Duygusal Tepkiselliğin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, , 69 - 80, 03.07.2024

Abdullah Tunç , Ahmet Ragıp Özpolat

https://doi.org/10.55044/meusbd.1446689

Öz

İnsanlar var olduğu günden itibaren birbirinden farklı duygular yaşanmaktadır. Bu duyguları yaşamadan önce ise bireyde duyguya sebep olan duruma karşı ilk başta bir tepki gelişmekte ve bu tepki sonucunda ise duygular meydana gelmektedir. Duygu oluşmadan önce verilen tepki kişiden kişiye farklılaşmakta aynı zamanda bu tepkinin şiddeti, süresi ve pozitif-negatif olması da değişmektedir. Tüm bunların birleşmesi ise duygusal tepkisellik kavramını ortaya çıkarmıştır. Bu kavramla ilgili Dünya’da birçok çalışma varken Türkiye’de az sayıda araştırma vardır. Bu çalışma ile duygusal tepkisellik kavramının Dünya’da nasıl araştırıldığına bakmak için Web of Science veri tabanından 778 makale bibliyometrik analiz yöntemi incelenmiş ve ulusal çalışmalar için ise Türkiye’de 6 makale ve 15 lisansüstü tezi olmak üzere 21 araştırma doküman incelenmesi yöntemiyle incelenmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre Türkiye, duygusal tepkisellik kavramını araştırmada Dünya geneline göre geride kaldığı ve bu kavramın Türkiye’de yeni araştırılmaya başlandığı tespit edilmiştir. Ayrıca duygusal tepkiselliğin olumsuz etkisini azaltacak önleyici çalışmaların yapılmadığı da doküman incelemesi sonucunda tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Tepkisellik, Bibliyometrik Analiz, Derleme

