Etkileşimli Okuma Destekli Hayat Bilgisi Derslerinin İlkokul Öğrencilerinin Hayat Bilgisi Dersi ve Çevreye Yönelik Tutumlarına Etkisi

Year 2023, Volume: 52 Issue: 240, 3083 - 3112, 01.11.2023

Mücahit Durmaz , Abdurrahman Baki Topçam , Muhammet Sönmez , Zeliha Nurdan Baysal

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1181730

Cited By: 1

Abstract

Hayat bilgisi dersi, çocuklara yaşam içerisinden kesitlerle birlikte çeşitli bilgiler sunarak öğrencilerin sosyal ve toplumsal olayları anlamasına yardımcı olur. Bu dersin etkili bir şekilde öğretiminin yapılması, toplumun huzuru ve geleceği için önem arz etmektedir. Hayat bilgisi dersi genellikle ders kitabı kullanılarak işlense de bu derste kullanılabilecek başka materyaller de vardır. Resimli çocuk kitapları bu derslerde kullanılabilecek etkiye özgün materyallerden birisidir. Bu kitapların çocuklara okunması sürecinde etkileşimli okuma yönteminin kullanılması kitapların etkisini arttıracak ve öğretimi kolaylaştıracaktır. Bu araştırmada Hayat bilgisi dersinde etkileşimli okuma yöntemi kullanımının, ilkokul 3. Sınıf öğrencilerinin Hayat bilgisi dersi ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi incelenmiştir. Araştırma nicel araştırma niteliği taşımakta olup yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmadaki katılımcılar kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın çalışma grubunu, Kocaeli İli Dilovası İlçesi’ne bağlı bir devlet okulunda öğrenim gören ve A, B, C şubelerinde yer alan 72 üçüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Öncelikli olarak, çalışma grubunu oluşturan öğrencilere Çevre Tutum Ölçeği ve Hayat Bilgisi Dersi Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Yapılan analiz neticesinde öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarının ve hayat bilgisi dersine yönelik tutumlarının denk olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma materyalleri için Hayat bilgisi dersi öğretim programındaki çevre farkındalığına yönelik 6 kazanım ve bu kazanımlara ilişkin 6 resimli çocuk kitabı belirlenmiştir. Belirlenen kitaplar, A şubesine etkileşimli okuma yöntemi ile B şubesine ise geleneksel okuma yöntemi ile uygulanmıştır. C şubesi ise ilgili öğrenme alanı ve kazanımları hayat bilgisi ders kitabı ile işlemiştir. Üç şubede devam eden ve toplamda beş hafta süren uygulama sürecinin ardından Çevre Tutum Ölçeği ve Hayat Bilgisi Dersi Tutum Ölçeği kullanılarak öğrencilerin tutumları tekrardan belirlenmiştir. Araştırma sonucunda etkileşimli okuma yöntemiyle işlenen hayat bilgisi derslerinin öğrencilerin hem çevreye hem de hayat bilgisi dersine yönelik tutumlarını geliştirdiği görülürken; geleneksel okuma ve ders kitabı kullanılan grupta anlamlı bir değişimin yaşanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Buradan yola çıkılarak etkileşimli okumanın hayat bilgisi derslerinde kullanılabilecek etkili bir yöntem olduğu söylenebilir.

Keywords

Hayat bilgisi, etkileşimli okuma, resimli çocuk kitapları, hayat bilgisi dersine yönelik tutum

References

• Aksaçlıoğlu, A. G. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 3-28.
• Aktan, O. (2012). 100 temel eserlerde yer alan değerlerle sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlerin uyumu [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
• Aktan, O. ve Padem, S. (2013). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında kullanılan okuma metinlerinde yer alan değerler. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 44-55.
• Akyürek-Tay, B. ve Tay, B. (2009). Hayat bilgisi öğretiminde yapılandırmacılık. Maya Akademi.
• Allen, A. M., Allen, D. N., & Sigler, G. (1993). Changes in sex-role stereotyping in caldecott medal award picture books 1938—1988. Journal of Research in Childhood Education, 7(2), 67-73. https://doi.org/10.1080/02568549309594842.
