Arguments Used Against Violence in the 2018 Religious Education Curricula in the Context of the Problem of Violence

Year 2025, Volume: 14 Issue: 3, 946 - 961, 10.07.2025

Meryem Karataş

https://doi.org/10.33206/mjss.1586689

Abstract

Violence, as a phenomenon that negatively affects individuals and society, undermines human dignity. The struggle to protect human dignity necessitates a multidimensional and interdisciplinary effort. In this context, violence remains an issue that humanity must address. The negative impacts of violence on individual and societal life and the questions of what measures can be taken to eliminate violence are open to solution-oriented discussions. In this regard, emphasizing the necessity of utilizing religious education—whose theoretical and practical relevance is evident in societal memory—and contributing to the revision of Religious Culture and Ethics Education (DKAB) curricula are among the objectives of this study. Accordingly, one of the research questions is whether the 2018 DKAB curricula include updated information aimed at preventing different types of violence. To address these questions, the relevant curricula were descriptively analyzed through document analysis. Based on the data obtained, code categories were developed, and these codes were grouped into overarching themes. The research findings revealed that, within the framework of the 2018 DKAB curricula, subcategories of religious arguments used against violence were more prominent compared to other themes. Through the values integrated into the curriculum content, it is possible to take preventive measures against violence, as well as to support the issue with theological arguments. Utilizing religious education to address a problem such as violence, which undermines social trust, is also among the suggestions offered by this study.

Keywords

Religious Education , 2018 DKAB Curricula , Violence , Values , Religious Arguments

Ethical Statement

During the writing process of the study “Arguments Used Against Violence in the 2018 Religious Education Curricula in the Context of the Problem of Violence” scientific rules, ethical and citation rules were followed. No falsification was made on the collected data and this study was not sent to any other academic publication medium for evaluation.

Şiddet Problemi Bağlamında 2018 DKAB Öğretim Programlarında Şiddete Karşı Kullanılan Argümanlar

Abstract

Şiddet, bireyleri ve toplumu olumsuz etkileyen bir olgu olarak insan onurunu zedelemektedir. İnsan onurunu koruma mücadelesi çok boyutlu ve karmaşık disiplinler arası bir çalışmayı gerektirmektedir. Bu anlamda şiddet, insanlık tarafından çözülmeyi beklemektedir. Şiddetin bireysel ve toplumsal yaşam üzerindeki olumsuz etkileri ve şiddetin ortadan kaldırılması için neler yapılması gerektiği soruları çözüm önerilerine açıktır. Bu bağlamda toplumsal hafızada teorik ve pratik karşılığı olan din eğitiminden yararlanmanın gerekliliğine dikkat çekmek ve DKAB öğretim programlarının -çalışma sınırları içinde- güncellenmesine katkıda bulunmak çalışmanın hedefleri arasındadır. Bu amaçla 2018 DKAB öğretim programlarının farklı şiddet türlerini önlemeye yönelik güncel bilgiler içerip içermediği çalışmanın araştırma soruları içindedir. Bu sorulara cevap verebilmek için ilgili öğretim programları, doküman analizi yoluyla betimsel olarak incelenmiştir. Elde edilen veriler aracılığı ile kod başlıkları oluşturulmuş, kodlar bir araya getirilerek üst başlıklar olarak çalışmanın temaları belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, 2018 DKAB öğretim programları çerçevesinde belirlenen temalar içerisinde şiddete karşı kullanılan dini argümanların alt başlıklarının diğer temalardan daha yoğun olduğu görülmüştür. Konu içeriklerine dağıtılan değerler üzerinden şiddete karşı önlem almak mümkün olduğu gibi, konuyu teolojik argümanlarla desteklemek de olasıdır. Şiddet gibi toplumsal güveni zedeleyen bir soruna karşı din eğitiminden destek almanın mümkünlüğü de öneriler arasındadır.

Keywords

Din Eğitimi , 2018 DKAB Öğretim Programları , Şiddet , Değerler , Dini Argümanlar

Ethical Statement

“Şiddet Problemi Bağlamında 2018 DKAB Öğretim Programlarında Şiddete Karşı Kullanılan Argümanlar” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