Kaynakça

• Akarslan, Y. (2022). Algılanan ebeveyn ilişkisi ile yetişkinlikte görülen duygusal tepkisellik düzeyi ve evlilikte ebeveyn çocuk iletişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Topkapı Üniversitesi, İstanbul.
• Akoğlu Günbatan, M. (2022). Bağlanma stilleri ve duygusal yeme ilişkisinde duygusal tepkisellik ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Medipol Üniversitesi, İstanbul.
• Aksoy, M. P. (2021). Duygusal tepkisellik, okula yabancılaşma ve okula bağlılık arasında okul reddinin aracı rolünün incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Akyıldız, D. (2019). Yas tepkilerinin algılanan eş desteği, duygusal baskılama ve duygusal tepkisellik ile ilişkilerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Maltepe Üniversitesi, İstanbul
• Alpüran Kocabıyık, N. (2022). Kekemeliği olan ve olmayan 4-6 yaş çocukların duygusal tepkiselliklerinin olaya ilişkin potansiyeller (OİP) ölçümleri ile karşılaştırılması ve OİP ölçümlerinin kekemeliğin klinik görünümüyle ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Üsküdar Üniversitesi, İstanbul
• Altunbaş, T. (2018). Duygusal zekâ programının öğrencilerin duygusal zeka, atılgan, saldırgan ve çekingen davranışlarına etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir
• Angie, A.D., Connelly, S., Waples, E.P. ve Kligyte, V. (2011). The influence of discrete emotions on judgement and decision-making: A meta-analytic review. Cognition and Emotion, 25: 1393- 1422.
• Aytaş, A. D. (2022). Suç geçmişi olan ve olmayan çocuklarda duygu düzenleme, duygusal tepkisellik ve duygusal-psikolojik iyi oluş düzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Balaban, G. (2023). Pekiştireç duyarlılığı ve duygusal tepkisellik: Motivasyonel model temelinde kişilik bozuklukları ile çalışma belleği arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul
• Bayrı, H., ve Özdemir, H. P. (2022). Özel yetenekli öğrencilerin duygusal tepkisellik, öz-yeterlik ve psikolojik kırılganlık düzeylerinin incelenmesi: Bir karma yöntem çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 21(81), 1-20.
• Bilaç, Ö., Önder, A., Kavurma, C., Eslek, A., Uzunoğlu, G., Sapmaz, Ş. Y. ve Kandemir, H. (2021). Madde kullanan ergenlerin problem çözme, karar verme becerileri, duygusal tepkisellik düzeyleri ve anne tutumlarının değerlendirilmesi: Olgu-kontrol çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 32(1), 17-25.
• Becerra, R. ve Campitelli, G. (2013). Emotional reactivity: Critical analysis and proposal of a new scale. International Journal of Applied Psychology, 3(6):161-168. https://doi.org/10.5923/j.ijap.20130306.03
• Cengiz, S. (2017). Ergenlerde duygusal tepkisellik bilişsel çarpıtma ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Corbin, J. ve Strauss, A. (2015). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (4.bs.). Sage.
• Çakmak, Ö. N. (2018). Bağlanma stilleri ve duygusal tepkisellik arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracılık rolünün incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul
• Çavdar, E. (2022). Öğretmen adaylarının internet bağımlılığı ile sorumluluk ve duygusal tepkisellik düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Davidson, R. J. (1998). Affective style and affective disorders: Perspectives from affective neuroscience. Cognition and Emotion, 12(3): 307–330. https://doi.org/10.1080/026999398379628
• Dökmeci, M. (2017). Self-compassıon as a medıator between parental acceptance-rejectıon and emotıonal reactıvıty among unıversıty students [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul
• Engel, K. D., Lunkenheimer, E. ve Corapci, F. (2023). Do maternal power assertive discipline and warmth interact to influence toddlers' emotional reactivity and noncompliance? Infant and Child Development, 32(5), e2442. https://doi.org/10.1002/icd.2442
• Gökdağ, C. (2023). The effects of two individual differences in emotional process on psychological problems: The mediating role of emotion dysregulation between emotional reactivity and distress. Personality and Individual Differences, 203, 112008. https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.112008
• Gross J. J. (1998). Antecedent- and response-focused emotion regulation: divergent consequences for experience, expression, and physiology. Journal of Personality and Social Psychology, 74(1): 224–237. https://doi.org/10.1037//0022-3514.74.1.224
• Gross, J. J. (2015). Emotion regulation: Current status and future prospects. Psychological Inquiry, 26(1): 1–26. https://doi.org/10.1080/1047840X.2014.940781
• Gross, J. J. (2001). Emotion regulation in adulthood: Timing is everything. Current directions in psychological science, 10(6), 214-219. https://doi.org/10.1111/1467-8721.00152
• Herpertz, S. C., Kunert, H. J., Schwenger, U. B. ve Sass, H. (1999). Affective responsiveness in borderline personality disorder: A psychophysiological approach. American Journal of Psychiatry, 156(10), 1550-1556. https://doi.org/10.1176/ajp.156.10.1550
• Karaoğlan, T. (2018). Baba ve yetişkin kızları arasındaki ilişkide duygusal erişilebilirlik ve algılanan ebeveyn biçiminin yetişkin kadınlarda duygusal tepkisellik ve dürtüsel davranışlar arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Üsküdar Üniversitesi, İstanbul
• Lucas, R. E. ve Baird, B. M. (2004). Extraversion and emotional reactivity. Journal of Personality and Social Psychology, 86(3): 473–485. https://doi.org/10.1037/0022-3514.86.3.473
• Nock, M. K., Wedig, M. M., Holmberg, E. B. ve Hooley, J. M. (2008). The emotion eeactivity scale: development, evaluation, and relation to self-injurious thoughts and behaviors. Behavior therapy, 39(2), 107-116 https://doi.org/10.1016/j.beth.2007.05.005
• Nyland, B. (1999). Listening to infants: Emotional literacy and the child care setting. International Journal of Early Childhood, 31(2): 99-104.
• Özen, D. E. (2021). Öğretmenlerde duygusal öz-yeterlik ve duygusal tepkisellik arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracı rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi, Mersin
• Öztürk, G. B. (2021). Borderline kişilik özelliklerine sahip kişilerin duygusal tepkisellik ve romantik ilişkilerde yakınlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Üsküdar Üniversitesi
• Rottenberg, J. (2005). Mood and emotion im majör depression. Current Directions in Psychological Science, 14(3): 167-170. https://doi.org/10.1111/j.0963-7214.2005.00354.x
• Savaş, N. (2019). Ergenlerde obsesif kompulsif bozukluk, duygusal tepkisellik ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Shapero, B. G., Farabaugh, A., Terechina, O., DeCross, S., Cheung, J. C., Fava, M. ve Holt, D. J. (2019). Understanding the effects of emotional reactivity on depression and suicidal thoughts and behaviors: Moderating effects of childhood adversity and resilience. Journal of affective disorders, 245: 419–427. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.11.033
• Smith, C.A. ve Lazarus, R.S. (1990). Emotion and Adaptation, Handbook of Personality: Theory and Research (ss. 609-637). The Quilford Press.
• Thake, J. ve Zelenski, J.M. (2013). Neuroticism, BIS, and reactivity to discrete negative mood inductions. Personality and Individual Differences, 54(2): 208-213. https://doi.org/10.1016/j.paid.2012.08.041
• Tolan, Ö. Ç., Tümer, S. B., ve Yıldırım, E. D. (2022). Algılanan sosyal destek ve bilişsel duygu düzenleme ile duygusal tepkisellik arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Humanistic Perspective, 4(1), 82-106.
• Uzdil, N., Kılıç, Z. ve Şimşek, N. (2023). Emotional reactivity and death anxiety in dialysis patients. Genel Tıp Dergisi, 33(6), 719-725.
• Yaşar Ekici, F., ve Balcı, S. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının bilişsel esneklik düzeyleri ve duygusal tepkisellik düzeylerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 65-77.
• Van Eck, N. ve Waltman, L. (2010). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. Scientometrics, 84(2), 523-538. https://doi.org/10.1007/s11192- 009-0146-3
• Yurdakul, A., ve Üner, S. (2015). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin duygusal tepkisellik durumlarının değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(4), 300-307.
• Zaferoğlu, M. (2018). Ergenlerde duygusal tepkisellik ile obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide duygu düzenleme becerilerinin aracı rolünün incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Wentzel, K. R. (1998). Social relationships and motivation in middle school: The role of parents, teachers, and peers. Journal of educational psychology, 90(2), 202-209. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-0663.90.2.202