Hıdırellez Şenliklerinin Sürdürülebilirliğinde Turizmin Rolü: Kavramsal Bir Çerçeve

Year 2025, Volume: 14 Issue: 4, 1692 - 1705, 03.10.2025

Ümit Şengel , Sena Uz

https://doi.org/10.33206/mjss.1529750

Abstract

Tourism can play an important role in ensuring the sustainability of traditional cultural elements that are in danger of being forgotten by allowing them to be experienced. In this context, Paper offers a conceptual framework by discussing the role of tourism in the sustainability of the Hıdırellez festival. Attention is drawn to the features of the Hıdırellez festival such as its traditional structure, history, rituals and course of events. Sustainability problem of traditional culture and the intermediary role of tourism in carrying traditional culture to the future are other topics that the paper focuses on. The study has created a conceptual framework that draws attention to intangible cultural heritage elements such as events and festivals in the case of Hıdırellez, unlike sustainability studies on material culture elements in tourism. This aspect contributes to an important gap in the literature. Empirical tests are recommended in future studies to make the presented conceptual framework meaningful.

Keywords

Hıdırellez Festivals , Tourism , Traditional Culture , Sustainability , Conceptual Framework

Ethical Statement

“Hıdırellez Şenliklerinin Sürdürülebilirliğinde Turizmin Rolü: Kavramsal Bir Çerçeve” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir.

The Role of Tourism in the Sustainability of Hıdırellez Festivals: A Conceptual Framework

Abstract

Tourism can play an important role in ensuring the sustainability of traditional cultural elements that are in danger of being forgotten by allowing them to be experienced. In this context, Paper offers a conceptual framework by discussing the role of tourism in the sustainability of the Hıdırellez festival. Attention is drawn to the features of the Hıdırellez festival such as its traditional structure, history, rituals and course of events. Sustainability problem of traditional culture and the intermediary role of tourism in carrying traditional culture to the future are other topics that the paper focuses on. The study has created a conceptual framework that draws attention to intangible cultural heritage elements such as events and festivals in the case of Hıdırellez, unlike sustainability studies on material culture elements in tourism. This aspect contributes to an important gap in the literature. Empirical tests are recommended in future studies to make the presented conceptual framework meaningful.

Keywords

Hıdırellez Festivals , Tourism , Traditional Culture , Sustainability , Conceptual Framework

Ethical Statement

During the writing process of the study ‘‘The Role of Tourism in the Sustainability of Hıdırellez Festivals: A Conceptual Framework’’ scientific rules, ethical and citation rules were followed. No falsification was made on the collected data and this study was not sent to other academic publication medium for evaluation.

