Okul Öncesi Eğitim Programının Öğretmen ve Yönetici Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 61 - 82, 30.06.2024

Beytullah Sönmez , Özgül Balcı

Öz

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin ve anaokulu müdürlerinin görüşleri doğrultusunda 2013
Okul Öncesi Eğitim Programı’nın değerlendirilmesidir. Programın değerlendirilmesinde Stufflebeam Bağlam
(Context), Girdi (Input), Süreç (Process), Ürün (Product) (CIPP) program değerlendirme modeli temel
alınmıştır. Bu araştırmada nicel ve nitel veri toplama ve analiz yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma
araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutuna toplam 286 okul öncesi öğretmeni gönüllü
olarak katılmıştır. Elde edilen nicel verileri daha ayrıntılı açıklamak amacıyla yürütülen araştırmanın nitel
boyutunda ise, 20 okul öncesi öğretmeni ve 20 bağımsız anaokulu müdürleriyle görüşmeler yapılmıştır. Nicel
veriler tek faktörlü varyans analizi ve bağımsız örneklemlerde t-testiyle incelenmiştir. Anlamlılık düzeyi
p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Nitel veriler içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Öğretmenlerin 2013
Okul Öncesi Eğitim Programı ile ilgili genel olarak olumlu görüşlere sahip oldukları, en olumlu görüş
bildirdikleri boyut süreç boyutu iken en olumsuz görüş bildirdikleri boyutun bağlam boyutu olduğu
görülmüştür. Köyde görev yapan öğretmenlerin program ile ilgili il merkezinde görev yapan öğretmenlere
göre daha olumsuz görüş bildirdikleri, 1-5 yıl aralığında görev yapan yeni öğretmenlerin 6-10 yıl aralığında
görev yapan kendilerine göre daha deneyimli öğretmenlere göre genel olarak programla ilgili daha olumlu
görüşlere sahip oldukları, hizmet içi eğitim alan öğretmenlerin hizmet içi eğitim almayan öğretmenlere göre
genel olarak programla ilgili daha olumlu görüşlere sahip oldukları tespit edilmiştir. Nitel veriler nicel verileri
destekler nitelikte öğretmenlerin ve müdürlerin görüşmelerde genel olarak olumlu görüş bildirdikleri ancak
programın farklı boyutları ile ilgili birtakım olumsuzlukları da dile getirdikleri söylenebilir. Araştırmada

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim Programı, Program Değerlendirme, CIPP Program Değerlendirme Modeli.

