1994-2020 YILLARI ARASINDA EĞİTİM-ÖĞRETİM ALANINDA YAPILAN ETİK KONULU BİLİMSEL ÇALIŞMALARIN FARKLI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Year 2020, Volume: 17 Issue: 46, 234 - 264, 30.10.2020

Ceylan Taş Kenan Bulut

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 1994-2020 yılları arasında eğitim-öğretim alanında yapılan etik konulu bilimsel çalışmaları farklı değişkenlere göre incelemek ve tasnif etmektir. Bu amaç çerçevesinde söz konusu tarihler arasında eğitim-öğretim alanında yapılan etik konulu bütün tez ve makalelere ulaşılmaya çalışılmış elde edilen çalışmalar incelenmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesine göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma materyalini, 194 lisansüstü tez, 265 makale oluşturmuştur. Çalışmada elde edilen veriler betimsel analiz kullanılarak çözümlenmiş, sayısal olarak ifade edilmiş ve yorumlanmıştır. Tezler öğrenim düzeylerine ve yıllara, üniversitelere ve üniversite türlerine, araştırma desenlerine, araştırma yapılan kademelere, sorgulanan unsurlara ve çalışma gruplarına göre; makaleler yıllara, araştırma desenlerine, araştırma yapılan kademelere, sorgulanan unsurlara ve çalışma gruplarına göre temalandırılmıştır. Çalışmanın sonunda eğitim-öğretim alanında yapılan etik konulu ilk tezin 1998, ilk makalenin 1994 yılında yazıldığı; toplam 194 tez, 265 makale çalışmasının bulunduğu; tez çalışmalarının en fazla 2019 yılında, en az 1998 ve 1999 yıllarında yapıldığı; makale çalışmalarının en fazla 2018 yılında, en az ise 1994, 2000 ve 2001 yıllarında yapıldığı; 1994, 1998, 2000 ve 2001 yıllarında bu konuda yapılan bilimsel çalışmaların (tez ve makale toplam) en az sayıda olduğu; çalışmalarda en fazla nicel araştırma yönteminin tercih edildiği; tez çalışmalarının en fazla “ilköğretim (ilkokul)” kademesinde, makale çalışmalarının en fazla “yükseköğretim” kademesinde yapıldığı; eğitim-öğretim alanında yapılan etik konulu bilimsel çalışmaların sayısının son zamanlarda arttığı görülmüştür.

Keywords

Eğitim-öğretim, Etik, Bilimsel çalışmalar

References

• Arıcıoğlu, M. A. ve Tutan, A. (2008). Etik etkisini geliştirme modeli ve bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30, 47-76.
• Arslan, S. (2015). Eğitim ve etik. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 111-124.
• Badiou, A.(2004). Etik: Kötülük kavrayışı üzerine bir deneme. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis.
• Başer, A. (2019). İlköğretim öğrencilerinin algılarına göre beden eğitimi öğretmenlerinin etik değer anlayışlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Cevizci, A. (1999). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Cohen, J. (2006). Social, emotional, ethical, and academic education: Creating a climate for learning, participation in democracy, and well-being. Harvard Educational Review, 76(2), 201-237.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Erdem, A. R. ve Altunsaray, M. (2016). Eğitimde niteliği belirleyen önemli bir etken: Eğitim etiği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(23), 21-30.
• Fırat, M., Kabakçı Yurdakul, I. ve Ersoy, A. (2014). Bir eğitim teknolojisi araştırmasına dayalı olarak karma yöntem araştırması deneyimi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2(1), 65-86.
• Güçlü, A., Uzun, E., Uzun, S. Ve Yolsal, Ü. H. (2002). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Bilim ve Sanat.
• İnci, O. (2015). Bilimsel yayın etiği. Türk Kütüphaneciliği, 29(2), 282-295.
• İşgüden, B. ve Çabuk, A. (2006). Meslek etiği ve meslek etiğinin meslek yaşamı üzerindeki etkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(16), 59-86.
• Johnson, R. B. ve Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26.
• Kant, I. (2003). Ethica: Etik üzerine dersler. (O. Özügül, Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, A. (2013). İlköğretim öğretmen adayları için meslek etiğinin önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 304-318.
• Kırbaş, D. ve Çevik, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri ve araştırma etiği. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Koçyiğit, M. ve Karadağ, E. (2017). Öğretmenlik Mesleği Etik İlkeler Envanteri’nin geliştirilmesi. İş Ahlakı Dergisi, 10(2), 247-273.
• Kuçuradi, İ. (2003). Etik ve “etikler”. TMH - Türkiye mühendislik haberleri, 423, 7-9.
• Levent, F. ve F. Kınık, F. Ş. (2017). Türkiye’de eğitim-öğretim alanında etik konulu yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. İş Ahlakı Dergisi, 10(1), 99-114.
• Maher, M. J. (2004). An ınvestigation of teacher candidate ethical ıdentity. Doktora tezi. Graduate Faculty of North Carolina State University, Kuzey Karolina, ABD.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2019). Genişletilmiş bir kaynak kitap nitel veri analizi. (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev. ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Özgen, C. (2015). Ethics education in undergraduate engineering curricula. Türkiye Biyoetik Dergisi, 2(2), 104-116.
• Özhan Çaparlar, C. ve Dönmez, A. (2016). Bilimsel araştırma nedir, nasıl yapılır? Turk J Anaesthesiol Reanim, 44, 212-218.
• Pelit, E. ve Güçer, E. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği ile ilgili etik olmayan davranışlara ve öğretmenleri etik davranışlara yönelten faktörlere ilişkin algılamaları. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 95-119.
• Pieper, A. (1999). Etiğe giriş. (V. Atayman ve G. Sezer, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Şimşek, M. S., Akgemci, T. ve Çelik, A. (2008). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Tabancalı, E. (2004). Bilim ve yayın etiği. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8), 225-237.
• TDK Büyük Türkçe Sözlük, (2020). Akademi. 4 Ağustos 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• TDK Büyük Türkçe Sözlük, (2020). Akademisyen. 4 Ağustos 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• TDK Büyük Türkçe Sözlük, (2020). Akademisyenlik. 4 Ağustos 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• TDK Büyük Türkçe Sözlük, (2020). Öğretim. 2 Ağustos 2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Toplu, M. (2012). Bilim etiği: İnternetin bilim etiği üzerine etkileri. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 654-698.
• Yaşar, A. ve Ataç, A. (2001). Araştırma etiği üzerine. Veteriner Bilimleri Dergisi, 17(4), 43-48.
• Yayla, A. (2005). Eğitim kavramının etik açıdan analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 3.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, C. (2010). Bilim felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yılmaz, K. (2014). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• YÖK, (2004). Yükseköğretim kurumları etik davranış ilkeleri. 5 Ağustos 2020 tarihinde http://personeldb.ankara.edu.tr/files/2019/12/yuksekogretim-etik-davranis-ilkeleri.pdf sayfasından erişilmiştir.
• YÖK, (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. 5 Ağustos 2020 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21510&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 sayfasından erişilmiştir.