Pandeminin Kadına Yönelik Şiddete Etkisi: Tokat İli Örneği

Yıl 2023, , 111 - 127, 13.10.2023

Gizem Çıtak , Özgür Alparslan , Ayşegül Öztürk

https://doi.org/10.59007/meyadakademi.1330476

Öz

Bu çalışma Covid-19 pandemisinin kadına yönelik şiddete etkisinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 05.01.2021-05.02.2021 tarihleri arasında bir Üniversitesi Hastanesinin kadın doğum polikliniğine başvuran 202 kadın oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” ile “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularının değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel analizler, Mann Whitney U testi ile Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Kadınların %39,6’sı lisans ve üzeri mezun, %61,4’ü ev hanımı, %42,1’inin eşi lisans ve üzeri mezun, %95’inin eşi çalıştığını ifade etmiştir. Kadınların %89,6’sının gelir durumu asgari ücretten fazladır. Kadınların %60,4’ü kendisi, %55,4’ünün eşi Covid-19 geçirmiştir. %57,4’ü Covid-19 sonrası korku ve endişe yaşamadığını, %64,9’u ise maddi sıkıntı yaşamadığını ifade etmiştir. Araştırmaya katılan kadınların kadına yönelik aile içi şiddeti belirleme ölçeği faktörlerinin standardize toplam ortalama puanı 0,04±0,01 olarak düşük seviyede hesaplanmıştır. Pandemi döneminde kadına yönelik aile içi şiddeti artıran faktörler ile eşin yaşı, evlilik süresi, çocuk sayısı arttıkça, eğitim durumu, eş eğitim durumu, çalışma durumu azaldıkça, kendisinin ve eşinin Covid-19 geçirme durumu ve Covid-19’da maddi sıkıntı yaşama durumları arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,005). Ekonomik kaygıların giderilmesi ve izolasyonun azaltılması ile birlikte bu sürecin daha sağlıklı geçirilebileceği düşünülmektedir. Özellikle şiddete maruz kalan kadınların kimlerle iletişime geçeceği, riskleri ve sonuçları hakkında bilgi sahibi olması önemlidir. Bu süreçte özellikle ebe ve hemşirelerin mobil sağlık, tele-tıp, tele-ebelik uygulamaları ile şiddete maruz kalan kadınları belirlemeleri ve danışmanlık hizmeti sağlamaları gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Kadına Yönelik Aile içi Şiddet, Kadın, Ebe

The Effect of the Pandemıc on Violence against Women: The Example of Tokat Provınce

Öz

This research was conducted to determine the attitudes of university students towards violence against women and related factors. The research was designed in a cross-sectional and descriptive type, and the population of the research consisted of 26767 students from all faculties, colleges and vocational schools of Tokat Gaziosmanpaşa University in 2022-2023, and the sample consisted of 877 students who accepted to participate in the research and returned. The data were collected using the Personal Information Form created by the researchers and the İSKEBE Attitude Scale. Descriptive statistics, Kruskal Wallis, t-test, One-Way ANOVA and Tukey HSD were used to evaluate the data. 79.5% of the students were women, 37.5% were in the first year, 60.3% of them were equal to their income, 51.5% of them lived in the province for the longest time, 78%, It was determined that 4 of them had a nuclear family and 60.2% of them defined their personality traits as variable. It was determined that 61% of the students witnessed violence, 45.8% were exposed to violence, 33.1% were exposed to emotional/psychological violence, and 21.2% would remain silent when exposed to violence. In addition, it was observed that the students' İSKEBE attitude scale mean score was 132.19±15.86, the body-oriented attitudes sub-dimension mean score was 76.16±5.97, and the attitudes towards identity sub-dimension score average was 56.03±11.18. A significant relationship was found between students' gender, income status, place of residence and family type, and their attitudes towards violence against women (p<0.005). It was determined that the attitudes of the students towards violence were generally positive, while the violence attitudes of male students were more negative, with low income, living in a village/town, and having an extended family.

