Farklı rakımlarda kivinin (Actinidia deliciosa cv. Hayward) meyve kalite özelliklerindeki zamansal değişim ve optimum hasat döneminin belirlenmesi

Year 2024, Volume: 29 Issue: 1, 192 - 211, 08.04.2024

Ahmet Kara , Celil Toplu

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1370208

Abstract

Bu araştırmada, Mersin ekolojisinde Hayward kivi çeşidinin farklı rakımlarda (370 m ve 1193 m) meyvelerdeki fiziksel ve biyokimyasal kalite özelliklerinin dönemsel değişimi ve optimum hasat zamanının belirlenmesi amaçlanmıştır. Rakım arttıkça meyve ağırlığı (110.07 g - 99.09 g), meyve eni (57.97 mm - 52.42 mm), meyve boyu (73.19 mm - 69.07 mm), SÇKM değeri (%8.43 - %5.45), meyve kabuk rengi a* değeri (6.30 - 4.14) ve kuru madde miktarının (%13.01 - %12.20) azaldığı; meyve eti sertliği (1.36 kg/kuvvet - 2.28 kg/kuvvet), TEA değeri (%1.36 - %1.46), pH değeri (3.21 - 3.,39), meyve kabuk rengi L*değeri (32.96 - 36.62), b* değeri (27.02 - 28.50) ve C vitamini (82.67 mg/100g - 92.09 mg/100g) değerlerinin arttığı tespit edilmiştir. Çalışmada, örnek alma süresince meyve ağırlığı (79.39 g - 119.68 g), SÇKM değeri (%4.34 - %10.52), pH değeri (2.67 - 3.37), a* değeri (1.05 - 8.03), kuru madde miktarının (%9.69 - %14.55) değerlerinin arttığı; meyve eti sertliği (2.66 kg/kuvvet - 0.88 kg/kuvvet), meyve kabuk rengi L*değeri (42.24 - 28.74), b* değeri (31.18 - 24.59) ve C vitamini (106.82 mg/100g - 64.87 mg/100g) değerlerinin azaldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, en uygun hasat zamanının düşük rakımlı Dağlı lokasyonunda 15 Eylül (SÇKM: %6.64), yüksek rakımlı Sıraç lokasyonunda 15 Ekim (SÇKM: %6.52) tarihleri olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Kivi , Farklı rakım , Meyve kalitesi , Optimum hasat dönemi

Ethical Statement

Bu makalede insan veya hayvan deneklerle herhangi bir çalışma bulunmaması nedeniyle etik onaya gerek duyulmamaktadır.

Periodic changes in fruit quality characteristics of kiwifruit (Actinidia deliciosa cv. Hayward) at different altitudes and determination of the optimum harvest period

Abstract

In this research, it was aimed to determine the periodic changes in the physical and biochemical quality characteristics of the fruits Hayward variety at different altitudes (370 m and 1193 m) in Mersin ecology and to determine the optimum harvest time. As the altitude increases, fruit weight (110.07 g - 99.09 g), fruit width (57.97 mm - 52.42 mm), fruit length (73.19 mm - 69.07 mm), TSS value (8.43% - 5.45%), fruit color a * value of the skin (6.30 - 4.14) and the amount of dry matter (13.01% -12.20%) decreased; fruit flesh hardness (1.36 kg /force - 2.28 kg /force), TEA value (1.36% - 1.46%), pH value (3.21 - 3., 39), fruit shell color L * value (32.96 - 36.62), b * (27.02 - 28.50) and vitamin C (82.67 mg / 100g - 92.09 mg / 100g) values were found to increase. In the study, during the sampling period fruit weight (79.39 g - 119.68 g), TSS value (4.34% - 10.52%), pH value (2.67 - 3.37), a * value (1.05 - 8.03), the amount of dry matter (9.69% - 14.55%) values increased; fruit flesh hardness (2.66 kg /force - 0.88 kg /force), fruit shell color L * value (42.24 - 28.74), b * value (31.18 - 24.59) and vitamin C (106.82 mg / 100g - 64.87 mg / 100g) values of decreased. As a result, the most suitable harvest time was determined as 15 September (TSS value: 6.64%) at low altitude Dağlı and 15 October (TSS value: 6.52%) at high altitude Sıraç.

