SOSYAL ETKİLEŞİM VE SOSYAL BENLİK KAYNAĞI OLARAK AİLE

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 14, 30.07.2019

Mahmut Hakkı Akın

Öz

Aileye yönelik sosyolojik ilgi, sosyolojinin
bağımsız bir disiplin olarak kurumlaştığı on dokuzuncu yüzyıla kadar
gitmektedir. Genel olarak klasik sosyolojide aile bir toplumsal kurum olarak
önemsenmiş, ancak aile içi roller ve etkileşim öncelikli mesele olarak kabul
görmemiştir. Zamanla sosyolojide gelişen teorik yaklaşımlar ve tartışmalar,
aileye farklı bakış açılarının da ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Özellikle
sembolik etkileşimciliğin etkili bir teorik yaklaşım haline gelmesi, aileyi
sosyal psikolojik açıdan önemli bir konu haline getirmiştir. Sembolik
etkileşimcilik, sosyal gerçekliğin açıklanmasında etkileşim ve benlik
kavramlarını temel aldığı için bu yaklaşıma bağlı çalışmalarda aile, diğer
toplumsal kurumlardan daha çok öne çıkmıştır. Çünkü toplumsal kurumlar içinde
sadece aile, hem etkileşimin hem de benliğin kaynağı konumundadır. Buna bağlı
olarak sosyalleşme sürecinin en etkin aracısı da aile olmak durumundadır. Öyle
ki ailenin etkileşimin ve benliğin ilk kaynağı olması, diğer bütün sosyalleşme
aracılarından ayrılmasına sebep olmaktadır. Elbette aile içi etkileşimlerin
birey üzerindeki etkileri ve üyelerin bu etkileri kabulü de farklılaşmaktadır. Ailenin
modernleşmeyle birlikte bazı işlevlerini yitirdiği ve önemini kaybettiği iddia
edilmişse de benlik üzerindeki etkisi dolayısıyla bu tür iddialar özellikle
etkileşimi temel alan yaklaşımlar açısından ihtiyatlı değerlendirilmektedir. Aynı
zamanda aile, etkileşim ve benlik üreticisi temel kurum olarak birey üzerinde
önemli bir otoritedir. Bu makalede, klasik sembolik etkileşim meta teorik bir
temelde ele alınmış ve ailede sosyal etkileşimin ve sosyal benliğin üretimi genel
olarak analiz edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Aile, etkileşim, sosyal benlik

Kaynakça

• KaynakçaAKIN, Mahmut H. (2011), Toplumsallaşma Sözlüğü, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları. ARNETT, Jeffrey Jensen (2007), “Socialization in Emerging Adulthood: From the Family to the Wider World, from Socialization to Self-Socialization”, Handbook of Socialization, (Ed. Joan Grusec, Paul D. Hastings), New York: The Guilford Press, pp. 208-231.AYDIN, Mustafa (2000), Kurumlar Sosyolojisi, 2. Baskı, Ankara: Vadi Yayınları. DAVEY, Alice J., PAOLUCCI Beatrice (1980), “Family Interaction: A Study of Shared Time and Activities”, Family Relations, Vol: 29, No: 1 (Jan. 1980), pp. 43-49. DİKEÇLİGİL, F. Beylü (2012), “Aileye Dair Kabullerin Ezber Bozumu”, Muhafazakar Düşünce, Sayı: 31, Ankara, s. 21-52.GEIGER, H. Kent (1971), “The Family in Soviet Russia”, Modern Sociology: Introductory Readings, (Ed. Peter Worsley), 2nd Edition, London: Penguin Books, pp. 165-172.KETSETZIS, Maria, RYAN, Bruce A., ADAMS, Gerald R. (1998), “Family Processes, Parent-Child Interactions, and Child Character Influencing School-Based Social Adjustment”, Journal of Marriage and Family, Vol. 60, No. 2, pp. 374-387. MEAD, George H. (1913), “The Social Self”, The Journal of Philosophy, Psychology and Scientific Methods, Vol. 10, No. 14, pp. 374-380. SAYIN, Önal (1990), Aile Sosyolojisi, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. YILDIRIM, Ergün, YILDIRIM, Emel (2011), “Aile İçi İlişkiler ve İletişim”, Aile Sosyolojisi, (Der. Kadir Canatan, Ergün Yıldırım), 2. Baskı, İstanbul: Açılım Kitap, ss. 139-152.