“Which One of You Is Muhammad?” An Analysis of Narratives Demonstrating The Unrecognizability of The Prophet Muhammad (PBUH) to Those Seeing Him

Yıl 2023, Sayı: 17, 547 - 572, 30.12.2023

Fatih Bayram

https://doi.org/10.47502/mizan.1353947

Öz

One of the areas of conflict between the traditional perception of the Prophet and the modern perception is the issue of the humanity of Prophet Muhammad, which includes his physical attributes. In other words, was Prophet Muhammad a human being with perfect physical features, including facial beauty? One group of narratives that reflects this conflict is those narratives that indicate that people who came into his presence could not recognize him, and there is no comprehensive study that brings these narratives together. Our research first aims to identify these narratives. Subsequently, we utilize commentary on hadiths to address eight questions directed towards the narrative texts to elucidate their contexts and meanings. Within this framework, eight narratives can be mentioned. Their socio-cultural environment, physical conditions, psychological disposition, and the Prophet's humble personality seem to have prevented those who had not seen him before from recognizing him. As a result of the method we followed, these narratives do not provide an opportunity to make a judgment or verdict regarding the humanity and physical attributes of Prophet Muhammad. The only thing that can be said is that he possessed exceptional humility in terms of his moral character. Apart from that, the texts exclusively provide information about those who came to see him.

Anahtar Kelimeler

Hadith, Muhammad, Human, Extraordinary, Ordinary

Yanına Gelenlerin Hz. Peygamber’i Tanıyamadığını Gösteren Rivayetlerin Değerlendirilmesi

Öz

Geleneksel peygamber tasavvuru ile modern tasavvur arasındaki çatışma alanlarından bir tanesi de Hz. Peygamber’in fiziki yapısını da içeren beşeriyeti meselesidir. Yani Hz. Peygamber yüz güzelliği de dâhil mükemmel fiziki özelliklere sahip bir beşer midir? Bu çatışmanın kendisini gösterdiği rivayet gruplarından bir tanesi de yanına gelenlerin kendisini tanıyamadığına delalet eden rivayetlerdir ve onların bir araya getirildiği bir çalışma bulunmamaktadır. Araştırmamız öncelikle bu rivayetleri tespit etmektedir. Akabinde ise hadis şerhlerinden de faydalanıp rivayet metinlerine yönelttiği sekiz soru ile onların bağlamlarını-anlamlarını göstermeye çalışmaktadır. Bu çerçevede zikredilebilecek sekiz rivayet söz konusudur. Yaşadıkları sosyo-kültürel ortam, fiziki şartlar, sahip oldukları psikoloji ve de Peygamber’in mütevazı kişiliği daha önce onu görmemiş olanların kendisini tanımalarına engel olmuş görünmektedir. Takip ettiğimiz yöntemin neticesi olarak bu rivayetler Hz. Peygamber’in beşeriyeti ve fiziki özellikleri hakkında bir hüküm veya yargıda bulunma imkânı sunmamaktadır. Tek söylenebilecek olan onun ahlaken olağanüstü bir mütevazılığa sahip olduğudur. Bunun dışında, metinler tümüyle onu görmeye gelenlerle ilgili malumat ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Hz. Muhammed, Beşer, Olağanüstü, Sıradan