Keywords

Kiwifruit , Different altitudes , Fruit quality , Optimum harvest period

References

• Altuntaş, E., Cangi, R., Kaya, C., Dilmaç, M., & Saraçoğlu, O., (2009). Hayward kivi çeşidinin hasat ve yeme olumu dönemlerindeki bazı fiziksel, mekanik ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi. III. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 10-12 Haziran 2009, Kahramanmaraş, 293-301.
• Andiç, C. (1993). Tarımsal ekoloji. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, No: 106, 300 s.
• Anonymous (2022). Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). https://www.fao.org/faostat/en/home
• Basım, H., & Uzun, H.D. (2003). Kivinin antalya koşullarındaki meyve özellikleri. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 23-25 Ekim 2003 Ordu, 40-45 s.
• Beever, D.J., & Hopkirk, G., (1990). Fruit development and fruit physiology. “in: Kiwifruit: Science and Management”, Eds: I.J. Warrington and G.C. Weston Ray Richards Pub. New Zealand Society for Horticultural Science, 429-453.
• Bonvehi, J.S., Jorda, R.E., & Adillon, J. (1997). The ripening process of kiwifruits (Actinidia deliciosa) grown in Catalonia, Spain. Journal of Food Quality, 20, 371-380. https://doi.org/10.1111/j.1745-4557.1997.tb00480.x
• Bostan, S.Z., & Günay, K. (2014). Hayward (Actinidia deliciosa Planch) kivi çeşidinin meyve kalitesi üzerine rakım ve yöneyin etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 3 (1), 13-22. http://azd.odu.edu.tr/
• Burdon, J., Lallu, N., Pidakala, P., & Barnett, A. (2013). Soluble solids accumulation and postharvest performance of ‘Hayward’ kiwifruit. Postharvest Biology and Technology, 80, 1-8. https://doi.org/10.1016/j.postharvbio.2013.01.009
• Cangi, R., & Karadeniz, T. (1999). Ordu’da değişik rakımlarda yetiştirilen Hayward kivi çeşidinde verim ve meyve özellikleri üzerine araştırmalar. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu, 4-5 Ocak 1999, Samsun, 425-432 s.
• Cangi, R., & Karadeniz, T. (2001). The researches on changes some physicals and chemicals characteristics in Hayward kiwifruit variety (A. deliciosa) in Ordu. Journal of Qafqaz University, 7, 169-176.
• Cangi, R., & İslam, A. (2003). Kivi yetiştiriciliğinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 23-25 Ekim 2003, Ordu, 73-79 s.
• Cangi, R., Altuntaş, E., Kaya, C., & Saraçoğlu, O. (2011). Some chemical and physical properties at physiological maturity and ripening period of kiwifruit (Hayward). African Journal of Biotechnology, 10 (27), 5304-5310. http://www.academicjournals.org/AJB
• Cemeroğlu, B. (2010). Gıda analizleri. Gıda Teknolojileri Derneği Yayınları, No: 34.
• Crisosto, G.U., Mitchell, F.G., Arpaia, M.L., & Mayer, G. (1984). The effect of growing location and harvest maturity on the storage performance and quality of “Hayward” kiwifruit. Journal of the American Society for Horticultural Science, 109, 584-587.
• Crisosto, H.C., Garner, D., & Saez, K. (1999). Kiwifruit size influences softening rate during storage. California Agriculture, July-August, 53 (4), 29-31. https://doi.org/10.3733/ca.v053n04p29
• Çelik, A., Ercişli, S., & Turgut, N. (2007). Some physical, pomological and nutritional properties of kiwifruit cv. Hayward. International Journal of Food Sciences and Nutrition, 58 (6), 411-418. https://doi.org/10.1080/09637480701252518
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., & Gürbüz, F., (1987). Araştırma ve deneme metotları (İstatistik metotları-II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1021, Ders Kitabı: 295, 381 s, Ankara.
• Esen, Y. (2009). Ünye yöresi kivi yetiştiriciliğinde meyve gelişiminin ve en uygun hasat zamanının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 123 s.
• Ferguson, A.R. (1991). Kiwifruit (Actinidia). Acta Horticulture, 209, 603-653.
• Ferguson, A.R. (1984). Kiwifruit: A botanical review. In: Horticultural reviews, Vol:6 (Ed. J. Janick). Avi. Publishing Company, Inc. Westport, Connecticut, 1-64.
• Grant, A.J., Polito, V.S., & Ryugo, K. (1994). Flower and fruit development, Chap. 6. Kiwifruit growing and handling (Editors: Hasey, J.K., Jhonson, R.S., Grant, J.A., Reil W.O.). University of California, Division of Agriculture and Natural Sciences, 3344, USA.
