Tohum Taslağı Yaşlanma Süreci ve Kiraz Verimsizliği Üzerine Biyolojik Çalışmalar

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 42 - 47, 31.12.2020

Mehmet Aşkın , Hasan Cumhur Sarısu

Öz

Eğirdir şartlarında Gisela 5 ve kuşkirazı anaçlarına aşılı 4503, 4218, 3501, 3503 ve 3201 kiraz klonları ve 0900 Ziraat çeşidinin tohum taslağı gelişimleri üzerine anacın etkileri araştırılmıştır. 0900 Ziraat ve klonlarının birincil tohum taslaklarının ortalama canlı kalma süreleri antesisten sonra 4-6 gün olmuştur. İkincil tohum taslakları antesiste canlılıklarını tamamen kaybetmişlerdir. 2009 yılında kuşkirazı anacı üzerine aşılı 3201 nolu klonda %30, 2010 yılında Gisela 5 anacına aşılı 0900 Ziraat çeşidinde %25 ve 3501 nolu klonda %25 olacak şekilde en düşük tohum taslağı canlılık oranları tespit edilmiştir. 2009 yılında en yüksek tohum taslağı canlılık oranı Gisela 5 anacına aşılı 3503 nolu klonda %76.67 ve 2010 yılında ise kuş kirazına aşılı 3501 nolu klonda %75 olarak bulunmuştur. Anaçların genel olarak tohum canlılığı üzerine etkileri genotipler kadar etkili olmamıştır. Antesis döneminde canlı birincil tohum taslağı miktarı ile meyve tutumu arasında pozitif doğrusal ilişki saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Prunus avium L., Anaç, Meyve tutumu, Çiçek

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi ve Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

(2162-D-10) (BBMB-10-03)

Biological studies on senescence of ovule and cherry unproductivity

Öz

The effects of rootstocks on the development of 4503, 4218, 3501, 3503 and 3201 cherry clones and 0900 Ziraat ovules grafted on Gisela 5 and Mazzard (seedling) rootstocks under Eğirdir conditions were investigated. Average survival time of primary ovules of 0900 Ziraat and its clones was 4-6 days after anthesis. Secondary ovules have completely lost their vitality to the anthesis. In 2009, the lowest ovule viability rates were determined as 30% in clone 3201 grafted on the mazzard seedling, 25% in 0900 Ziraat variety grafted on Gisela 5 in 2010, and 25% in clone 3501. The highest ovule viability rate at anthesis in 2009 was 76.67% in clone 3503 grafted on Gisela 5 rootstock and 75% in clone 3501 grafted on mazzard in 2010. The effects of rootstocks on ovule viability were not as effective as genotypes. A positive linear relationship was found between the amount of viable primary ovules during the anthesis period and fruit set.

Anahtar Kelimeler

Prunus avium L., rootstock, fruit set, flower

Proje Numarası

(2162-D-10) (BBMB-10-03)

Kaynakça

• Aşkın MA, Özeker E, Dolgun O, 1999. Preparasyon Tekniği Çalışmalarında Mikrodalga Işınımlardan Yararlanma İmkânları. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 14- 17 Eylül 1999, Ankara. Cilt 1 Meyve, 912-916.
• Bartz M, Stösser R, 1989. Quantitative Auswertung der Pollenschläuche im Griffel Von Sauerkirschen (Prunus cerasus L.) in Beziehung zum Fruchtansatz. Gartenbauwiss. 54:132-137.
• Beppu K, Suehara T, Kataoka I, 2001. Embryo Sac Development and Fruit Set of ‘Satohnishiki’ Sweet Cherry as Affected by Temperature, GA3 and Paclobutrazol. J. Jap. Soc. Hort. Sci., 70:157-162.
• Brown SK, Lezzoni AF, Fogle, HW, 1996. Chapter 5: Cherries. Fruit Breeding, Volume I: Tree and Tropical Fruits, Edited by Jules Janick and James N. Moore. ISBN 0-471-31014 John Wiley & Sons, Inc. p: 213-254.
• Burgos L, Egea J, 1993. Apricot Embryo-sac Development in Relation to Fruit set. Journal of Horticultural Science, 68(2):203-208.
• Cerović R, Ružic D, 1992. Senescence of Ovule at Different Temperatures and Their Effect on Behaviour of Pollen Tubes in Sour Cherry. Sci. Hort., 51:321-327.
• Demirtaş İ, Sarısu HC, Eryılmaz İ, Karamürsel ÖF, Kafkas S, 2006. Kiraz Çeşit ve Tiplerinin Pomolojik, Moleküler ve Genetik Yöntemlerle Karakterizasyonu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü. Eğirdir Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü (Proje Sonuç Raporu), Eğirdir-Isparta.
• Eaton GW, 1962. Further Studies on Sweet Cherry Embryo Sacs in Relation to Fruit Setting. Rep. Hort. Exp. Stn Prod. Lab.Vineland.
• Emre RA, 2011. 0900 Ziraat ve Sweet Heart Kiraz Çeşitlerinde Etkili Tozlanma Periyotlarının Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi, 53p, Isparta.
• Esau K, 1977. The Fruit. Part 22. Anatomy of Seed Plants. 2nd Edition. John Wiley& Sons. P: 429-454.
• Guerrero-Prieto VM, Vasilakakis MD, Lombard PB, 1985. Factors Controlling Fruit Set of ‘Napoleon’ Sweet Cherry in Western Oregon. HortScience, 20:913-914.
• Mert C, Soylu A, (2007). Possible Cause of Low Fruit Set in the Sweet Cherry Cultivar 0900 Ziraat. Can. J. Plant Sci., 87:593-594.
• Moreno YM, Miller-Azareko AN, Potts W, 1992. Genotype, Temperature and fall-Applied Ethephon Affect Plum Flower bud Development and Ovule Longevity. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 117:14-21.
• Postweiler K, Stösser R, Anvari SF, 1985. The Effect of Different Temperatures on the Viability of Ovules in Cherries. Sci. Horticult. 25:235-239.
• Sarısu HC, 2017. Çiçeklenme Dönemi Yüksek Sıcaklıkların Kiraz Meyve Tutumu Üzerine Etkisi. Derim, 34(2):85-90.
• Sheard AG, 2008. Factors Leading to Poor Fruit Set and Yield of Sweet Cherries in South Africa. Stellenbosch Universty. Master of Science Thesis.
• Stösser R, Anvari SF, 1982. On the Senescence of Ovules in Cherries. Sci. Hort. 16:29-38.
• Thompson MM, Lui LJ, 1973. Temperature, Fruit set and Embryo Sac Development in ‘Italian’ Prune. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 55:193-197.