POZİTİF PSİKOLOJİK SERMAYE İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK İLİŞKİSİ: EĞİTİM KURUMLARINDA BİR ÇALIŞMA

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 3, 21 - 29, 31.12.2018

Rasim Tösten , Yunus Emre Avcı , İsmail Yıldırım

Öz

Bu
araştırmanın temel amacı öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile
örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Temel amaç
kapsamında öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye (PPS) algıları ve örgütsel
bağlılık (ÖB) düzeylerinin ne olduğu, PPS algıları ile ÖB arasındaki ilişki
durumunun ne olduğu sorularına cevap aranmıştır. Araştırma nicel desenli olup
ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini Siirt ilinde görev yapan
4153 öğretmen oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşmadaki zorluk ve maliyetten
dolayı evreni temsil edebileceği düşünülen örneklem alma yoluna gidilmiştir. Bu
kapsamda kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen 374 öğretmen
araştırmada yer almıştır. Böylelikle örneklemin evreni temsil ettiği
varsayılmıştır (Büyüköztürk vd., 2014). Araştırmanın amacına ulaşmak için Tösten
ve Özgan (2014) tarafından öğretmenlerin PPS algısını ölçmek için geliştirilen
“Pozitif Psikolojik Sermaye Ölçeği”; Meyer ve Allen  (1991) tarafından geliştirilen ve Türkçeye
Demirkıran (2004) tarafından uyarlanan “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır.
Ölçme araçlarından elde edilen verilerin güvenirliği için bakılan iç tutarlık
katsayısında (Cronbach Alpha) PPS Ölçeği verileri .93; ÖB Ölçeği verileri .77
bulunmuştur. Her iki ölçekteki verilerin de güvenilir olduğu kabul edilmiştir.
Ölçeklerin geçerliliği için, benzer örneklem grubuna uygulanmasından ötürü
(öğretmenlere), herhangi bir çalışma yapılmamış olup uzman görüşü yeterli kabul
edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde düzey belirleme için aritmetik ortalama
ve standart sapma değerlerine, değişkenler arasındaki ilişki için korelasyon
testine bakılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin PPS algılarının yüksek
düzeyde olduğu (X= 4.34; ss= .94), ÖB’nın ise orta düzeyde olduğu
(X= 3.14; ss= .55); PPS ile ÖB arasında düşük düzeyde pozitif yönde bir ilişkinin
olduğu (r=.17; p<.05 görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sermaye, Örgütsel Bağlılık, Öğretmenler

