Sicill-i Ahval Kayıtlarına Göre Payaslı Memurlar/The Civil Servants from Payas According To Registration Circumstances

Year 2013, Volume: 10 Issue: 23, 181 - 194, 26.10.2013

Aydın Efe

Abstract

Özet

Bu çalışmada, Başbakanlık Osmanlı Arşivinde yer alan Sicill-i Ahval Defterlerinde kaydı bulunan Payaslı memurlar incelenmiştir. Sicill-i Ahval Defterlerinde dokuz tane Payaslı memur kayıtlıdır. Defterde kayıtlı memurlardan Payas doğumlu ve Payaslı olan memurların doğum tarihleri, baba adları, eğitim durumları, bildikleri lisanlar, diploma alıp almadıkları, işe başlama yaşları ve yapmış oldukları görevlere ait malumata ulaşılmıştır. Memur sayısının azlığı sebebiyle Payaslı memurların sicil bilgilerine değinilmiştir.Ayrıca çalışmada XIX. yüzyılın ikinci yarısında Payas sancağında bulunan hane sayılarına değinilerek Müslüman ve gayrimüslim nüfustan bahsedilmiştir. Coğrafi açıdan birbirine yakın olan Tarsus, Payas ve Anamur'dan yetişen memurların eğitim durumları da karşılaştırılmış ve bir sonuca varılmıştır.

Osmanlı Devleti döneminde önemli bir geçiş güzergahında bulunan Payas, özellikle Surre Alaylarının geçiş noktasında bulunması sebebiyle, önemli bir konuma sahiptir. Osmanlı idari teşkilatında sancak merkezi olarak yer alan Payas, zamanla bu önemini yitirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan ve Hatay anavatana katıldıktan sonra ise nahiye olarak Hatay ili Dörtyol ilçesine bağlanmıştır. 2012 yılı sonlarında çıkarılan Büyükşehir Yasası ile tekrar ilçe statüsüne kavuşmuştur.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Sicill-i Ahval, Payas, memur.

 

Abstract

In thıs study, the civil servants from Payas have been researched whose  registration are in the prime ministry of Ottoman  archive. There are 9 civil servants Payas from  who are registrated in registration circumstances  record books. It has been reached the information about the civil servants from Payas their  birthdates, fathers name, educational background, languages which they know, whether they have got diploma degree, ages of starting job and their duty which they worked. It has been mentioned about the civil servats from Payas certificate of registry because of scarce of civil servants. It has been mentioned  about population of muslims and non-muslims by deailing with  number of  the homes  in Payas province during the second half of 19. century. Also in this study, it has been  compared with Tarsus, Payas and Anamur which are nearer by the geographical aspect about their civil servants' educational backgrounds and has a conclusion.

Payas which is on important transition route  has got great importance because of taking part of surre regiments during the Ottoman Empire. Payas was an important province in Ottoman Empire but lost its significance. After Turkish Rebuplic had been founded and Hatay had been joined to homeland, Hatay was connected to Dörtyol county. Its dependance to Dörtyol went on  the last year of 2012 and at this time it has been a county which is connected to Hatay by metropolis acts which are enacted.

Key words: Ottoman, registration circumstances, Payas, civil servant.

Keywords

Osmanlı, Sicill-i Ahval, Payas, memur

References

• Arşiv Belgeleri
• BA, DH. SAİD. d. (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dahiliye Nezareti Sicill-i Ahval Defterleri): 36/491; 43/65; 160/31; 16/465; 99/117; 61/233; 137/389; 198/127; 9/613.
• Eserler ve Makaleler
• Adak, E. (2008). Sicill-i Ahval Kayıtlarına Göre Erzincanlı Memurlar, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Akyel, S. (1966). Payas Tarihi. İstanbul: Define Matbaası.
• Arslan, A. (2006). Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Osmanlı Döneminde Afyonkarahisarlı Devlet Memurları (1879-1909). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• AVS (Adana Vilayet Salnamesi)-1287, 1294, 1299.
• Başaran, M. (2013). “Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Bergamalı Memurlar”, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXVIII / 1, 77-103.
• Başbakanlık Osmanlı Arşiv Rehberi, (2010). İstanbul: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.
• Bayraktar, H. (2004). XIX. Yüzyılda Halep Eyaleti'nin İktisadî Vaziyeti. Elazığ: Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Bozkurt, N. (2011). “Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Simavlı Memurlar”. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-12.
• Bulunur, K. İ. (2004). 110 Numaralı Tapu Tahrir Defterine Göre Özer (Üzeyr) Sancağı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Cevdet Paşa. (1991). Tezakir 21-39. (Yayınlayan Cavid Baysun). Ankara: TTK Basımevi.
• Çakaloğlu, C. (2004).“Sicill-i Ahval Kayıtlarına Göre Osmanlı Devleti'ndeki Manisalı Mülki Amirler”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 25, 221-242.
• Darkot, B. (1997). “Payas”. İslam Ansiklobedisi, MEB (Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi) Yayınları, 9, 531-532.
• Daşcıoğlu, K. (2006). “Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Buldanlı Memurlar”, Buldan Sempozyumu (23-24 Kasım 2006) Bildirileri, Buldan, 561-570.
• Dayı, A. (2007). Dörtyol Tarihi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Efe, A. (2011). Antakya ve Çevresi Türkmenleri: Küçük Alioğulları ve Reyhanlı Aşireti (XIX. Yüzyıl).Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gazel, A. A. (2007). “Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Osmanlı Dönemi'nde Görev Yapan Anamurlu Memurlar”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 32: 203-213.
• Gül, A. (1996). Üzeyr Sancağının Sosyo-İktisadi Yapısı (1521-1573). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Gündüz, A. (2011). “Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Kırşehir Doğumlu Memurlar”. History Studies, 3/1, 131-154.
• Gündüz, A. (2011). “Sicill-i Ahval Defterlerine Göre Kayserili Müslim ve Gayrimüslim Memurların Aldıkları Madalya, Rütbe ve Nişanlar (M. 1879-1909)”. History Studies, 3/3, 123-145.
• Kütükoğlu, M. (1998). “Sicill-i Ahval Defterleri'ni Tamamlayan Arşiv Kayıtları", Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 12, 141-157.
• Pakalın, M. Z. (2004). Osmanlı Tarih Deyimleri Ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: MEB Yayınları.
• Sarıyıldız, G. (2004). Sicill-i Ahval Komisyonun Kuruluşu ve İşlevi 1879–1909. İstanbul: Der Yayınları.
• Şemsettin Sami. (1306). “Payas”. Kamûsu'l-A'lam. 2, İstanbul: Mihran Matbaası, 1571.
• Tozlu, S. (2009). Antakya (Hatay) Tarihi Bibliyografyası. Elazığ: Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Ürkmez, N. (2012). Tanzimat'tan I. Dünya Savaşı'na İskenderun. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• http://www.resmigazete.gov.tr.