References

• Agisilaos, E. (2012). Cultural heritage, tourism and the environment. Sustainable Development, Culture, Traditions Journal, 1, 70-78
• Aktürk, S. (2014). Türkiye’de Hıdırellez Etrafında Oluşan Folklorik Unsurlar Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Alptürker, İ. G., & Alptürker, H. (2021). Gelenekten geleceğe yöresel kültürün taşınmasında festivallerin rolü. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1409-1422.
• Aslan, E. (2020). Fakelore mu, Geleneğin İcadı mı, Uygulamalı Halk Bilimi mi? Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri Üzerine Bir İnceleme. Milli Folklor, 16(126), 75-85.
• Ateş, G. B. (2019). Eğlence pazarlamasında boş zaman aktivitelerine yönelik tutum ve katılımın müşteri tatmini üzerine etkisi: Edirne Kakava Şenlikleri örneği (Master's thesis, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Bakhshi, M. (2024). Dancing on a Tightrope: Globalization, Deterritorialization, and Standardization in Multicultural Environment. Philosophy of Management, 1-14.
• Bayındır, T. (2018) https://www.turob.com/tr/bilgi-merkezi/basin-bultenleri/2018/show/118/ nevruzda -iranli- turist-bereketi. Erişim Tarihi: 05.03.2024
• Baykan, E., Meydan Uygur S. (2007). Kültür turizmi ve turizmin kültürel varlıklar üzerindeki etkileri. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 30-49.
• Burattini, M. N., Coutinho, F. A. B., Lopez, L. F., Ximenes, R., Quam, M., Wilder-Smith, A., & Massad, E. (2016). Potential exposure to Zika virus for foreign tourists during the 2016 Carnival and Olympic Games in Rio de Janeiro, Brazil. Epidemiology & Infection, 144(9), 1904-1906.
• Caneen, J. M. (2014). Tourism and cultural identity: The case of the Polynesian Cultural Center. Athens Journal of Tourism, 1(2), 101-120.
• Chen, V. H. H. (2017). Kültürel kimlik. Key Concepts in Intercultural Dialogue, 22, 1-2.
• Chew, M. M. T. (2009). Cultural sustainability and heritage tourism development: problems in developing bun festival tourism in Hong Kong. Journal of Sustainable Development, 2(3), 34-42.
• Cudny, W. (2014). The phenomenon of festivals: Their origins, evolution, and classifications. Anthropos, (H. 2), 640-656.
• Çahantimur, A., & Turgut Yıldız, H. (2009). Sürdürülebilir kentsel gelişmeye sosyokültürel bir yaklaşım: Bursa örneği. İTÜDERGİSİ/a, 7(2), 3-13.
• Çam, O., & Çelik, C. Festival Turizmi Çerçevesinde Bir Değerlendirme: Rio Karnavalı. Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1-2), 1-20.
• Çapar, G., & Yenipınar, U. (2017). Kültürel VE Doğal Mirasın Sürdürülebilirliğinde Turist Rehberlerinin Rolüne İlişkin Turist Algısı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 397-424.
• Çevik, M. (2014). Kültürel Değişim, Gelenek ve Türk Halk Hikâyeciliği. Ankara: Turkish Studies-International Periodical For The Languages. Literature and History of Turkish or Turkic. 9 (12), 113-123.
• Çobanoğlu, Ö. (2000). Yapısal ve işlevsel bakımdan geleneksel bayramlar bağlamında nevruz ve hıdrellez. Türkbilig/Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1(1), 51-59.
• Demir, M., Pelit, E., & Türkoğlu, T. (2018). Kültürel mirasın sürdürülebilirliği: Turizm eğitimi veren kurum müfredatları üzerine bir inceleme. Turizm Akademik Dergisi, 5(2), 73-83.
• Deniz, M., & Halaç, H. H. (2023). Tarsus’un Kültürel Mirasında Ritüelistik Bir Kutlama Olan Hıdırellez’in Kent Turizmine Kazandırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32(1), 30-47.
• Döğüş, S. (2015). Anadolu’da Hızır-İlyas Kültü ve Hıdırellez Geleneği. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, (74), 77-100.
• Duran, E. (2009). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Toplumsal ve Kültürel Kimliğin Korunması: Gökçeada Örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Durovic, M., & Lovrentjev, S. (2014). Indicators of sustainability in cultural tourism. The Macrotheme Review, 3(7), 180-189.
• Gül, A., Cesur, B., & Bostan, Ç. (2019). Kültürel turizm kapsamında yerel kimlik oluşturma yöntem yaklaşımı. (Approach to method of local identation in cultural tourism). Eurasian Education & Literature Journal (Avrasya Bilimler Akademisi Avrasya Eğitim ve Literatür Dergisi, (3).
• Jiao, L., Wu, Y., Fang, K., & Liu, X. (2023). Typo-Morphological Approaches for Maintaining the Sustainability of Local Traditional Culture: A Case Study of the Damazhan and Xiaomazhan Historical Area in Guangzhou. Buildings, 13(9), 2351.
• Kahraman, N., & Arıkan, R. (2015). Orta Asya’dan Bilecik’e Hıdırellez. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15(1), 13- 28.