• Aram, D., & Levin, I. (2002). Mother-child joint writing and storybook reading: Relations with literacy among low SES kindergarteners. Merrill-Palmer Quarterly, 48, 202-224.
• Atasoy, E. (2019). İnsan-doğa etkileşimi ve çevre için eğitim. Sentez Yayıncılık.
• Ateş, Seyit (2013). İlkokulda peritextual okumadan metinler arası okumaya resimli hikâye kitabı okuma süreci. International Journal of Human Sciences 10(1), 1567-1585.
• Aydemir, H. ve Özel, A. (2017). Türkçe dersinde kullanılan kitapların değerler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 12(6), 77-88. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9711.
• Aykaç, N. (2005). Öğretme ve öğrenme sürecinde aktif öğretim yöntemleri. Naturel Yayınları.
• Aykaç, N. (2011). Hayat bilgisi dersi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (1) 113-126.
• Aytekin, H. (2016). Çocuk ve Gençlik Edebiyatı. Anı Yayıncılık.
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Yeti ve İlkeler. Pegem Yayıncılık.
• Bektaş, M. (2007). Hayat bilgisi dersinde ailelerin çoklu zekâ kuramı hakkında bilgilendirilme biçimlerinin öğrencilerin proje başarıları ve tutumlarına etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 5(14), 9-28.
• Bennett, K.K., Weigel, D.J. & Martin, S.S. (2002). Children's acquisitions of early literacy skills: Examining family contributions. Early Childhood Research Quarterly, 17 (3), 297–317. https://doi.org/10.1016/S0885-2006(02)00166-7.
• Birinci, N. (2007). Kurum ve kuruluşların ön sözleri, X-press Printing.
• Bogner, F. X. and Manfred G. W. (1996). Environmental perspectives of pupils: the development of an attitude and behaviour scale. Environmentalist, 16(2), 95-110.
• Bryant, J. D. S. (2016). Let's give them something to talk about: Supporting primary African American students' language through dialogic reading. University of Missouri-Saint Louis.
• Bütün-Kar, E. (2021). Hayat bilgisi dersinde kavram karikatürü kullanımının hayat bilgisi dersine yönelik öğrenci tutumuna etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1291-1316. https://doi.org/10.17679/inuefd.842099.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel desenler öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Pegem A Yayıncılık.
• Ceylan, T. (2016). Hayat bilgisi dersinde senaryo tabanlı öğrenme yöntemi ile kavram öğretiminin öğrencilerin başarı, tutum ve öğrenme kalıcılığına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Chawla, L. (1992). Research priorities in environmental education. Children's Environments, 9(1), 68-71.
• Cohen, L. Manion, L. & Morrison, K. (2012). Research Methods in Education. Routledge.
• Çelikkaya, T. ve Kürümlüoğlu, M. (2018). Yeni sosyal bilgiler programında 4. ve 5. sınıfta kazandırılması hedeflenen değerlere ilişkin kazanımların içeriğe yansıması. Değerler Eğitimi Dergisi, 16(36), 7-38.
• Çelikler, D., Aksan, Z., & Yenikalaycı, N. (2019). İlkokul öğrencilerinin çevreye yönelik farkındalıklarının belirlenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 425-438. https://doi.org/10.17679/inuefd.450030.
• Çetin, B. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının hayat bilgisi öğretimi dersine yönelik tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 640-651.
• Çetin, B. (2020). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi öğretimi tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(32), 163-176. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.258.9.
• Çetin, P. (2011). İlköğretimde hayat bilgisi dersinde probleme dayalı öğrenme yöntemi uygulamalarının öğrencilerin öğrenme ürünlerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Çetinkaya, F. Ç., Durmaz, M., & Sönmez, M. (2019). Bir metinlerarasılık örneği: Kırmızı başlıklı kız varyantları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 20(3).
• Çetinkaya, F. Ç., Öksüz, H. İ., ve Öztürk, M. (2018). Etkileşimli okuma ve kelime hazinesi. Journal of International Social Research, 11(60). http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2825.