Kaynakça

• Abdurrahman, Taha. Bilgi Ahlaktan Ayrıldığında. çev. Muhammet Ateş. İstanbul: Pınar Yayınları, 4. Basım, 2022.
• Abdürrezzâk, Ebû Bekr Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfi‘ es-San‘ânî el-Himyerî. el-Muṣannef fi’l-ḥadîs̱. thk. Habîbürrahman el-A‘zamî. 11 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1403.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. thk. Şuayb el-Arnaût, Adil Murşid vd. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001.
• Alıcı, Mehmet. “Cahiliye Arabı Bir Peygamber Bekliyor muydu? Âtıl Tanrı/Deus Otiosus Bağlamında Cahiliye Dönemi Peygamber Algısı”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi LIX/1 (2018), 117-154.
• Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn Alî b. Sultân Muhammed el-Kārî el-Herevî. Mirḳātü’l-mefâtîḥ. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1422.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2009.
• Apak, Adem. Kur’an’ın Geliş Ortamında Arap Toplumu (Sosyal, Kültürel ve İktisadi Hayat). İstanbul: Kuramer / Kur’an Araştırmaları Merkezi, 2020.
• Aynî, Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mûsâ b. Ahmed. ʿUmdetü’l-ḳārî fî şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. 25 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Azîmâbâdî, Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hak b. Emîr Alî ed-Diyânüvî. ʿAvnü’l-maʿbûd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, 1415.
• Bayram, Fatih. Modern Dönem Peygamber Tasavvuru. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
• Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’. Şerḥu’s-sünne. thk. Şuayb el-Arnaût, Muhammed Zuheyr eş-Şâvîş. 15 Cilt. Dımaşk-Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, 1403/1983.
• Beyhakī, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. el-İʿtiḳād ve’l-hidâye ilâ sebîli’r-reşâd. thk. Ahmed İsâm el-Kâtib. Beyrut: Dâru’l-Âfâki’l-Cedîde, 1401.
• Beyhakī, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. Şuʿabü’l-îmân. thk. Abdülʿaliyy Abdülhamîd. 14 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1423/2003.
• Bezzâr, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Abdilhâliḳ el-Bezzâr el-Basrî. el-Baḥrü’z-zeḫḫâr. thk. Mahfûzurrahman Zeynullah vd. 18 Cilt. Medine: Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem, 1988/2009.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Zuheyr en-Nâsır. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Tavki’n-Necât, 1422.
• Çelikkol, Yaşar. İslam Öncesi Mekke. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2003.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût. 7 Cilt. b.y.: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye, 2009.
• Ebû Ya‘lâ, Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ et-Temîmî el-Mevsılî. el-Müsned. thk. Hüseyin Selim Esed. Dımaşk: Dâru’l-Me’mûn li’t-Türâs, 1404/1984.
• Fayda, Mustafa. “Ebû Bekir”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/101-108. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Fayda, Mustafa. “Fil Vak‘ası”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 13/70-71. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Görmez, Mehmet. Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
• Hattâbî, Ebû Süleymân Hamd (Ahmed) b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb el- Hattâbî el-Büstî. Meʿâlimü’s-Sünen. Halep: el-Matba`atü’l-Ilmiyye, 1351/1932.
• Işık, Mustafa. Hadisleri Anlama Yöntemi - 5N1K’dan Hareketle. Ankara: Fecr Yayınevi, 2018.
• İbn Abdülber, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed en-Nemerî. el-İstiẕkâr. thk. Sâlim Muhammed Atâ, Muhammed Ali Mu`avvıd. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, 1421/2000.
• İbn Battâl, Ebü’l-Hasen Alî b. Halef b. Abdilmelik b. Battâl el-Bekrî el-Kurtubî. Şerḥu’l-Câmiʿi’ṣ-ṣahîḥ. thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrahim. 10 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1423/2003.
• İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekr Abdullāh b. Muhammed b. Ebî Şeybe İbrâhîm el-Absî el-Kûfî. el-Kitâbu’l-Muṣannef fi’l-Eḥâdîs̱ ve’l-ʾÂs̱âr. thk. Kemal Yûsuf el-Hût. 7 Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1409.
