish versions of the State and Trait Food Cravings Questionnaires. Behav Research Ther. 2000;38(11):1125-1138. doi: 10.1016/s0005-7967(99)00141-2.
• Garaulet M, Madrid JA. Chronobiological aspects of nutrition, metabolic syndrome and obesity. Adv Drug Deliv Rev. 2010;62(9-10):967-978. doi: 10.1016/j.addr.2010.05.005.
• Tasali E, Chapotot F, Wroblewski K, Schoeller D. The effects of extended bedtimes on sleep duration and food desire in overweight young adults: a home-based intervention. Appetite. 2014; 80,220-224. doi: 10.1016/j.appet.2014.05.021.
• Hanlon EC, Tasali E, Leproult R, et al. Sleep restriction enhances the daily rhythm of circulating levels of endocannabinoid 2-arachidonoylglycerol. Sleep. 2016;39(3):653-664. doi: 10.5665/sleep.5546.
• Broussardd JL, Kilkus JM, Delebecque F, Abraham V, Day A, Whitmore HR. Elevated ghrelin predicts food intake during experimental sleep restriction. Obesity (Silver Spring). 2016; 24(1):132-138. doi: 10.1002/oby.21321.
• McHill AW, Melanson EL, Higgins J, Connick E, Moehlman TM, Stothard ER. Impact of circadian misalignment on energy metabolism during simulated nightshift work. Proc Natl Acad Sci U S A. 2014;111(48):17302-17307. doi: 10.1073/pnas.1412021111.
• Liu Q, Shi J, Duan P, et al. Is shift work associated with a higher risk of overweight or obesity? A systematic review of observational studies with meta-analysis. Int J Epidemiol. 2018;47(6):1956-1971. doi: 10.1093/ije/dyy079.
• Lowden A, Moreno C, Holmbäck U, Lennernäs M, Tucker P. Eating and shift work - effects on habits, metabolism and performance. Scand J Work Environ Health.2010;36(2):150-162. doi: 10.5271/sjweh.2898.
• Cappuccio FP, Taggart FM, Kandala NB, et al. Meta-analysis of short sleep duration and obesity in children and adults. Sleep. 2008;31(5):619-626. doi: 10.1093/sleep/31.5.619.
• Eroğlu E. Ofis saatli ve nöbetli çalışan bireylerin açlık düzeyeri ile beslenme durumları ve uyku kalitesi arasındaki ilişkisinin belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara, Türkiye: Başkent Üniversitesi; 2020.
• Lipsky LM, Nansel TR, Haynie DL, Liu D, Eisenberg Colman MH, Simons-Morton B. Lack of prospective relationships of the Power of Food Scale with Body Mass Index and dieting over 2 years in U.S. emerging adults. Eat Behav. 2019;34:101302. doi: 10.1016/j.eatbeh.2019.101302.
• Colles SL, Dixon JB, O'Brien PE. Night eating syndrome and nocturnal snacking: association with obesity, binge eating and psychological distress. Int J Obes (Lond). 2007;31(11):1722-1730. doi: 10.1038/sj.ijo.0803664.
• Karakaş HM, Saka M. Obez olan ve olmayan yetişkin bireylerde sezgisel yeme davranışının hedonik açlık ve aşırı besin isteği ile ilişkisinin belirlenmesi. BÜSBİD. 2021;6:53-69.
• TC. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. 2016. Türkiye Beslenme Rehberi 2015 (TÜBER), Ankara. 11 Ocak 2022 tarihinde erişilmiştir.
• Sperry SD, Scully ID, Gramzow RH, Jorgensen RS. Sleep duration and waist circumference in adults: a meta-analysis. Sleep. 2015;38(8).1269-1276. doi: 10.5665/sleep.4906.
• Eker D. Vardiyalı çalışan sağlık personellerinin beslenme durumu ve uyku kalitesi ile tip 2 diyabet riski arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye: Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi; 2021.
• Yılmaz CS, Saka M. Yetişkin Profesyonel Erkek Futbolcuların Hedonik Açlık ve Beslenme Durumlarının Belirlenmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2019;47(2):40-49. doi: 10.33076/2019.BDD.1031.