• Çetinkaya, F., Topçam, A. B., Sönmez, M., Durmaz, M., Yıldırım, K., Sezer, S. ve Sezer B. B. (2020). Geleneksel, karşı, eşitlikçi örneklerle masallarla etkileşimli okuma. Eğiten Kitap.
• Çolakoğlu, E. (2010). Haklar söyleminde çevre eğitiminin yeri ve Türkiye’de çevre eğitiminin anayasal dayanakları. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 23(88), 151-171.
• Demir, Z. M. (2016). İlkokul öğrencilerine yönelik çevre tutum ölçeği geliştirme çalışması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Deniz, E. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişim. Pegem Akademi.
• Dikicigil, Ö. & Gülersoy, A.E. (2020). Social studies pre-service teachers’ awareness of environmental ethics. Ilkogretim Online - Elementary Education Online, 19(3), 1579-1591. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2020.734482.
• Dinçer Çengeloğlu, G. (2005). Çoklu zekâ kuramına göre düzenlenen hayat bilgisi dersi öğretim etkinliklerinin öğrenci başarı ve tutumuna etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., & Çinko, M. (2013). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi (5. Baskı). Beta Yayıncılık.
• Erbaş, A. A. ve Başkurt, İ. (2021). Hayat bilgisi öğretim programındaki değerlerin hayat bilgisi ders kitaplarına yansıma durumu. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23 (3), 785-813. https://doi.org/10.17556/erziefd.841337.
• Ergül, C., Sarıca, A. D., & Akoğlu, G. (2016). Etkileşimli kitap okuma: dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(02), 193-206. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.246307.
• Erol, B. ve Kıroğlu, K. (2012). Hayat bilgisi ders kitaplarının dil ve anlatım yönünden değerlendirilmesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 32, 155-176.
• Ertürk, R. (2017). İlkokul öğrencilerinin çevre sorunları ve çevre eğitimine yönelik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 12-24. https://doi.org/10.17679/inuefd.354142.
• Ganotice Jr. F. A., Downing, K., Mak, T., Chan, B. & Lee, W. Y. (2017) Enhancing parent-child relationship through dialogic reading. Educational Studies, 43(1), 51-66, https://doi.org/10.1080/03055698.2016.1238340.
• Genç, S. (2018). Görsel sanatlar eğitiminde kök değerler. Turkish Studies, 13(11), 543-560.
• Gömleksiz, M. N., Yetkiner, A., & Yıldırım, F. (2011). Hayat bilgisi dersinde alternatif ölçme değerlendirme tekniklerinin kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Education Sciences, 6(1), 823-840.
• Griffith, P.L., Beach, S.A., Ruan, J. & Dunn, L. (2009). Literacy for young children. Crown Press.
• Gülener, S. (2010). Hayat bilgisi dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Şanlıurfa ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erzincan Üniversitesi.
• Gülersoy, A. E. (2019). İnsan-doğa ilişkiselliğinde sürdürülebilirliğin yeniden düşünülmesi. Pegem Akademi Yayınları.
• Günaydın, Y. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde etkileşimli okumanın konuşma becerisine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Gündoğan, A. (2017). Hayat bilgisi dersinde otantik görev temelli öğrenme ortamlarının öğrencilerin derse yönelik tutumlarına ve öğrenme süreçlerine yansıması. Doktora tezi. Anadolu Üniversitesi.
• Gündüz, E. (2020). Sınıf öğretmeni adaylarının hayat bilgisi öğretimine yönelik tutumları ile çoklu zekâ kuramı uygulamalarına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Güven, S. ve Püsküllü, A. M. (2017). Hayat bilgisi ders kitapları ile ilgili yapılan çalışmaların içerik analizi. The Journal of International Lingual, Social Educational Science, 3(2), 75-86.
• Güzel Candan, D. ve Ergen, G. (2014). 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 134-161.
• Güzel, D. (2013). 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Hanbaba, L. & Bektaş, M. (2007). Oyunla öğretim yönteminin hayat bilgisi dersi başarısı ve tutumuna etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 115-128.