• İbn Hacer, Ebu’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Fetḥu’l-bârî bi-şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. thk. Muhibbuddîn el-Hatîb. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Maʿrife, 1379/1959.
• İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî. Ṣaḥîḥu İbn Ḥibbân. thk. Şuayb el-Arnaût. 18 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1408/1988.
• İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed b. İshâk b. Huzeyme es-Sülemî en-Nîsâbûrî. eṣ-Ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Mustafa el-A`zamî. 4 Cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, ts.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 2 Cilt. b.y.: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts.
• İbn Receb, Ebü’l-Ferec Zeynüddîn Abdurrahmân b. Ahmed b. Abdirrahmân Receb el-Bağdâdî ed-Dımaşkī. Fetḥu’l-bârî ʿalâ Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. thk. Mahmûd b. Şa‘bân b. Abdülmaksûd. 8 Cilt. Medine: Mektebetü’l-Gurabâi’l-Eseriyye, 1417.
• İbn Saʿd, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ. thk. İhsan Abbas. 8 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1388/1968.
• İbn Zencûye, Ebû Ahmed Humeyd b. Mahled b. Kuteybe el-Horasânî. Kitâbü’l-Emvâl. thk. Şâkir Zîb Feyyâd. Riyad: Merkezü’l-Melik Faysal li’l-Buhûs ve’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye, 1406/1986.
• İbnü’l-Mübârek, Ebû Abdirrahmân Abdullāh b. el-Mübârek b. Vâzıh el-Hanzalî el-Mervezî. el-Cihâd. thk. Nezîh Hammâd. Tunus: ed-Dâru’t-Tûnisiyye, 1972.
• İstemi, Fuat. Hicret Bağlamında Tarih ve Hadis Metodolojileri. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
• Kastallânî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr. İrşâdü’s-sârî li şerḥi Ṣaḥîḥi’l-Buḫârî. 10 Cilt. Mısır: el-Matbaʿatü’l-Kübrâ’l-Emîrîyye, 1323.
• Kırbaşoğlu, Mehmet Hayri. “Hz. Peygamber Tasavvurumuzun Dönüşümü: Paradigmadan Paragona, Paragondan Kozmik İlkeye”. Kutlu Doğum Sempozyumu (Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi), 129-139.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1374/1955.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Hasen Abdülmünʿîm. 10 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Minhâc fî şerḥi Ṣaḥîḥi Müslim b. el-Ḥaccâc. 18 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1392/1972.
• Özafşar, Mehmet Emin. “Hadisçilerin Peygamber Tasavvuru/Anlayışı”. Diyanet İlmi Dergi Özel Sayı (2003), 307-330.
• Saîd b. Mansur, Ebû Osmân Saîd b. Mansûr b. Şu‘be el-Horasânî. es-Sünen. thk. Habîburrahman el-A`zamî. Hindistan: ed-Dâru’s-Selefiyye, 1403/1982.
• Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed eş-Şevkânî es-San‘ânî el-Yemenî. Neylü’l-evṭâr şerḥu Münteḳa’l-aḫbâr. thk. İsâmuddîn eṣ-Ṣabâbıtî. 8 Cilt. Mısır: Dâru’l-Hadîs, 1413/1993.
• Taberâni, Ebu’l-Kasım Süleyman b. Ahmed b. Eyyüb. el-Mu’cemu’l-Kebîr. thk. Hamdi Abdülmecid es-Selefi. 25 Cilt. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1415.
• Taberânî, Ebü’l-Kāsım Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Muʿcemü’l-evsaṭ. thk. Tarık b. Ivadullah b. Muhammed, Abdülmuhsin b. İbrahim el-Hüseynî. 10 Cilt. Kahire: Dâru’l-Haremeyn, ts.
• Tahâvî, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme el-Ezdî el-Hacrî el-Mısrî. Meʿâni’l-âs̱âr. thk. Muhammed Zührî en-Neccâr, Muhammed Seyyid Câdelhak. 5 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1414/1994.
• Tayâlisî, Ebû Dâvûd Süleymân b. Dâvûd b. el-Cârûd. el-Müsned. thk. Muhammed b. Abdülmuhsin et-Türkî. 4 Cilt. Mısır: Dâru Hicr, 1419/1999.
• Temir, Hakan. Arap Yarımadası’nda Kabile Hayatı. İstanbul: Siyer Yayınları, 2. Basım., 2021.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa. es-Sünen. thk. Beşşar Avvâd Ma`rûf. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1998.
• Zeynuddin el-Irâkî, Ebu’l-Fadl Abdirrahîm b. el-Hüseyn b. Abdurrahman. Taḫrîcü eḥâdîs̱i’l-İḥyâʾ. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 1426/2005.
• Zholdoshbek Kyzy, Shirin. “El-Mevâhibu’l-Ledunniyye” İsimli Eseri Işığında Kastallânî’nin Peygamber Tasavvuru. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.