Mazıdağı İlçesi (Mardin) Bağlarında Salkım güvesi [Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin Ergin Popülasyon Değişimi ve Salkım Bulaşıklığının Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 10 - 16, 20.01.2016

Mehmet Kaplan , İnanç Özgenç , Mehmet Kılıç

Öz

Bu çalışma, 2012 ve 2013 yıllarında Mazruni üzüm çeşidinin yaygın olarak yetiştirildiği Mardin İli
Mazıdağı ilçesi bağlarında yürütülmüştür. Çalışmada, Salkım güvesi [Lobesia botrana Denis &
Schiffermüller (Lepidoptera: Tortricidae)]’nin mücadelesine yönelik bazı kriterlerden erginin
doğada görülme zamanı, popülasyon değişimi, doğada aktif olarak bulunduğu süre, döl sayısı ile
bağlardaki salkımların bulaşıklık oranının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Çalışma sonucunda, her iki yılda da L. botrana erginlerinin ilk olarak 10-18 Nisan tarihlerinde
çıkış yaptıkları, 2-8 Mayıs, 3-4 Temmuz ve 21-28 Ağustos tarihlerinde olmak üzere üç tepe
noktası oluşturduğu belirlenmiştir. Ayrıca, L. botrana’nın ergin popülasyon değişiminin takibinde
oluşan tepe noktalarının birincisinin çiçeklenme dönemine (mayıs, 1. döl), ikincisinin koruk dönemine
(temmuz, 2.döl) ve üçüncüsünün de ben düşme dönemine (ağustos, 3. döl) denk geldiği
görülmüştür. L. botrana ergin uçuşları, 9-23 Ekim tarihlerinde son bulurken, doğada yaklaşık 7
ay (nisan ortası-ekim sonu) süreyle aktif kaldığı ve yılda üç döl verdiği belirlenmiştir. Ömürlü
köyündeki bağda salkımların zararlı ile bulaşıklık oranının yıllara göre sırasıyla %12 ve %15,
Evciler köyünde ise %10 ve %18 olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Bağ, salkım güvesi, popülasyon değişimi, bulaşıklık oranı