• Hanbaba, L. (2011). Oyunla öğretim yönteminin ilköğretim 3. sınıf öğrencilerinin Hayat Bilgisi dersi başarısı ve tutumuna etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Hargrave, C. A., & Senechal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: The benefits of regular reading and dialogic reading. Early Childhood Research Quarterly, 15, 75-90. https://doi.org/10.1016/S0885-2006(99)00038-1.
• Ira, N., Ira, G. O., & Gecer, A. (2019). Orff yaklaşımına dayalı hayat bilgisi dersi etkinliklerinin öğrencilerin tutum ve basari düzeyi üzerindeki etkisi. Mediterranean Journal of Educational Research, 13(30), 270-287. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.218.16.
• İşeri, K. (2010). Türkçe ders kitabı çözümlemeleri. Pegem Akademi.
• Justice, L. M., & Pence, K. L. (2005). Scaffolding with storybooks: A guide for enhancing young children’s language and literacy achievement. International Reading Association.
• Justice, L. M., & Pullen, P. C. (2003). Promising ınterventions for promoting emergent literacy skills three evidence-based approaches. Topics in Early Childhood Special Education, 23(3), 99-113. https://doi.org/10.1177/02711214030230030101.
• Justice, L. M., Kaderavek, J., Bowles, R. P., & Grimm, K. J. (2005). Language impairment, parent-child shared reading and phonological awareness: A feasibility study. Topics in Early Childhood Special Education, 25(3), 143-156. Doi: http://dx.doi.org/10.1177/02711214050250030201.
• Kabapınar, Y. (2007). İlköğretimde Hayat Bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Maya Yayıncılık.
• Kahya, A. (2018). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin değerler eğitimi bakımından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Karabağ, G. ve İnal, S. (2013). Hayat bilgisi dersinde beceri öğretimi. Pegem Akademi.
• Karagöz, B. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre ilköğretim 6. ve 7.sınıf Türkçe ders kitaplarındaki değerlerin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Muğla Üniversitesi.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (15. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, H. (2011). Çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler. Grafiker Tasarım.
• Kaynar, B. (2020). Eğitsel ve dijital oyun tabanlı etkinliklerin hayat bilgisi dersindeki akademik başarı tutum ve kalıcılığa etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Köşker, N. (2013). İlkokul öğrencileri ve sınıf öğretmeni adaylarının doğaya ilişkin algıları ve sorumluluklarına yönelik düşünceleri. TurkishStudies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(3), 341-355.
• Kurt-Gökçeli, F. (2015). Çevre eğitim programının 48-66 aylık çocukların çevresel farkındalıklarına etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi.
• Kush, J. C, Watkins, W. M., & Brookhart, M. S. (2005). The temporal interactive influence of reading achievement and reading attitude. Educational Research and Evaluation, 11, 29-44.
• Kush, J. C., Watkins, M. W., & Brookhart, S. M. (2005). The temporal-interactive influence of reading achievement and reading attitude. Educational Research and Evaluation, 11(1), 29-44. https://doi.org/10.1080/13803610500110141.
• Küçük, N. (2017). Ortaokullarda uygulamalı çevre eğitiminin çevre bilinci üzerine etkisi (Balıkesir örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Lever, R. (2008). Discussing stories: Using a dialogic reading intervention to improve kindergartner's oral narrative construction. Unpublished Master Thesis, Carleton University.
• Lever, R., & Senechal, M. (2011). Discussing stories: On how a dialogic reading intervention improves kindergartners' oral narrative construction. Journal of Experimental Child Psychology, 108(1), 1-24. http://dx.doi.org/10.1016/j.jecp.2010.07.002.
• Mantzicopoulos, P. & Patrick, H. (2011). Reading picture books and learning science: Engaging young children with informational text. Theory Into Practice, 50, 269–276. doi:10.1080/00405841.2011.607372. https://doi.org/10.1080/00405841.2011.607372.
• McMonigle, T. (2012). Exploring parents’ understanding and applicatıon of dialogic reading while teaching their preschoolers the social skills associated with courage, empathy, and love. Unpublished Doctorate Thesis, The Florıda State Unıversity.