References

• Akca, E. B. (t.y.). Siber zorbalık nedir? Nasıl mücadele edilir? https://www.guvenliweb.org.tr/dosya/5ok8W.pdf
• Akkoç, Y. S. vd. (2020). Kadına yönelik şiddetle mücadele koordinasyon planı. İçişleri Bakanlığı. https://www.icisleri.gov.tr/kurumlar/icisleri.gov.tr/IcSite/mulkiyeteftis//in c_arst_rapor/Aile-ici-ve-kadina-yonelik-siddet.docx
• Ayman, Z., & Şenol, N. (2012). Kadına yönelik aile içi şiddet: Nedenleri, sonuçları, alınacak önlemler. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2012-2015. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
• Ay, M. F. (2018). Lise öğrencilerinde DKAB eğitimi ile saldırganlık arasında dindarlık ve ahlaki olgunluğun aracılık rolünün incelenmesi (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Aytaç, K. (1972). Avrupa eğitim tarihi. Ankara: AÜ DTCF Yayınları.
• Ayverdi, İ. (2008). Misalli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı Yayıncılık.
• Bates, D. (1992). Developing R.E. in topic-based approaches to learning. In D. Bastide (Ed.), Good practice in primary religious education 4-11 (pp. 101-131). London: The Falmer Press.
• Belsey, B. (t.y.). Cyberbullying. Erişim 26 Şubat 2023. https://www.cyberbullying
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çağrıcı, M. (1988.). Adalet. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim 15 Ağustos 2024. https://islamansiklopedisi.org.tr/adalet#1-ahlak
• Demir, G. (2019). Kişilerarası iletişimde duygu yönetiminin rolü: Öğretmen-öğrenci iletişimi üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(11), 153-167.
• Demirbaş, T. (2016). Şiddet suçlarına genel bir bakış. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65(4), 3345-3353. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/621813
• Derin, R. (2006). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki (İzmir il örneklemi. (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp#top2
• Ediz, A., & Altan, Ş. (2017). Türkiye’de kadına yönelik şiddet üzerine bir alan araştırması. 397-410.
• Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
• Gündüz, Ş. (2016). Din ve şiddet paradoksu. Milel ve Nihal, 13(2), 8-31. https://doi.org/10.17131/milel.284837
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2004). Türkiye nüfus ve sağlık araştırması. Ankara: Ekim.
• Hobsbawm, E. J. (2020). Kısa 20. yüzyıl 1914-1991 aşırılıklar çağı (Y. Alagon, Çev.). İstanbul: Everest Yayınları.
• İbn Düreyd el-Ezdî, E. M. b. el-Hasan. (1987). Cemheretü’l-luga (R. M. Ba’lebekî, Thk.). Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
• Kantarcı, Z. (2013). Sokrates ve eğitim felsefesi. Mavi Atlas GŞÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1, 78-90. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/84134
• Karaçam, Z. vd. (2006). Evli kadınların aile içi şiddet görmelerini etkileyen faktörler ve kadınların şiddete ilişkin bazı özellikleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 22(2), 71-88. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/835979
• Karakaya, H., & Kubar, Y. (2020). Lise döneminde şiddet algısı ve nedenleri üzerine bir saha çalışması: Elâzığ örneği. Journal of Analytic Divinity, 4(2), 71-98. DOI: http://doi.org/10.46595/jad.758293
• Karataş, M. (2020). Günümüz gençlerinin değerler eğitiminde bazı ahlaki davranışlar açısından Hz. Yûsuf kıssası. Bartın Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 14, Güz.
• Korkmaz, S. (2019). Siber zorbalık ve mağduriyet, problemli internet kullanımı ve dindarlık ilişkisi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Lilly, M. M. vd. (2011). The mediating effect of world assumptions on the relationship between trauma exposure and depression. Journal of Interpersonal Violence, 26(12), 2499-2516. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0886260510383033
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=318
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=319
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED). (2008). Öğrencilerin şiddet algısı. https://www.meb.gov.tr/earged/earged/siddet_algisi.pdf
• Najafova, L. (2020). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddetle ilgili araştırmaların sistematik derlemesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Okumuşlar, M. (2007). Çok kültürlü toplumlarda “din hakkında öğrenme” ve “dinden öğrenme” modeli. Marife, 7(2), 251-264.
• Ögel, K. (2017). Bağımlılık ve tedavisi temel kitabı. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Sami, Ş. (1987). Kamus-ı Türki. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Tarhan, N. (2004, Kasım 23). Şiddet eğiliminin altında Hollywood kültürü var (Defne Sarısoy). NTV Güncel. http://arsiv.ntv.com.tr/news/297377.asp
• TBMM. (2007). Çocuklarda ve gençlerde artan şiddet eğilimi III. https://www5.tbmm.gov.tr//develop/owa/arastirma_onergesi_gd.oner ge_bilgileri?kanunlar_sira_no=491
• Tezcan, M. (1994). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Zirve Ofset.
• Türkiye Cumhuriyeti. (2012). Ailenin korunması ve kadına karşı şiddetin önlenmesine dair kanun (Kanun No. 6284). Resmî Gazete, 28239. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6284.pdf
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2014). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle /11655/23341/ozetraporturkceweb.pdf?sequence=2
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2023). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/
• Ünal, G. (2005). Aile içi şiddet. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 2(9), 1- 8. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/198147
• White, H. R., & Widom, C. S. (2003). Intimate partner violence among abused and neglected children in young adulthood: The mediating effects of early aggression, antisocial personality, hostility and alcohol problems. Aggressive Behavior: Official Journal of the International Society for Research on Aggression, 29(4), 332-345.
• World Health Organization. (2002). World report on violence and health. Geneva.
• World Health Organization. (2014). Global status report on violence prevention. Luxembourg.
• World Health Organization. (2014). Violence against women. Geneva.
• Yakut, S. (2012). Lise öğrencilerinde şiddet eğilimi düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(1), 143-189. https://isamveri.org/pdfdrg/D03583/2012_3_1/2012_3_1_YAKUTS.pdf
• Yavuzer, Y. (2009). Saldırganlığı önlemeye yönelik psiko-eğitim programlarının lise öğrencilerindeki etkisinin incelenmesi (Doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp? id=gPqdK2uRWT1SVJv8O2or3Q&no=ALiIsuuL9mn_TYb5eSGuqg
• Yazıcı, M. (2013). Toplumsal değişim durumunun şiddet biçimiyle ilişkisi: ABD/Avrupa-Türkiye karşılaştırması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 350-369. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/70495
• Yılmaz, M. (2010). Ergenlerde şiddetin önlenmesinde din eğitiminin rolü (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Yılmaz, M. (2013). Bireysel şiddet davranışlarını önlemede yaygın din eğitimi. Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu Bildirileri. Ankara: DİB Yayınları.