Hatay ilinde önemli kültür bitkilerinde belirlenen bitki paraziti nematodlar ve popüasyon yoğunlukları

Year 2025, Volume: 30 Issue: 2, 560 - 579, 21.08.2025

Ahmet Emin Yıldırım , Erdal Sertkaya , İbrahim Halil Elekcioğlu

https://doi.org/10.37908/mkutbd.1663127

Abstract

Çalışma Hatay ilinde önemli kültür bitkileri yetiştiriciliği yapılan alanlarda 2017-2021 yılları arasında yürütülmüştür. Hatay ili üretim desenini yansıtacak şekilde bağ, biber, buğday, domates, mısır, pamuk, taş çekirdekli, zeytin alanlarında yapılan surveylerde 104 adet toprak örneği alınmıştır. Alınan toprak örneklerindeki hareketli nematodlar modifiye Baermann yöntemi ile izole edilmiştir. İzole edilen nematodlar gliserin içine fikse edilmiş ve 3 takım, 10 familya, 11 cinse ait 11 tür bitki paraziti nematod belirlenmiştir. Aphelenchida takımına ait Aphelenchoides sp. ve Aphelenchus avenae; Tylenchida takımına ait Ditylenchus sp., Heterodera latipons, Meloidogyne incognita, M. javanica, Merlinius brevidens, M. microdorus, Paratylenchus sp., Pratylenchus neglectus, P. thornei, Rotylenchulus macrosomus ve Tylenchulus semipenetrans; Dorylaimida takımına ait Xiphinema pachtaicum türleri tespit edilmiştir.

Keywords

Hatay , Bitki paraziti , nematod

Project Number

9601

Plant parasitic nematodes and their population densities determined in important crop plants in Hatay province, Türkiye

Abstract

The study was carried out between 2017-2021 in areas where important cultivated plants were grown in Hatay province. Reflecting the production pattern of Hatay province, 104 soil samples were taken in surveys conducted in vineyard, pepper, wheat, tomato, corn, cotton, stone fruit and olive areas. Motile nematodes in the soil samples were isolated by the modified Baermann method. The isolated nematodes were fixed in glycerin and 11 species of plant parasitic nematodes belonging to 3 orders, 10 families and 11 genera were identified. Aphelenchoides sp. and Aphelenchus avenae from the order Aphelenchida; Ditylenchus sp., Heterodera latipons, Meloidogyne incognita, M. javanica, Merlinius brevidens, M. microdorus, Paratylenchus sp., Pratylenchus neglectus, P. thornei, Rotylenchulus macrosomus and Tylenchulus semipenetrans from the order Tylenchida; Xiphinema pachtaicum from the order Dorylaimida were identified.

Keywords

Hatay , Plant Parasitic , Nematode

Supporting Institution

Hatay Mustafa Kemal University Coordinatorship of Scientific Research Projects

Project Number

9601

Thanks

We thank Prof. Dr. Mustafa İMREN for his invaluable support for the molecular analysis of Heterodora latipons.

