FEN LİSESİ ÖĞRENCİLERİ ÜSTÜN YETENEKLİ Mİ? ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNDE FEN LİSELERİNİN ÖNEMİ

Year 2018, ÜSTÜN-ÖZEL YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ, 437 - 444, 07.11.2018

Ercan Türk

Abstract

Tüm dünyada ve tarihimizde üstün ve özel yetenekli bireylerin eğitimi, toplumun önem verdiği öncelikli alanlardan biri olmuştur. Ülkeler güçlü gelecek planları içerisinde liderleri ve üst yönetim kadrolarını oluşturmak amacıyla bilim, sanat ve spor alanlarında üstün ve özel yetenekli bireylerin tespiti ve eğitilmelerini açık olmasa da örtülü bir şekilde stratejilerinin bir parçası haline getirmişlerdir. Geleceğin şekillenmesinde ekonomik, siyasi, askeri ve teknolojik gelişmelerin itici gücü olarak görülen üstün yetenekli bireylerin eğitimine önem veren ve tarih boyunca bu konuda çeşitli projeler ve çalışmalar yapan toplumlar üstün yetenekli özel bireylere özel eğitim imkânları sunmuşlardır. Zihinsel, sosyal, bedensel ve öğrenme özellikleri açısından tüm bireylerin sahip

olabileceği bu özellik alanlarında, birden fazlasında veya hepsinde ileri düzeyde performans gösterenler üstün yetenekli olarak tanımlanmaktadır. Üstün yetenekli bireylere yönelik yapılan çalışmaların, son 15-20 yılda yoğunlaştığı görülmektedir. Alan yazın taraması yapıldığında; bazı ülkelerin üstün ve özel yetenekli bireylere daha fazla önem verdiklerini, bebeklikten itibaren özel eğitim, yöntem ve araçlar geliştirdiklerini ortaya koymaktadır. Ülkemizde, üstün yetenekli bireylerin eğitimi; tarihimize yön veren, başarılı çalışmalara imza atan Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. Üstün yetenekliler

eğitiminin planlı, kapsamlı ve sistematik olarak uygulandığı dünyadaki ilk eğitim kurumları 600 yıllık Osmanlı İmparatorluğu’nun sivil ve askeri yönetim, bilim ve sanatçı kadrolarının yetiştirildiği 15. yüzyılın ortalarında kurulan “Enderun Mektepleri” dir. Bu okullar günümüzde gelişmiş ülkelerdeki üstün yeteneklilerin eğitildiği okullara model olmuştur. Cumhuriyet tarihimizde de üstün ve özel yetenekli bireylerin eğitimlerine önem verilmiştir. 1925 yılından itibaren ilgili mevzuatında yapılan düzenlemelerle tanınan imkânların yanı sıra çeşitli tedbirler de alınmıştır. Bu süreçte, 1940 yılında çıkartılan bir yasa ile kurulan Köy Enstitülerinde uygulanan eğitim programı formal eğitim programlarından farklı olarak hazırlanmıştır. 1948-1956 yıllarında çıkartılan kanunlar ile resim, müzik ve plastik sanatlarda olağanüstü özel yetenek 438 Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018 gösteren çocukların yurt içinde ve yurt dışında eğitimlerini sağlayan bir uygulama getirilmiştir. 1959 yılında yürütülen Türdeş Yetenek Gruplarına yönelik çalışmalarda uygun öğrenim alanlarında çeşitli ölçeklerle belirlenen yetenek düzeyleri ve özellikleri birbirine yakın olan çocuklar aynı çalışma grubunda toplanmışlardır. 1960’lı yıllara kadar ülkemizde üstün yeteneklilerin eğitiminde daha çok bireysel nitelikli çalışmalar yapılmıştır. 1964 yılında ilk olarak açılan Ankara Fen Lisesi ile matematik ve fen alanındaki üstün yetenekli öğrencilerin eğitimlerinin planlı, kapsamlı ve sistematik olarak sürdürülmesi amaçlanmıştır.

Keywords

bu, bir, akademik, yazı, değildir

References

• Ortaöğretim Genel Müdürü