Yüklenicinin Eserde Meydana Gelen Ayıplardan Sorumlu Olmadığı Haller

Yıl 2022, Sayı: 2, 131 - 152, 27.12.2022

Remzi Demir

Öz

Eser sözleşmesi, işgörme sözleşmelerinin bir türüdür. TBK m. 470’e göre, eser sözleşmesi yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, işsahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. İki tarafa borç yükleyen eser sözleşmesinde yüklenici, eseri meydana getirerek işsahibine teslim etme sonucunu taahhüt etmektedir. Yüklenici eser sözleşmesinde taraflarca kararlaştırılan nitelikleri muhtevasında barındıran bir eser meydana getirip bu eseri işsahibine teslim etmekle borcundan kurtulur. Aksi takdirde, yüklenicinin ayıbı üstlenme borcu doğacaktır. Eserin ayıplı olması, yüklenicinin açıkça yaptığı uyarmaya karşın, işsahibinin verdiği talimattan doğmuş bulunur ya da herhangi bir sebeple işsahibine yüklenebilecek olursa işsahibi, eserin ayıplı olmasından doğan haklarını kullanamaz. Eser meydana getirilirken işsahibinin sağladığı malzemenin ya da eserin yapılması için gösterdiği yerin ayıplı olduğu ortaya çıkarsa, yüklenici bu durumu hemen işsahibine bildirmek zorundadır. Bildirmezse bundan doğacak sonuçlardan sorumlu olur. Yüklenici ayıplı bir eser meydana getirmişse, bu sebeple açılacak davalar, teslim tarihinden başlayarak, taşınmaz yapılar dışındaki eserlerde iki yılın; taşınmaz yapılarda ise beş yılın ve yüklenicinin ağır kusuru varsa, ayıplı eserin niteliğine bakılmaksızın yirmi yılın dolmasıyla zamanaşımına uğrar. Çalışmamızda eser sözleşmesinin ayıplı tesliminden dolayı yüklenicinin sorumluluktan kurtulması halleri, bilimsel görüşler ile yargı kararları eşliğinde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Eser Sözleşmesi, Yüklenici, Ayıp, Ayıptan Sorumluluk, Zamanaşımı