Anahtar Kelimeler

Violence against women, attitude, university students

Kaynakça

• 1. Güleç H, Topaloğlu M, Ünsal D. Altıntaş, M. Bir Kısır Döngü Olarak Şiddet. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2012;4(1):112-137 doi:10.5455/cap.20120408.
• 2. Çemrek F. Üniversite Öğrencilerinin Kadına Karşı Şiddet Konusundaki Tutum ve Davranışlarının İncelenmesi: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Örneği. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2020;5(2):283-96.
• 3. World Health Organization (WHO). Violence against women. Intimate partner and sexual violence against women. Switzerland: Publications of the World Health Organization, 2016.
• 4. Dişsiz M, Hotun Şahin N. Evrensel Bir Kadın Sağlığı Sorunu: Kadına Yönelik Şiddet. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2008; 1(1): 51-58
• 5. Bilican Gökkaya V. Türkiye’de Şiddetin Kadın Sağlığına Etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2009; 10(2): 167-179.
• 6. Yüksel-Kaptanoğlu İ, Çavlin A. Aile İçi Şiddet Araştırması. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, 2015; 81-122
• 7. Çalışkan H, Çevik E. Kadına yönelik şiddetin belirleyici: Türkiye örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 2018; 7(14):218-233.
• 8. Kanbay Y, Işık E, Yavuzaslan M, Keleş S. Hemşirelik Öğrencilerinin Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle İlgili Görüş Ve Tutumlarının Belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;1(2):107-119.
• 9. Doğutaş A, Doğutaş C. Domestic Violence in Turkey: An Example Of Ağrı Province, Sosyal Politika Çalışmaları. Temmuz-Aralık 2013;13(31): 91-109.
• 10. Kapıcıoğlu İ. Üniversite Öğrencilerinin Şiddet Algısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya; 2008.
• 11. Flood M, Pease B. Factors Influencing Attitudes To Violence Against Women. Trauma, Violence and Abuse. April 2009;10(2): 125-142.
• 12. Özgür G, Yörükoğlu G, Baysan Arabacı L. Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2011; 2(2): 53-60.
• 13. Aytaç S, Eteman FS, Aydın GÇ, Reçber B, Sezen HK. Kadına Yönelik Şiddetin Dünü, Bugünü, Yarını: Kestirim Tabanlı Bir Araştırma. Sosyoloji Konferansları, No: 54 (2016-2) / 275-297.
• 14. Bilgin Şahin B. Erbay Dündar P., Kadına Yönelik Şiddet ve Yaşam Kalitesi” Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2017; 18(3):203-210.
• 15. Kanbay Y, Aslan Ö, Işık E, Tektaş P. (2017). İSKEBE Kadına Yönelik Şiddet Tutum Ölçeği (İSKEBE Tutum Ölçeği) geliştirme çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(5), 453-459. doi: 10.5455/apd.256374.
• 16. Tektaş P, Yıldız N, Işık E, Aslan Ö. Üniversite Öğrencilerinde Kadına Yönelik Şiddet Tutumu ile İlgili Etmenlerin İncelenmesi. AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2020; Cilt: 6, Sayı:1, ss. 40-49.
• 17. Bulut A, Yiğitbaş Ç, Kaymiş A. Hemşirelik öğrencilerinin kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarını etkileyen faktörler. 12. Uluslararası kadın çocuk sağlığı ve eğitimi kongresi. İstanbul. 2023.
• 18. Tok HH, Mayda AS. Hemşirelerin Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2021; 11(3), 290-297.
• 19. Aboul Fotouh AM, Wassif GO, Sos DG. Violence attitude and its relation to health-related habits in medical students’ at faculty of medicine, Ain Shams University. Egyptian Journal of Community Medicine 2017; 35(4):70-81.
• 20. Ateş PA. Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ve Kadına Yönelik Şiddete İlişkin Tutumları: Dicle Üniversitesi Örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı. Yükseklisans Tezi. Diyarbakır. 2017.
• 21. Adıbelli D, Özkan İ. Üniversite öğrencilerinin şiddete yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. Akd Tıp D 2020;2:241-8.
• 22. Taher Z. Hemşirelik Öğrencilerinin Duygusal Öz Yeterlilikleri İle Kadına Yönelik Şiddete Ve Şiddette Mesleki Rollere İlişkin Tutumları. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Hemşirelik Anabilim Dalı. Yükseklisans Tezi. Samsun. 2020.
• 23. Vural Irmak P, İnangil D, Körpe G. Üniversite öğrencilerinin şiddete ve aile içi şiddete yönelik tutumları ve ilişkili faktörler. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2020; 3(3), 272-279. DOI: 10.38108/ouhcd.777785.
• 24. Alan Dikmen H, Marakoğlu K. Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri ile kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarının incelenmesi. Genel Tıp Derg; 2019; 29(2):73-79.
• 25. Taşçı Koştu N. Ebelerin aile içinde kadına uygulanan şiddete ve şiddette mesleki rollerine ilişkin tutumları. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Denizli, 2003.
• 26. Ataklı A, Yertutan C, Ekinci S. Bir Grup Üniversite Öğrencisinin “ Çağdaş Kadın Üzerine Görüşleri. Aile ve Toplum Kültür ve Araştırma Dergisi, 2004; 2(7), 43- 56.
• 27. Pınar G, Taşkın L, Eroğlu K. Başkent Üniversitesi Öğrenci Yurdunda Kalan Gençlerin Toplumsal Cinsiyet Rol Kalıplarına İlişkin Tutumları. Sağlık Bilimleri Hemşirelik Dergisi, 2008; 47-57.
• 28. Çelik-Seyitoğlu D, Güneş G, Gökçe A. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Medicine Science, 2016; 5(1), 102-116.
• 29. Güneri Yöyen, E. Şiddet türleri ve kişilik özellikleri. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2017; 1(1), 35-50.
• 30. Akıncı Z, Güven M, Demirel ON. Öğrencilerin A ve B Tipi Kişilik Yapısı ile Psikoşiddet (Mobbing) ve Depresyon Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2015; Cilt: 52 Sayı: 604.