• Kaleli, S. (2021). Turizm Pazarlaması Kapsamında Bir Kültür Turizmi Etkinliği: Kakava Şenlikleri ve Şenliklerin Şehre Katkısı. Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi, 13(2), 230-258.
• Kanar, H. E., & Doğan, C. (2020). Edirne Örneğinden Hareketle Hıdırellez Geleneği. Balkan & Near Eastern Journal of Social Sciences (BNEJSS), 6(1), 54-59.
• Kaplan, H. (2023). Göynük’te (Bolu) Kültürel Miras, Kültürel Mekân ve Kentin Folklorik Açıdan Sürdürülebilirliği. Aslan, E., (Ed.), Kurumsal Yaklaşımlar Işığında Kent Folkloru. İstanbul: Çizgi Kitabevi, 173-188.
• Karaarslan, F (2019). Toplumsal Hafıza: Hatırlamanın ve Unutmanın Sosyolojisi, İstanbul, Ketebe Yayınları.
• Karataş, V. (2012). Sivas Ali Baba Mahallesi’nde Hıdırellez İnancı ve Bu İnanca Bağlı İnanışlar. International Journal of Social and Economic Sciences, 2(1), 43-46.
• Kreinath, J. (2019). Tracing Tombs and Trees as Indexes of Saints' Agency in Veneration Rituals: Bruno Latour's Actor-Network Theory and the Hıdırellez Festival in Hatay, Turkey. Journal of Ritual Studies, 52-73.
• Kuşçuoğlu, G. Ö., & Taş, M. (2017). Sürdürülebilir kültürel miras yönetimi. Yalvaç Akademi Dergisi, 2(1), 58-67.
• Laurell, C., & Björner, E. (2018). Digital festival engagement: On the interplay between festivals, place brands, and social media. Event Management, 22(4), 527-540.
• McIntosh, A. J., Hinch, T., & Ingram, T. (2002). Cultural identity and tourism. International Journal of Arts Management, 4(2), 39-49.
• Önal, M. N., Dalgın, T., & Karadağ, L. (2018). Kırsal turizm bağlamında Muğla'da dağ kültü, eren kültü kapsamındaki gelenekler ve şenlikler. OPUS International Journal of Society Researches, 9(16), 2328-2342.
• Öncü, F. (2021). Somut olmayan kültürel mirasın sürdürülebilirlik problemleri. Art-e Sanat Dergisi, 14(28), 902- 923.
• Öztürk, F. (2020). Şavşat-Tepeköy Geleneksel Yaşam Kültürü Müzesi Sürdürülebilirlik Sorunu. Eurasion Academy of Sciences Social Sciences Journal, 28, 41-51
• Packalén, S. (2010). Culture and sustainability. Corporate social responsibility and environmental management, 17(2), 118-121.
• Pereira, L., Jerónimo, C., Sempiterno, M., Lopes da Costa, R., Dias, Á., & António, N. (2021). Events and festivals contribution for local sustainability. Sustainability, 13(3), 1520.
• Polat, F., & Başar, F. (2023). Kültür Turizmi Algısına İlişkin Yerli Turistler Üzerine Bir Araştırma: Erzurum Örneği. EKEV Akademi Dergisi, (93), 183-197.
• Richards, G. (2014). Tourism trends: The convergence of culture and tourism. The Netherlands: Academy for Leisure NHTV University of Applied Sciences, 250-268.
• Saarinen, J. (2006). Traditions of sustainability in tourism studies. Annals of tourism research, 33(4), 1121-1140.
• Sağır, A. (2021). Kültürün Yeniden Yorumlanması Olarak Hıdırellez: Göç, Ölüm, Kurban, Mezarlık (Karabük Örneği). Milli Folklor, 17(130), 204-217.
• Sert, A. N. (2017). Festivallerin Yerel Halk Üzerindeki Sosyal Etkileri: Beypazarı Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 187-199.
• Sezen, L. (1999). İlkyaz bayramları (nevruz-hıdrellez). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 1(12), 81-86.
• Shepherd, R. (2002). Commodification, culture and tourism. Tourist studies, 2(2), 183-201.
• Smith, S. (2015). A sense of place: Place, culture and tourism. Tourism Recreation Research, 40(2), 220-233.
• Sol, S. (2010). Edirne Kakava Şenlikleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 60-73.
• Soylu, B. Ç., & Şahin, B. (2023). Somut Olmayan Kültürel Miras Araştırmalarında Koruma-Kullanma ve Turizm. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(2), 359-377.
• Şengel, Ü. (2020). Kültür ve etkinlik turizmi bağlamında şaman ritüelleri. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 314-324.
• Şengel, Ü. (2021). İslam Öncesi Türk Sanatının Sürdürülebilirliğinde Turizmin Rolü: Türk Cumhuriyetlerinden Örnekler. Journal of Recreation and Tourism Research, 8(2), 173-184.
• Teke, S. G. (2016). Değişen kültürel mekânlar, dönüşen gelenekler: Ankara’da Hıdırellez kutlamaları ve Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri. Ankara Araştırmaları Dergisi, 4(1), 44-59.
• Tercan, C. (2016), Topluma Katılım Aracı Olarak Dans, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi.
• Turan, F. A. (2008). Anadolu’daki Hıdırellez Kutlamalarına Dair İnanmalar, Ritüeller, Yasaklar ve Yaptırımlar. Gazi Türkiyat, 1(2), 101-111.
• Wagner, F., & Andreas, M. (2012). A culture of sustainability. RCC Perspectives, (8), 57-72.
• Worts, D. (2006). Fostering a culture of sustainability. Museums & social issues, 1(2), 151-172.