• Güldas, M. (2003). Dondurulmuş kivi üretiminde kalitenin optimizasyonu. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Ordu, 126-130 s.
• Günay, K. (2009). Ordu ekolojisinde yetiştirilen ‘Hayward’ (A. deliciosa Planch) kivi çeşidinde önemli meyve kalite özelliklerinin rakım ve yöneye göre değişimi. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 65 s.
• Han, S.H., & Kawabata, S. (2002). Changes carbohydrate and water contents of kiwifruit (Actinidia deliciosa) during growth. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science, 71 (3), 322-327. https://doi.org/10.2503/jjshs.71.322
• Hopkirk, G., Snelgar, W.P., Horne, S.F., & Manson, P.J. (1989). Effect of increased preharvest temperature on fruit quality of kiwifruit (Actinidia chinensis). Journal of Horticultural Sciences, 64, 227-238.
• Hopping, M.E. (1990). Floral biology, pollination and fruit set. Pp. 71-76 in: Kiwifruit science and management. Warrington, I. J.; Weston, G. C. ed.Auckland, Ray Richards.
• Hosseinzadeh, J., Feyzollahzadeh, M., & Afkarı, A.H. (2013). The physical and chemical properties of kiwifruit Harvested at Four Stages. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 19 (1), 174-180.
• Kalt, W. (2005). Effects of production and processing factors on major fruit and vegetable antioxidants. Journal of Food Science, 70, 11-19. https://doi.org/10.1111/j.1365-2621.2005.tb09053.x
• Karaçalı, İ. (1990). Bahçe ürünlerinin muhafazası ve pazarlanması. Ege Üniversitesi Ziraat Fak.Yayınları No: 494.
• Kaynaş, K., Özelkök, S.G., Samancı, H., & Yalçın, T. (1998). Yalova koşullarında yetiştirilen kivi (Actinidia chinnensis cv. Hayward) meyvesinde en uygun hasat olumunun saptanması üzerine bir araştırma. IV. Bağcılık Sempozyumu, 20-23 Ekim, Yalova, 293-297 s.
• Kaynaş, K., Dardeniz, A., & Kaya, S. (2002). A research on determining the most suitable harvest maturiyt of the kiwifruits (Actinidia deliciosa cv. Hayward) harvested at different time intervals. Pakistan Journal of Applied Science, 2 (12), 1074-1077. https://scialert.net/abstract/?doi=jas.2002.1074.1077
• Kılıç, A. (1995). Kivinin Ege Bölgesi koşullarına adaptasyonu ve meyve özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 45 s.
• Kubal, C., Mazı, B.G., & Bostan, S.Z. (2017). Ordu’da (Türkiye) yetiştirilen ‘Hayward’ kivi çeşidinin önemli kimyasal bileşenleri ve fiziksel özellikleri. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6, 280-296. https://doi.org/10.17100/nevbiltek.359408
• Lee, S.K., & Kader, A.A. (2000). Pre-harvest and post-harvest factors influencing vitamin C content of horticultural crops. Post-harvest Biology and Technology, 20, 207-220. https://doi.org/10.1016/S0925-5214(00)00133-2
• Lintas, C., Adorisio, S., Cappelloni, M., & Monastra, E. (1991). Composition and nutritional evaluation of kiwifruit grown in Italy. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 19, 341-344. https://www.tandfonline.com/loi/tnzc20
• Lombardi-Baccia, G., Cappelloni, M., & Lintas, C. (1986). Vitamin C content of kiwifruit as affected by maturity stage and length of storage. Rivista Della Societa Italiana Di Scienze Dell Alimentazime, 15 (1/2), 45-48.
• McAneney, K.J., Prendergast, P.T., & Astill, M.S. (1991). Irrigation management for optimum kiwifruit size. Acta Horticulturae, 297, 269-275.
• Mitchell, F.G. (1988). Kiwifruit maturity. Perishables Handling Postharvest Technology of Fresh Horticultural Crops. Coop. Ext. Univ. Cal. Issue No.63:4.
• Pandey, G., Chauhan, J.S., & Verma, H.S. (2004). Effect of altitude on yield and quality attributes of kiwifruit (Actinidia deliciosa Planch). Indian Journal of Horticulture, 61 (1), 10-12.
• Pailley, O., Habib, R., & Dclecolle, R. (1995). Effect of soil and climate conditions on soluble solids evolution during maturation of kiwifruit. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 23, 145-153. https://doi.org/10.1080/01140671.1995.9513881
• Pérez-Burillo, S., Oliveras, M.J., Quesada, J., Rufián-Henares, J.A., & Pastoriza, S. (2018). Relationship between composition and bioactivity of persimmon and kiwifruit. Food Research International, 105, 461-472. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2017.11.022