Kaynakça

• Akkaya, D. (2009). 2006 Okulöncesi Eğitim Programının Uygulanmasında Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Kayseri İli Örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Anuk-İşlek, S. & Bakioğlu, F. (2023). Okulöncesi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile iş doyumları ilişkisinde örgütsel sessizliğin aracılık rolü. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 170-193. https://doi.org/10.38151/akef.2023.49
• Aslan, M., Soyalp, H., Karahan, O., ve Altuntaş, M. (2016). The development of Preschool Curriculum Evaluation Scale. YYU Journal of Education Faculty, 13(1), 657-683.
• Aslan, M., ve Uygun, N. (2019). Okul öncesi eğitim programının Stufflebeam’in Bağlam, Girdi, Süreç ve Ürün (BGSÜ) Değerlendirme Modeline göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 44(200). 229-251. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2019.7717
• Aydın, S., Şentürk, Ş., ve Duran, V. (2018). Okul öncesi programının Stufflebeam bağlam, girdi, süreç ve ürün modeline göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 13(27), 163-181. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14222
• Aygören, F., ve Er, K. O. Eğitim programlarını değerlendirmeye ait sınıflamalar. Turkish Studies, 13(11), 269-296. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13230
• Baki, A., Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2013). Okul öncesi eğitim programının matematik uygulama sürecinden yansımalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 619-636. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/147862/
• Başaran, S.T., ve Ulubey, Ö. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(2), 1-38. https://doi.org/10.30964/auebfd.417643
• Cohen, J. (1998). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
• Cömert, S. (2003). 2002 Yılı okul öncesi eğitim programı hakkında öğretmen görüşleri ve uygulamaları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi. Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4th ed.). Sage.
• Çobanoğlu, R., Yıldırım, A. ve Çapa Aydın, Y. (2020). Okul öncesi eğitimin niteliğine bir bakış: Aileler, öğretmenler ve çalışma koşulları ile ilgili sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(2), 407-430. https://doi.org/10.14689/issn.2148-624.1.8c.2s.1m
• Çocuk, H. E., Yanpar Yelken, T., Emsal Aslantürk, İ., ve Güçlü, M. (2013). Okul öncesi eğitim programı dil alanı ile ilgili etkinliklerin uygulanmasına ilişkin okul öncesi öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. International Journal of Social Science, 6(7), 305-320. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1740
• Demirel, Ö. (2017). Eğitimde Program geliştirme: Kuramdan Uygulamaya. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dilek, H. (2013). 2006 okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Dinçer, B. (2013). 7. sınıf İngilizce öğretim programının Stufflebeam’ın bağlam-girdi-süreç-ürün (CIPP) modeline göre değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi. Durmuşçelebi, M., & Akkaya, D. (2011). 2006 Okulöncesi eğitim programının uygulanmasının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Kayseri ili örneği). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(31), 255-272.
• https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23765/253329 Okul Öncesi Eğitim Programının Öğretmen… Cilt/Volume:8 Sayı/Issue:1 Yıl/Year:2024 80
• Durmuşoğlu, M. C. (2004). MEB 2002 Okul öncesi eğitim programının uygulanmasına ilişkin görüşlerin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Düşek, G., ve Dönmez, B. (2012). Türkiye’de yayımlanan okul öncesi eğitim programları. Mesleki Bilimler Dergisi, 1(1), 68-75. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mbd/issue/34034/376678
• Düzgün, Ü. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programı ve 2012 değişikliklerinin uygulanmasına ilişkin görüşleri (Kayseri İli Örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Erişen, Y. (1998). Program geliştirme modelleri üzerine bir inceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 13(13), 79-97. https://dergipark.org.tr/en/download/article- file/108239
• Güven, Y. ve Karasulu-Kavuncuoğlu, M. (2020). Okul öncesi dönem çocukların yaratıcılık düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 37-53. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akef/issue/55203/757636
• Hamarat, D. (2017). 2013 Okul öncesi eğitim programı ve bu programın uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• İş, A. (2017). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin 2013 okul öncesi eğitim programındaki kazanımların gerçekleşme düzeyine yönelik algıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Kaçan, S. & Türkoğlu, B. (2023). 0-6 Yaş çocuğu olan ebeveynlerin okul öncesi eğitime ilişkin görüşleri: Siirt ili örneği. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi Dergisi, 5(3), 1017-1042. https://doi.org/10.38151/akef.2023.97
• Kandır, A., Özbey, S., İnal, G. (2010). Okul öncesi eğitimde program (1) kuramsal temeller. Morpa Kültür Yayınları.
• Karacaoğlu, Ö. C., Acar, E. (2010). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 45-58. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13709/165979
• Karaköse, T. (2012). Türk eğitim sisteminin yapısı ve özellikleri. H. B. Memduhoğlu & K. Yılmaz (Eds.). Eğitim bilimine giriş. Pegem Akademi.
• Kay, M. A. (2015). 2013 Okulöncesi eğitim programlarındaki kazanımların uygulamadaki etkililiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• MEB, (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB Yayınları.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage. Oğuz, T. (2013). 2006 Yılı okulöncesi eğitim programıyla ilgili öğretmen görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Özsırkıntı, D., Akay, C., ve Yılmaz Bolat E. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşleri (Adana ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(1), 313-331. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/1490434
• Paksoy, E. N. (2020). Okul öncesi eğitim programının Stufflebeam (CIPP) program değerlendirme modeli ile incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kilis 7 Aralık Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3rd ed.). Sage.
• Pişgin Çivik, S., Ünüvar, P., ve Soylu, B. (2015). Pre-School education teachers opinion about the implementation of 2013 pre-school education program. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 693-698.https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.603
• Sapsağlam, Ö. (2013). Değerlendirme boyutuyla okul öncesi eğitim programları (1952-2013). Okul Öncesi Eğitim Programının Öğretmen… Cilt/Volume:8 Sayı/Issue:1 Yıl/Year:2024 81 Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 63-73. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/82106
• Sapsağlam, Ö. (2020). Okul öncesi eğitim programlarının milli kavramlar açısından incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 1-16. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/740660
• Stufflebeam, D. L. (2000). The CIPP Model for evalutaion. In D. L. Stufflebeam, G. F. Madaus, ve T. Kellaghan (Eds.), Evalutaion models: Viewpoints on educational and human services evaluation (2nd ed., pp. 280-317). Kluwer Academic.
• Stufflebeam, D. L. (2002). CIPP evaluation model checklist. Evaliation Checklists Projeckt, 1-16. https://wmich.edu/sites/default/files/attachments/u350/2014/cippchecklist_mar07.pdf
• Stufflebeam, D. L. (2007). CIPP Evaluation Model checklist, A tool for applying the CIPP Model toassess long-termenter prises. Evaluation Checklists Project. https://wmich.edu/sites/default/files/attachments/u350/2014/cippchecklist_mar07.pdf
• Stufflebeam, D. L. (2015). CIPP evaluation model checklist: A tool for applying the cıpp model to ases projects and pograms. Western Michigan University The Evaluation Center. http://rszarf.ips.uw.edu.pl/ewalps/dzienne/cipp-model-stufflebeam2015.pdf
• Tan, C. (2006). Philosophical perspectives on education. In Tan, C., Wong, B., Chua, J.S.M. & Kang, T. (Eds.), Critical perspectives on education: An introduction (pp. 21-40). Prentice Hall.
• TEDMEM. (2018). 2017 Eğitim Değerlendirme Raporu (TEDMEM Değerlendirme Dizisi 4). Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Tükel, A. (2017). 2013 Okul öncesi eğitim programı ile ilgili öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Uşun, S. (2016). Eğitimde program değerlendirme: Süreçler yaklaşımlar ve modeller. Anı Yayıncılık.
• Uzun, H. (2007). Malatya ilinde okul öncesi eğitim programının uygulanmasında öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Anasınıfları üzerine bir çalışma). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Varış, F. (1994). Eğitimde program geliştirme: Teori ve teknikler. Alkım Yayıncılık.
• Yıldırım, A. Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı) Seçkin Yayıncılık