Kaynakça

• Altındişli FÖ, Koçlu T, Hepdurgun B, Charmillot PJ, 2002. Early Studies on The Effectiveness of Mating Disruption Technique Against Lobesia botrana Den. & Schiff. The Seedless Sultana Vineyards of The Aegean Region in Turkey. Proceedings of IOBC Meeting on Pheromones and Other Semio Chemicals in Integrated Production. Erice, September 22-27, Italy.
• Altındişli FÖ, Koçlu T, Hepdurgun B, Özsemerci F, 2005. Salkım güvesi (Lobesia botrana Den.&Schiff.) ile Mücadelede Çiftleşmeyi Engelleme Tekniğinin Kullanımında 6 Yıllık Deneyim. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu Bildiri. Tekirdağ, Cilt: 1, 297-304.
• Anonymous, 1992. Grape Pest Management (Second Edition). Unv. of California Division of Agriculture and Natural Resources, Oakland, California, 400 pp.
• Anonim, 2008. Zirai Mücadele Teknik Talimatı (Cilt: 4), T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Gn. Md., Bitki Sağ. Araştırmaları Daire Bşk. 388 s.
• Anonymous, 2013a. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Resmi Verileri. http://faostat.fao.org/site/567/. (Erişim Tarihi: 04.12.2013).
• Anonymous, 2013b. University of California Agriculture & Natural Resources, State wide Integrated Pest Management Program, European Grapevine Moth Provisional Guidelines. http://www.ipm.ucdavis.edu. (Erişim Tarihi: 12.10.2014).
• Aslan MM, Mart C, Işıkber A, Tunaz H, Karadağ S, Akgün A, 2007. Kahramanmaraş ve Çevre İller Bağ Alanlarında Kimyasal Mücadeleye Alternatif Yöntemler Üzerinde Araştırmalar. TÜBİTAK-TOGAV-103O065.
• Çakırbay İF, Alıcı H, Bozbek Ö, 2000. Erzincan İli Bağlarında Zararlı ve Faydalı Böcek Türlerinin Tespiti Üzerine Araştırmalar. T.C. Tarım ve Köyişleri Bak. Tarımsal Arş. Gn. Md., Erzincan Bah. Kült. Arşt. Enst. Müd. Proj: BS/97/06/09/116, Son Rap.: 16 s.
• Erkan M, Ataç Ö, Altındişli Ö, Göven MA, Erkılıç L, Tokgönül S, Kaplan C, Uçkan A, 1999. Bağ Entegre Mücadele Teknik Talimatı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müd. Bitki Sağlığı Araştır. Daire Bşk., Ankara, 96 s.
• Erkılıç L, Mart C, Yiğit A, 1995. Güney Anadolu Bölgesi Bağ Alanlarında Entomolojik Sorunlar ve Çözüm Önerileri. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyum Bildirileri. 27-29 Nisan 1995, Şanlıurfa, 296-303.
• Günaydın T, 1972. Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde Bağ Zararlıları Üzerinde Sürvey Çalışmaları. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı, s.: 42.
• İren Z, 1976. Orta Anadolu Bölgesi Önemli Bağ Zararlıları. Bit. Kor. Bl. 16(4): 201-222.
• Kaçar N, 1982. Ege Bölgesi Koşullarına Uygun Bazı Üzüm Çeşitlerinde, Lobesia botrana Denis & Schiff. Zararı Üzerinde Gözlemler. Türk. Bit. Kor. Derg., 6: 105-109.
• Kaplan C, Çınar M, 1998. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bağlarında Ana ve Ekonomik Öneme Sahip Zararlılar ile Yararlıların Yıllık Popülasyon Değişimleri ve Zararlıların Mücadeleye Esas Kritik Biyolojik Dönemlerinin Saptanması. http://web.ttnet.com.tr//users/dbzmae/entomeyve.
• Kısakürek ÖR, 1972. Güney Anadolu Bölgesi Bağlarında Salkım güvesi [Lobesia botrana (Den.& Schiff.) (Lep.:Tortricidae)]’nin Yayılışı, Bulaşma Oranı, Parazitoid ve Predatörleri Üzerinde Ön Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 12(3): 183-186.
• Kovancı B, Türkmen C, Kumral NA, 2005. İznik (Bursa) İlçesindeki Bağlarda Zararlı Salkım güvesi [Lobesia botrana (Denis & Schiffermüller) (Lep.:Tortricidae)]’nin Ergin Popülasyon Dalgalanması Üzerinde Araştırmalar. 6. Türkiye Bağcılık Sempozyomu. Cilt: 1, 289-296.
• Louis F, Schirra KJ, 2001. Mating Disruption of Lobesia botrana (Den. & Schiff ) (Lep.: Tortricidae) Vineyards with Very High Population Densities. Pheromones for Insect Control in Orchards and Vineyards, IOBC wprs Bulletin, 24(2): 75-79.
• Maçan S, 1984. Güney Doğu Anadolu Bölgesinde Bağlarda Zarar Yapan Böcek Türleri, Önemlilerinin Tanınmaları, Yayılışları ve Ekonomik Önemleri Üzerinde İncelemeler. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müd. Diyarbakır Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Yayın no: 3, 47 s.
• Mamay M, Çakır A, 2014. Şanlıurfa Merkez İlçe Bağlarında Salkım güvesi [L. botrana (Denis & Schiffermüller) (Lep.: Tortricidae)]’nin Ergin Popülasyon Değişimi ve Bulaşma Oranının Belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni 54(2): 103-114.
• Öncüer C, 1998. Bağ Zararlıları. Aydın - Adnan Menderes Ünv. Yayınları, no: 2, 103 s.
• Özpınar A, Albayrak A, Görür SE, 2004. Çanakkale İli Bağ Alanlarında Salkım güvesi [Lobesia botrana Den.&Schiff. (Lep.: Tortricidae)]’nin Populasyon Gelişmesi ve Döl Sayısının Belirlenmesi. Türkiye I. Bitki Kor. Kong., Bildirileri, Samsun, s.: 101.
• Sharon R, Zahavi T, Soroker V, Harari AR, 2009. The Effect of Grapevine Cultivars on L. botrana (Den. & Schiff.). Pop. Levels. Phytoparasitica 82(2): 187-193.
• Öztürk N, Hazır A, Ulusoy MR, 2005. Türkiye Bağlarında Saptanan Zararlı Türler ile Doğal Düşmanlar. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu Bildirileri. Cilt: 2, 575-588.
• Öztürk N, Acıöz S, 2010. Tarsus (Mersin) Bağlarında Zararlı Salkım güvesi’nin Ergin Popülasyon Değişimi. Bitki Koruma Bülteni 50(3): 111-120.
• Öztürk N, Şahin Y, 2013. İslâhiye (Gaziantep) Bağlarında Salkım güvesi, Lobesia botrana (Den. & Schiff.)’nın Ergin Popülasyon Değişimi. Alatarım 12(1): 49-55.
• Şekerden Çağlar Y, 2009. Hatay İli Bağ Alanlarındaki Zararlılar, Yayılışları, Parazitoit ve Predatörler ile Bağ Salkım Güvesi’nin Popülasyon Gelişmesinin Belirlenmesi. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 126 s.
• Turanlı F, Birgücü AK, Gümüş E, Güzel B, Karsavuran Y, 2011. Lobesia botrana (Den. & Schiff.)’nın Farklı Üzüm Çeşitlerini Tercihi Üzerine Araştırmalar. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, Kahramanmaraş, 32 s.
• Theodoros M, 2006. Yield Loss Quantification and Economic Injury Level Estimation Forthecarpo Phagous Generations of The European Grape Vinemoth Lobesia botrana Den. et Schiff. International Journal of Pest Management 52(2): 141-147.