• Poincelot, P.R. (1979). Horticulture Principles and Practical Application, 652 p, PrenticeHall, Inc, Englewood Cliffs, 07632, New jersey, USA.
• Sadler, G.O. (1994). Titratable Acidity, Chapter 6 (Ed: Nielsen SS. Introduction to the Chemical Analysis of Foods). Jones and Bartlett Publishers, Borton, USA, 81-91.
• SAS (2005). SAS Online Doc, Version 8. SAS Inst., Cary, NC.
• Samancı, H. (1990). Kivi (Actinidia) yetiştiriciliği. TAV Yayınları, No:22, s: 96,112 Yalova.
• Seager, N.G., Warrington, I.J., & Hewett, E.W. (1996). Maturation of kiwifruit grown at different temperatures in controlled environments. Journal of Horticultural Sciences, 71, 639-652.
• Snelgar, W.P., Manson, P.J. & Hopkirk, G. (1991). Effect of overhead shading on fruit size and yield potential of kiwifruit (Actinidia deliciosa). Journal of Horticultural Science, 66, 261-273. https://doi.org/10.1080/00221589.1991.11516153
• Snelgar, W.P., Manson, P.J., & Martin, P.J. (1992). Influence of time of shading on flowering and yield of kiwifruit vines. Journal of Horticultural Science, 57, 481-487. https://doi.org/10.1080/00221589.1992.11516273
• Snelgar, W.P., Hall, A.J., Ferguson, A.R., & Blattmann, P. (2005). Temperature influences growth and maturation of fruit on 'Hayward' kiwifruit vines. Functional Plant Biology, 32, 631-642.
• Şeker, M., Dardeniz, A., Kaynas, K., & Ulas, Z. (2003). Çanakkale yöresinde yetistirilen Hayward ve Tomori kivi çesitlerinin önemli bitkisel özelliklerinin incelenmesi. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 23-25 Ekim 2003 Ordu, 46-51.
• Tarakçıoğlu, C., Askın, T., & Cangi, R. (2006). Organomineral gübrenin kivi bitkisinin verim ile yapraklarının besin maddesi içerikleri üzerine etkisi. II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 14-16 Eylül 2006, 267-272 s.
• Tavarini, S., Degl’Innocenti, E., Remorini, D., Massai, R., & Guidi, L. (2008). Antioxidant capacity, ascorbic acid, total phenols and carotenoidschanges during harvest and after storage of Hayward kiwifruit. Food Chemistry, 107, 282-288. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2007.08.015
• Thakur, A., & Chandel, J.S. (2004). Effect of thinning on fruit yield, size and quality of kiwifruit cv. Allison. Acta Horticulturae, 662, 359-364. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2004.662.53
• Vasilakakis, M., Papadopoulos, K., & Papageorgiou, E. (1997). Factors affecting the fruit size of “Hayward” kiwifruit. Acta Horticulturae, 444, 419-424. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.1997.444.65
• Walton, E.F., & De Jong, T.M. (1990). Growth and compositional changes in kiwifruit berries from three Californian locations. Annals of Botany, 66 (3), 285-298. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.aob.a088027
• William, P.S., Alistair, J.H., Ferguson, A.R., & Blattmann, P. (2005). Temperature influences growth and maturation of fruit on ‘Hayward’ kiwifruit vines. Functional Plant Biology, 32 (7), 631-642.
• Yıldırım, B., Yeşiloğlu, T., Uysal-Kamiloğlu, M., İncesu, M., Tuzcu, Ö., & Çimen, B. (2011). Pomological characterisation of different kiwifruit (Actinidia deliciosa) cultivars in Adana (Turkey). African Journal of Agricultural Research, 6 (6), 1378-1382. http://www.academicjournals.org/AJAR
• Yılmaz, B. (2016). Giresun koşullarında yetiştirilen Hayward kivi çeşidinde meyve gelişim sürecinde önemli kalite özelliklerinin değişimi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 53 s.
• Yılmaz, B., & Bostan, S.Z. (2018). Giresun koşullarında yetiştirilen 'Hayward' kivi çeşidinde meyve gelişim sürecinde fiziksel özelliklerin değişimi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8 (2), 174-186.
• Zenginbal, H., Özcan, M., & Haznedar, A. (2005). Rize ekolojik şartlarında yetiştirilen kivi çeşitlerinde fenolojik gözlem ve pomolojik analizler üzerine bir araştırma. Derim, 22 (1), 1-9.
• Zenginbal, H., & Özcan, M. (2018). Effect of altitude on growth-development and fruit quality attributes of kiwifruit (Actinidia deliciosa Planch) cultivation. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 55 (4), 843-851.