21. Yüzyılda Türkistan Algısı: Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Perspektifinden Bir Değerlendirme

Year 2021, Volume 10, Issue 3, 1552 - 1563, 30.07.2021

Burak DELİCAN Taha Tuna KAYA

https://doi.org/10.33206/mjss.807973

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı öğretmen adaylarının “Türkistan” kavramına yönelik algılarını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının Türkistan kavramına yönelik algıları nitel bir yaklaşımla incelenmiştir. Bireyin hayatında önemli bir yer tutan öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının “Türkistan” kavramına yönelik görüşleri gelecek nesillerin Türkistan’a yönelik bakış açılarının şekillenmesinde önemli bir faktördür. Bu doğrultuda araştırmanın çalışma grubunda öğretmen adaylarının yer almasına karar verilmiştir. Kolay ulaşılabilir/uygun örnekleme yöntemiyle araştırmanın çalışma grubu Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencilerinden oluşturulmuştur. Çalışma grubunda Türkçe, Sınıf, Sosyal Bilgiler, Fen ve Teknoloji, İngilizce ve Okul Öncesi Eğitimi öğretmen adayları yer almaktadır. 111 öğretmen adayı araştırma sürecinde gönüllü olarak görüşlerini belirtmek istemiştir. Açık uçlu görüşme soruları ile öğretmen adaylarının “Türkistan” kavramına ilişkin görüşleri yazılı olarak alınmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan yazılı görüşme formu üç bölümde şekillendirilmiştir. İlk Bölümde Türkistan kavramına yönelik bilgilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İkinci aşamada öğretmen adaylarının Türkistan’a yönelik metaforik algıları belirlenmiştir. Son aşamada ise çalışma grubunda yer alan öğretmen adaylarına “Türkistan neresidir?” sorusu yöneltilerek harita üzerinde işaretlemeleri istenmiştir. Araştırmanın veri toplama süreci sonunda veriler nitel bir bakış açısıyla değerlendirilip, öğretmen adaylarının “Türkistan” kavramına ilişkin algıları fenomenolojik bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Sonuç olarak öğretmen adaylarının zihninde Türkistan net olarak bir şema oluşturmamaktadır. Buna ek olarak Türkistan kavramına yönelik bilginin düşük düzeyde olduğu ifade edilebilir. Diğer taraftan Türkistan’a yönelik tutumun olumlu yönde olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Türkistan, öğretmen adayı, kavram, algı

References

• Amanov Ş. (2007). Sovyetler Birliği'nin Dağılmasından Sonra Amerika Birleşik Devletleri’nin Orta Asya Politikası. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Astana Times. (2018). 05.12.2019 tarihinde https://astanatimes.com/2018/06/shymkent-declared-city-of-national-significance-south-kazakhstan-region-gains-new-name-and-administrative-centre/ adresinden erişildi.
• Bahar, H. (1994). Türkistan’ın coğrafi konumu ve ilkçağ kaynaklarına göre tarihi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(1), 233-244.
• Birsel, H. (2005). Küresel Güç Mücadelesinde Türkistan Jeopolitiği ve Özbekistan (1991-2005). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
• Central Asian Research Centre (1968). Central Asian Review. (vol. XVI, 3). Central Asian Research Centre. London.
• Hayit, B. (1995). Türkistan Devletlerinin Millî Mücadeleleri Tarihi. Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara.
• Köseoğlu, T. (2014). Sovyetler’in Türkistan'ı Dönüştürme Siyasetine Muhalefet: Yaş Türkistan Dergisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. İstanbul.
• Macit, N. (2012). Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Demokrasi Kuşağı Oluşturma Planının/Arap Baharının Neresinde? Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. XII/1, 21-68.
• Taşağıl, A (2012). Türkistan. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. (Cilt 41, 556-560. ss.)
• Topal, E. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Türk Dünyası Coğrafyasına İlişkin Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uşak.
• Turkestan. (t.y.). 05.12.2019 tarihinde https://www.britannica.com/place/Turkestan adresinden erişildi.
• Turkistan. (t.y.). 05.12.2019 tarihinde https://www.britannica.com/place/Turkistan adresinden erişildi.
• Yücel, L. (2008). Türkistan Üzerinde Çin Halk Cumhuriyeti'nin Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu ile Rekabeti. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uşak