Kaynakça

• ACAR, Faruk, Eser Sözleşmesinde Eserin Tamamlanma Oranı ve Bu Oranın Bazı Etkileri, Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, S.134, Y.2013, ss. 1-24. http://www.e-akademi.org, (erişim tarihi 16.06.2022).
• AKANSEL, İsa, Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Özen Borcu, Adalet, Ankara, 2021.
• AKBULUT, Pakize Ezgi, ‘Yüklenicinin Eser Meydana Getirme Borcu’, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 1, 2020, ss. 85-99.
• ALDEMİR TOPRAK, İpek Betül, Anahtar Teslim İnşaat Sözleşmesi, Seçkin Hukuk, Ankara, 2022.
• ALDEMİR TOPRAK, İpek Betül, ‘İnşaat Sözleşmelerinde Tarafların İşbirliği Eylemleri’, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2, 2020, ss. 511-558.
• ANTALYA, O. Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt III, Legal, 1. Baskı, İstanbul 2016.
• ARAL, Fahrettin/ AYRANCI, Hasan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 14. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• AYDOĞDU, Murat/ KAHVECİ, Nalan, Tüketici Hukuku, Adalet Yayınları, Ankara, 2021.
• AYDOĞDU, Murat/ KAHVECİ, Nalan, Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 4. Baskı, Adalet Yayınları, Ankara, 2019.
• BAŞALP, Nilgün, Sorumsuzluk Anlaşmaları, XII Levha, İstanbul, 2011.
• BÜYÜKAY, Yusuf, Eser Sözleşmesi, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014.
• CANBOLAT, Ferhat, İstisna Sözleşmesinde İş Sahibinin Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Hakları, Turhan Kitabevi, Ankara, 2009.
• ÇABRİ, Sezer, 6502 Sayılı Kanun’a Göre Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016, s. 276.
• ÇELİK, Yiğit, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Yapının Ayıplı Olması Sebebiyle Sona Ermesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• DEMİR, Banu, Sürekli Eser Sözleşmeleri, Seçkin Hukuk, Ankara, 2020.
• DUMAN, İlker Hasan, İnşaat Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Hukuk, Ankara, 2016.
• DURAK, Yasemin, ‘Arsa Payı Karşılığı Kat Yapım Sözleşmesi’, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı, C.1, 2015, ss. 207-252.
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 26. Baskı, Ankara, 2021.
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınları, 9. Baskı, Ankara, 2021.
• EREN, Fikret/ DÖNMEZ, Ünsal, Eren Borçlar Hukuku Şerhi Cilt III, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• ERDEM, Mehmet, Özel Hukukta Zamanaşımı, XII Levha Yayınları, İstanbul, 2010.
• ERMAN, Hasan, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, İstanbul, 2010.
• ERZURUMLUOĞLU, Erzan, Sözleşmeler Hukuku (Özel Borç İlişkileri), 9. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• GÖKYAYLA, Emre, ‘6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa Göre Eser Sözleşmesine İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi’, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi Sempozyumu (3-4 Haziran 2011), Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, İstanbul, 2011, ss. 577-593.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler Kısa Ders Kitabı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019.
• GÜMÜŞSOY KARAKURT, Güler, ‘İnşaat Sözleşmelerinde Eksik İfa Ayıplı İfa Ayrımı’, Legal Hukuk Dergisi, C. 20, S. 229, 2022, ss. 23-50.
• GÜVEN, Betül, Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde Ayıplı İfa, Seçkin Hukuk, Ankara, 2022.
• İNCEOĞLU, M. Murat, ‘Ayıba Karşı Tekeffül Ve Garanti Sorumluluğu’, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, (Derleyen: M. Murat İnceoğlu), XII Levha, İstanbul, 2015, ss. 153-239.
• KAHVECİ, Nalan, ‘Sorumsuzluk Anlaşması’, İstanbul Şerhi Türk Borçlar Kanunu * Yürürlük Kanunu Cilt-1 Genel Hükümler , (Editörler Kurulu: Rona Serozan/ Turgut Öz/ Faruk Acar/ Emre Gökyayla/ H. Murat Develioğlu), Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018, ss. 912-925.
• KARADAŞ, İzzet, Eser (İnşaat Yapım) Sözleşmeleri, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• KARATAŞ, Fatma Işık, ‘İnşaat Sözleşmelerinde Eksik İş Kavramı’, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 1, 2021, ss. 1193-1236.
• KILIÇOĞLU, M. Ahmet, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019.
• KOYUNCU, Berk Kenan, ‘Ayıp Nedeniyle Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanılabilmesi İçin TBK m. 475 Hükmünde Öngörülen Şartlar Ve Sınırlamaya Dair Bir Değerlendirme’, Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 145-146, 2016, ss. 1069-1093.