• Melhuish, E. C., M. B. Phan, K. Sylva, P. Sammons, I. Siraj-Blatchford, and B. Taggart (2008). Effects of the home learning environment and preschool center experience upon literacy and numeracy development in early primary school. Journal of Social Issues 64 (1): 95–114. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.2008.00550.x.
• Metin, G. T., & Gökçay, G. (2014). Bebeklik ve erken çocukluk döneminde kitap okuma: Çocuk sağlığı izlemlerinde etkili bir gelişim önerisi. Çocuk Dergisi, 14(3), 89-94. https://doi.org/10.5222/j.child.2014.089.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 1,2 ve 3. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. https://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 Erişim tarihi: 10.06.2020.
• Miser, R. (2010). Çevre eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Mezunları Derneği Yayınları.
• Nathalie Thomas, Cécile Colin & Jacqueline Leybaert .(2019). Impact of interactive reading intervention on narratives skills on children with low socio-economic background. European Early Childhood Education Research Journal, 27(6), 837-859. https://doi.org/10.1080/1350293X.2019.1678924.
• Oker, D. (2019). Hayat bilgisi tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve öğrencilerin hayat bilgisi dersine yönelik tutumları ve görüşleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
• Oker, D., & Tay, B. (2020). Hayat Bilgisi dersi tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve öğrencilerin Hayat Bilgisi dersine yönelik tutumları ve görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 10(2), 731-756. https://doi.org/10.23863/kalem.2020.173.
• Oweini, A. & Houri, A. (2006). Factors affecting environmental knowledge and attitudes among lebanese college students. Applied Environmental Education and Communication, 5, 95-105.
• Owens, W. T. & Nowell, L. S. (2001). More than just pictures: Using picture story books to broaden young learners' social consciousness. The Social Studies, 92(1), 33-40. https://doi.org/10.1080/00377990109603973.
• Öcal, T. ve Dinç, Y. (2018). Beşeri çevre sorunları. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Öksüz, H. İ., keskin, H. K., & Çetinkaya, F. Ç. (2018). Sosyal medya platformlarında en fazla önerilen 15 resimli çocuk kitabının Hayat Bilgisi Programı’nda yer alan değerler bakımından incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 6(1), 13-31.
• Önal, H. & Kaya N. (2006). Sosyal bilgiler ders kitaplarının (4 ve 5. sınıf) değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16), 21-39.
• Özsoy, S. ve Ahi, B. (2014). İlkokul öğrencilerinin geleceğe yönelik çevre algılarının çizdikleri resimler aracılığıyla belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(4), 1-26.
• Öztürk, T. ve Özkan, Z. S. (2018). Hayat bilgisi ders kitaplarındaki metin ve görsellerin değerler açısından incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 172-204. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.6c1s8m.
• Öztürk-Yılmaz, Ş. (2019). Sınıf öğretmenlerinin çocuk kitaplarının disiplinler arası öğretimde kullanımı konusunda görüşlerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Giresun Üniversitesi.
• Peker, R. & Ceylan, S. (2020). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve davranışlarının incelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, TBMM 100. Yıl Özel Sayısı, 60-90. https://doi.org/10.33905/bseusbed.747762.
• Pruneau, D., Freiman, V., Barbier, P.V. & Langis, J. (2009). Helping young students to better pose an environmental problem. Applied Environmental Education and Communication, 8,105-113. https://doi.org/10.1080/15330150903133678.
• Ruddell, R. B., & Unrau, N. J. (2004). Reading as a meaning construction process: The reader, the text, and the teacher. In R. B. Ruddell, and N. J. Unrau (Eds.), Theoretical models and processes of reading (pp. 1462-1521). International Reading Association.
• Sağlam, H. İ. (2015). Toplum, birey ve doğaya bütüncül bakış: Hayat bilgisi. Nobel Yayıncılık.
• Sakallı-Uğurlu, N. (2018). Sosyal psikolojide tutumlar ve tutum değişimi. İmge Kitabevi.