Kaynakça

• Aktay D., (2010). İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki Ve Askeri Hastanede Bir Uygulama. Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul S. 30-35
• Aksanaklu, P. (2018). Okul Yöneticilerinin Örgütsel Bağlılıkları ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi Anabilim Dalı
• Anık, S. (2017). Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermaye Algıları İle Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri ABD, Siirt
• Aslan, İ. (2017). Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermaye Algıları ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim dalı
• Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel Sosyalleşme Kuram Strateji ve Taktikler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö.E. Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Celep, C. (2000). Eğitimde Örgütsel Adanma ve Öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cengiz, A. (2001). Kişisel Özelliklerin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri ve Eskişehir’de Sağlık Personeli Üzerine Bir Uygulama. İşletme Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, s. 14-18
• Demirkıran, T. (2004). Özel Öğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin İşTatminleri ile Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki İncelemesi.
• (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Doğan, S., & Kılıç, A. G. S. (2007). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirmenin yeri ve önemi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (29)., Ss.37-61
• Ekin, A. (2017). Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenlerinde Pozitif Psikolojik Sermaye Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış yükseklisans tezi. Beden Eğitimi ve Spor ABD.,Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi
• Gable, S. L. & Haidt, J. (2005). What (And why) is Positive Psychology? Review of General Psychology, 9(2), 103-110.
• Karaca, B. (2001). İş Tatmininin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama. İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, S,36-38
• Kaya, A., Balay, R. & Demirci, Z. (2014). Ortaöğretimde Görev Yapan ÖğretmenlerinPsikolojik Sermaye Düzeylerinin İncelenmesi (Şanlıurfa İli Örneği). Electronic Journalof Social Sciences, 13(48)
• Kesken, J.,& Ayyıldız, N. A. (2008). Liderlik Yaklaşımlarında Yeni Perspektifler: Pozitif ve Otantik Liderlik. Ege Academic Review, 8(2), 729-754.
• Lifeng, Z. (2007). Effects of Psychological Capital on Employees' Job Performance, Organizational Commitment, and Organizational Citizenship Behavior [J]. Acta Psychologica Sinica, 2, 18.
• Luthans, K.W. & Jensen, S.M. (2005). The Linkage Between Psychological Capital And Commitment To Organizational Mission: A Study Of Nurses. Journal of Nursing Administration, 35(6), 304-310.
• Luthans, F. & Youssef, C. M. (2007). Emerging Positive organizational Behavior. Journal of Management, 33 (3), 321-349.
• Luthans, F.,Luthans, K. W. & Luthans, B. C. (2004). Positive Psychological Capital: Beyond Human and Social Capital. Business Horizons, 47(1), 45-50.
• Luthans, F.,Youssef, C. M. & Avolio, B. J. (2006). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge, Usa: Oxford University press.
• Mathıeu, Joron & Dennis M. Zajac (1990), “A Review and Meta-Analysis of The Antecedents, Correlates and Consequences of Organizational Commitment. Psychological Bulletin, 108:171-194.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human resource management review, 1(1), 61-89.
• Meyer, John P. & Natalie J. Allen (1996). Affective, Continuance and Normative Commitment to the the Organization: An Examination of Construct Validity. Journal of Vocational Behavior, 49:252-276.
• Oral, B., Tösten, R., & Elçiçek, Z. Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermaye Algıları İle Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Electronic Journal of Education Sciences, 6(11), 78-87.
• Özsoy, S. A., Ergül, Ş., & BAYIK, A. (2004). Bir yüksekokul çalışanlarının kuruma bağlılık durumlarının incelenmesi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 6(2).
• Özutku, H. (2008). Örgüte duygusal, devamlılık ve normatif bağlılık ile iş performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Istanbul University Journal of the School of Business, 37(2), 79-97.
• Peng, J., Jiang, X., Zhang, J., Xiao, R., Song, Y., Feng, X. & Miao, D. (2013). The impact of psychological capital on job burnout of Chinese nurses: The mediator role of organizational commitment. PloS one, 8(12), e84193.
• Porter, L. W.;Steers, R. M.; Mowday, R.T. Ve Boullıan, P. U. (1974). Organizational Commitment, Job satisfaction and turnover among psychiatric technicians, Journal of Applied Psychology, 15, 603-609.
• Reichers, A. E. (1985). A Review and reconceptualization of Organizational Commitment. Academy of Management Review, 10 (3), 465-476.
• Selıgman, M. E. P. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive Psychology: An Introduction. American Psychologist, 55(1), 5-14.
• Sheldon, K. & King, L. (2001). Why Positive Psychology is Necessary. American Psychologist, 56 (3), 216-217.
• Sığrı, Ü. (2007). İş görenlerin örgütsel bağlılıklarının Meyer ve Allen tipolojisiyle analizi: Kamu ve özel sektörde karşılaştırmalı bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/2
• Tösten, R. & Özgan, H. (2014). Psikolojik Sermaye Ölçeği: Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Erzurum Kültür Eğitim Vakfı Dergisi (EKEV), 59
• Tösten, R. (2015). Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermayelerine İlişkin Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Tösten, R., Arslantaş, H. İ., & Şahin, G. Öğretmenlerin Pozitif Psikolojik Sermayelerinin Tükenmişliğe Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 726-744.