• KURT, Leyla Müjde, Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2012.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt-1, 18. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
• OKUR, Sinan, ‘Türk-İsviçre ve Alman Hukukunda Eser ve Eser Teslim Sözleşmeleri: Tarihsel Gelişim, Kavram, Unsurlar ve Benzer Sözleşme Tiplerinden Ayırt Edilmesi’, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.14, S.175, 2019, https://jurix.com.tr/article/18935 (erişim tarihi 17.06.2022), ss. 625-739.
• OZANEMRE YAYLA, Hatice Tolunay, ‘İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Ayıptan Sorumluluğu Kapsamında TBK 472/I Hükmünün Uygulama Alanı’, İnşaat Hukuku Sempozyumu, (Editör: Hayrunnisa Özdemir), Seçkin Hukuk, Ankara, 2022, ss. 89-125.
• ÖZ, Turgut, ‘Yeni Borçlar Kanununda Satım ve Eser Sözleşmesi Bakımından Ayıba Karşı Tekeffül Düzenlemesindeki Değişiklikler’, Prof. Dr. Mustafa Dural’a Armağan, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2013, ss. 854-874.
• ÖZCAN, Zeynep, ‘İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Ayıplı ve Eksik İfası’, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S. 11, 2018, ss. 317-339.
• ÖZDEMİR, Hayrunnisa, ‘Türk- İsviçre Borçlar Kanununda Ayıptan Doğan Sorumlulukta Zamanaşımı Süreleri’, Terazi Hukuk Dergisi, C. 16, S. 176, 2021, (https://jurix.com.tr/article/22263), (erişim tarihi 17.06.2022), ss. 775-784.
• ÖZTÜRK, Muammer/ GÖZÜTOK, Zeki, Usul ve Esaslarıyla Eser Sözleşmesi Uygulaması, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
• RUHİ, Canan/ RUHİ, Ahmet Cemal, Eser Sözleşmesi ve Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan Davalar, Seçkin Hukuk, Ankara, 2018.
• SEÇER, Öz, ‘İnşaat Sözleşmelerinde Ayıbın İş Sahibinden Kaynaklanması’, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 1, 2020, ss. 403-454.
• SEÇER, Öz, ‘İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Bildirim Borcu’, Prof. Dr. Özer Seliçi’nin Anısına Armağan, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 145-146, 2016, ss. 727-755.
• SELİÇİ, Özer, İnşaat Sözleşmelerinde Müteahhidin Sorumluluğu, İstanbul, 1978.
• SELİMOĞLU, Yaşar Engin, Eser Sözleşmesi, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2016.
• ŞAHİN, Turan, ‘Borçlar Kanunu ve 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu Kapsamında Yüklenicinin Ayıba Karşı Tekeffül Borcu’, C. 1, S. 2, 2011, ss. 135-157.
• ŞAHİNİZ, Cevdet Salih, Eser Sözleşmelerinde Yüklenicinin Eksik İfa (Eksik İş) ve Ayıplı İfadan Sorumluluğu, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• ŞEN, Mustafa Serhat/ ŞEN, Mustafa Kamil, Eser (İnşaat Yapım) Sözleşmelerinde Zamanaşımı ve Uygulamaları, Adalet, Ankara 2015.
• ŞENOCAK, Zarife, Eser Sözleşmesinde Ayıbın Giderilmesini İsteme Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002.
• ŞİMŞEK, Ayşenur, ‘İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Ayıp Sebebiyle Sorumluluğu (TBK m. 474-478)’, İnşaat Sözleşmeleri (Editör: Vehbi Umut Erkan), Yetkin Yayınları, Ankara, 2021, ss. 135-205.
• TANDOĞAN, Halûk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Cilt: 2, 5. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.
• TUNÇ, Aybike, ‘İş Sahibinin İfa Zamanından Önce Sözleşmeden Dönme Hakkı (TBK 473/I)’, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 1, 2016, ss. 253-269.
• TUTKUN, Ceyda, İnşaat Hukukunda Alt Yüklenicilik Sözleşmeleri, Seçkin Hukuk, Ankara, 2. Baskı, 2021.
• TUTUMLU, Mehmet Akif, Tüketici Yargılaması Hukuku, Seçkin Hukuk, Ankara, 2015.
• UYAP, Ulusal Yargı Ağı Projesi.
• ÜNAL, Akın; ‘Eser Sözleşmesinde İş Sahibinin İşbirliği Yapma Ödevi’, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 2, 2019, ss. 441-456.
• ÜREM, Müge, Eser Sözleşmesinde Erken Dönme, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• YAVUZ, Cevdet, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 16. Baskı, Beta, İstanbul, 2019.
• YENER, Mehmet Deniz, ‘Eser Sözleşmesinde Müteahhidin Ayıba Karşı Tekeffül Borcu ve İşsahibinin Hakları’, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.4, S.1, 2009, ss. 155-176.
• ZEVKLİLER, Aydın/ GÖKYAYLA, K. Emre, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 21. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021.