• Sarikaya, İ., Özgöl, M., & Yılar, R. (2017). Hayat bilgisi öğretimi tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elementary Education Online, 16(3). https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330237.
• Sawyer, W.F. (2009). Growing up with literature (5th edition). Delmar.
• Seçer, İ. (2013) SPSS ve Lisrel ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Anı Yayıncılık.
• Sibel, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin çevre algılarının çizdikleri resimler aracılığıyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 1117-1139.
• Silvern, S. (1985) Parent involvement and reading achievement: A review of research and implications for practice. Childhood Education, 62 (1), p.44.
• Sönmez, V. (2005). Hayat bilgisi öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Milli Eğitim Basımevi.
• Sun, C. H. (2020). Interactive Picture Book Read-alouds to the Rescue: Developing Emerging College EFL Learners’ Word Inference Ability. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 63(5), 509-517. https://doi.org/10.1002/jaal.1010.
• Şimşek, Ö. F. (2007), Yapısal eşitlik modellemesine giriş (temel ilkeler ve LISREL uygulamaları). Ekinoks Yayınları.
• Thomas, N., Colin, C. & Leybaert, J. (2019). Impact of interactive reading intervention on narratives skills on children with low socio-economic background. European Early Childhood Education Research Journal, 27(6), 837-859. DOI: https://doi.org/10.1080/1350293X.2019.1678924.
• Trivette, C. M., & Dunst, C. J. (2007). Relative effectiveness of dialogic, interactive, and shared reading interventions. CELL Reviews: Center for Early Literacy Learning, 1(2), 1-12.
• Turan, M. (2012). İlköğretim 3. Sınıf hayat bilgisi dersinde öğrencilere eleştirel düşünme becerisini kazandırmak için önerilen etkinliklerin öğretmenler tarafından kullanılan sıklıkları (Siirt ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Türkben, T. (2017). Etkileşimsel okuma modelini temel alan Türkçe öğretiminin öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal öğrenme becerileri üzerine etkisi. Doktora Tezi. Gazi üniversitesi.
• Uçuş-Güldalı, Ş., Demirbaş, İ., Gafa, İ., Yıldız, Z., & Sönmez, K. (2017). Çocuk kitaplarının hayat bilgisi öğretim programına uygunluğunun incelenmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 408-441.
• Ulferts, H., Wolf, K. M., & Anders, Y. (2019). Impact of process quality in early childhood education and care on academic outcomes: Longitudinal meta‐analysis. Child development, 90(5), 1474-1489. https://doi.org/10.1111/cdev.13296.
• Ütkür, N., Kabapinar, Y., & Önder, A. (2016). Örnek olay yönteminin hayat bilgisi derslerinde kullanımına yönelik bir eylem araştırması. HAYEF Journal of Education, 13(2), 41-58.
• Whitehurst, G. J., Falco, F. L., Lonigan, C., Fischel, J. E., DeBaryshe, B. D., Valdez-Menchaca, M. C. & Caulfield, M. (1988). Accelerating language development through picture book reading. Developmental Psychology, 24(4), 552-559. https://doi.org/10.1037/0012-1649.24.4.552.
• Yalavaç, N. (2020). Etkileşimli kitap okumanın erken okuryazarlık becerilerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Yasavur, H. (2013). İlköğretim 3. sınıf hayat bilgisi dersinde öğrencilere yaratıcı düşünme becerisini kazandırmak için önerilen etkinliklerin öğretmenler tarafından kullanılma sıklıkları (Malatya ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Yaşaroğlu, C. (2013). Hayat bilgisi dersi kazanımlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Turkish Studies, 8(7), 849-858. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4838.
• Yıldırım, A. (2006). Yeni ilköğretim programına göre hazırlanmış hayat bilgisi ders kitaplarına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Elazığ ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Yoleri, S. (2012). Çocuk ve Çevre: Okul öncesi çocuklar arasında çevre bilinci oluşturma. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 100-111.
• Zayimoğlu Öztürk, F. ve Coşkun, M. (2015). Hayat bilgisi dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 239-251.
• Zengin, A.Y. & Zengin, N. (2007). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. Truva Yayınları.