POPÜLER KÜLTÜRÜN DAYATTIĞI KİTAPLARIN ÇOCUKLARIN DEĞERLER ÖNCELİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Year 2021, Volume: 50 Issue: 229, 205 - 231, 04.02.2021

Firdevs Nur Algül

Abstract

Değerler eğitimi uzun zamandır üzerinde çalışmalar yapılan,
günümüzde de gündemde yer alan bir konudur. Değerler eğitimi konusunu çeşitli
yönlerden ele almış birçok teorik çalışma bulunmasına rağmen çocukların popüler
kültürün dayattığı kitaplardan etkilenme durumları ve düzeyleri, çocukların
değerler önceliği üzerinde bu kitapların etkisi üzerine yapılmış herhangi bir
araştırma yoktur. Bu araştırmada amaç literatürdeki bu eksiği göz önünde
bulundurarak, çocukların daha çok çevrenin etkisiyle ilgiyle okudukları
kitapların değerler önceliği üzerindeki etkisini tespit etmek, olası fayda ve
riskleri görmek, değerler eğitimine yeni bakış açıları getirerek çocuklar
üzerinde etkili bir değerler eğitimi yöntemi için fikirler geliştirmektir. Bu
amaç doğrultusunda 12-14 yaşlarında, farklı okullara devam eden 120 öğrenciye
uzman görüşünde anket uygulanmıştır. Bu ankette katılımcıların değer öncelikleri ile beğeniyle okudukları kitapların
ve kitap karakterlerinin özellikleri, temsil ettikleri değerler ve bu
değerlerin çocukların değerler önceliği üzerindeki etkisine dair bilgi
toplanmıştır. Toplanan bilgiler SPSS ve Excel programlarıyla grafiğe dökülmüş,
analiz edilip değerlendirilmiştir. Ayrıca Rokeach ve Akbaş’ın
değerler sınıflandırması ile karşılaştırılmıştır. Katılımcıların çoğunun fantastik kitap okumayı
sevdikleri, katılımcıların öncelik verdiği ilk üç değerin güven, dostluk
ve adalet değerinin olduğu tespit edilmiş, öğrencilerin en çok etkilendikleri
kitaplarda ön plana çıkan değerler ile katılımcıların önemsediği değerler
arasında örtüşme olduğu, dolayısıyla okudukları kitaplardaki kahramanların
rol-model potansiyelinin yüksek olduğu, popüler kitapların içeriği ile değerler
önceliği arasında sıkı bir ilişki olduğu görülmüştür. Çocukların severek
okudukları kitapların, hayran oldukları kahramanların, değerler eğitiminde
etkili bir materyal olarak kullanılması mümkündür. 

Keywords

Değerler Eğitimi, Popüler Kültür, Kitaplarla Eğitim, Değerler Sınıflandırması

References

• Akbaba-Altun, S. (2003). Eğitim Yönetimi Ve Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (1), 7–18.
• Akbaş, O. (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Aydın, M. (2003). Gençliğin Değer Algısı: Konya Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (1), 121–144
• Bilgin, N. (1995). Sosyal Psikolojide Yöntem Ve Pratik Çalışmalar, Sistem Yayıncılık, İstanbul
• Çiçekliyurt, Z. (2014). 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Doğrudan Verilebilecek Beceri Ve Değerlerin Kazanılma Durumunun Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi) Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Enstitüsü, Çanakkale
• Dilmaç B. (2012). İnsanca Değerler Eğitimi, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara
• Güngör, E. (1993). Değerler Psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yay. No:8
• Herdem K. (2016). Yedinci Sınıf Fen Bilimleri Dersi Konularıyla Bütünleştirilmiş Değerler Eğitimi Etkinliklerinin Öğrencilerin Değer Gelişimine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi), Adıyaman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman
• MEB (2017). Değerler Eğitimi Yönergesi, Erişim Tarihi: 21.11.2017, http://bilecikram.meb.k12.tr/icerikler/icerikler/icerikler/2017-2018-egitim-ogretim-yili-degerler-egitimi-cerceve-programlari_3497111.html
• Tanju, H. (2010). Çocuklarda Kitap Okuma Alışkanlığı’na Genel Bir Bakış, Aile ve Toplum Dergisi, 6 (22), 30–40
• TDK (2017). Güncel Türkçe Sözlük, Erişim Tarihi: 10.12.2017 Http://Www.Tdk.Gov.Tr/İndex.Php?Option=Com_Bts&Arama=Kelime&Guid=Tdk.Gts.5a36522a0d5eb1.72473235
• Yaraş, İ. (2015). Sınıf Öğretmenlerinin 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Yer Alan Hoşgörü Ve Adil Olma Değerlerine Sahip Olma Boyutunda Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi) Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay
• Yiğittir, S., Öcal, A. (2010). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Değer Yönelimleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (38) , 407–416