References

• Ağdacı, M. (1978). Güney Anadolu Bölgesi’nde yetiştirilen kabakgillerde (Cucurbitaceae) zarar yapan kök-ur nematodu türleri (Meloidogyne spp.)’nin tespiti ile zarar oranları ve yayılışları üzerine araştırmalar. Adana Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürülüğü Teknik Bülten, No: 47. A
• Akgül, H.C. (2004). Plant parasitic nematode species found in strawberry fields in Northwestern Anatolia. Japanese Journal of Nematology, 34 (2), 73-78. https://doi.org/10.3725/JJN1993.34.2_73
• Akgül, H.C., Bayram, Ş., & Erdoğuş, F.D. (2010). Two new records of Turkish nematode fauna: Ditylenchus equalis and Pratylenchus pseudopratensis. Pakistan Journal of Nematology, 28, 285-293. http://142.54.178.187:9060/xmlui/handle/123456789/17784
• Akyazı, F., Aydınlı, G., & Mennan, S. (2017). Ectoparasitic root nematode Xiphinema pachtaicum Tulaganov 1938 Kirjanova 1951 from hazelnut orchards in Turkey. IX. International Congress on Hazelnut, 15-19.08.2017, Samsun.
• Akyazi, F., Felek, A., Cermak, V., Majeska C.M., Foit, J., Yildiz, S., & Háněl, L. (2015). Description of Paratylenchus (Gracilacus) straeleni (De Coninck, 1931) Oostenbrink, 1960 (Nematoda: Criconematoidea, Tylenchulidae) from hazelnut in Turkey and its comparison with other world populations. Helminthologia, 52, 270-279. http://doi.org/10.1515/helmin-2015-0042
• Alkan, B. (1962). Türkiye’nin zararlı nematod faunası üzerinde ilk incelemeler. Bitki Koruma Bülteni, 2 (12), 17-25.
• Anonymous (2023). TUİK Bitkisel Üretim İstatistikleri. Available at: tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (January 25, 2025).
• Archidona-Yuste, A., Navas-Cortés, J.A., Cantalapiedra-Navarrete, C., Palomares-Rius, J.E., & Castillo, P. (2016). Cryptic diversity and species delimitation in the Xiphinema americanum-group complex (Nematoda: Longidoridae) as inferred from morphometrics and molecular markers. Zoological Journal of the Linnean Society, 176, 231-265. http://dx.doi.org/10.1111/zoj.12316
• Arınç, Y. (1982). Ege Bölgesi bağ alanlarında zararlı olan Xiphinema türleri (Nematoda: Longidoridae), yayılışı, konukçuları ve zararları üzerinde araştırmalar. İzmir Bölge Zirai MücadeleAraştırma Enstitüsü, Araştırma Eserleri Serisi. İzmir, 01, pp 83.
• Aslan, A., & Elekcioğlu, İ.H. (2022). Biochemical and molecular identification of root-knot nematodes in greenhouse vegetable areas of Eastern Mediterranean Region (Turkey). Turkish Journal of Entomology, 46, 115-127. https://doi.org/10.16970/entoted.1055181
• Barker, K.R., & Darling, H.M. (1965). Reproduction of Aphelenchus avenae on plant tissues in culture. Nematologica, 11, 162-166. https://colab.ws/articles/10.1163%2F187529265x00023
• Bora, A. (1970). Karadeniz Bölgesi bitki parazit nematodlarının tür ve yayılış alanlarının tespiti ve ilaçlı mücadele imkânları üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 10 (1), 53-71.
• Bozkurt, I.A., Soylu, S., Mirik, M., Serce, C.U., & Baysal O. (2014). Characterization of bacterial knot disease caused by Pseudomonas savastanoi pv. savastanoi on pomegranate (Punica granatum L.) trees: A new host of the pathogen. Letters in Applied Microbiology, 59, 520-527. https://doi.org/10.1111/lam.12309
• Bozkurt, İ.A., Soylu S., Kara, M., Doksöz, S.F., Altan, B., & Çarpar, H. (2023). Molecular characterisation of stem gall disease caused by Agrobacterium tumefaciens (=Agrobacterium biovar 1) on Citrus trees as a new host, in the Eastern Mediterranean region of Turkey. Journal of Plant Diseases and Protection, 130, 13-21. https://doi.org/10.1007/s41348-022-00678-5
• Bozdoğan, İ.E., & Demirel, N. (2024a). Determination of population dynamics of Cicadellidae (Hemiptera) species and their relationship with climatic parameters in organic cotton fields in Hatay province, Türkiye. KSU J. Agric Nat., 27 (6), 1356-1366. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1458561
• Bozdoğan, İ.E., & Demirel, N. (2024b). Population dynamics of cotton leafhoppers [Asymmetrasca decedens and Empoasca decipiens (Hemiptera: Cicadellidae)] in conventional cotton production areas of Hatay province, Türkiye. Mustafa Kemal Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 29 (3), 791-803. https://doi.org/10.37908/mkutbd.1484745
• Bozdoğan, İ.E., Demirel, N., Konuşkan, Ö., & Asil, H. (2025). Assessment of larval density and damage by lepidopteran species complex in some sweet and dent maize cultivars in Hatay province. BSJ Agri, 8 (4), 548-555. https://doi.org/10.47115/bsagriculture.1706723
• Brown, D.J.F., & Taylor, C.E. (1987). Comments on the occurrence and geographical distribution of longidorid nematodes in Europe and the Mediterranean region. Nematologia Mediterranea, 15, 333-373. https://journals.flvc.org/nemamedi/article/view/85637
• Brzeski, M.W. (1991). Review of the genus Ditylenchus Filipjev, 1936 (Nematoda: Anguinidae). Revue de Nematologie, 14 (1), 9-59.
• Castillo P., & Vovlas N. (2007). Pratylenchus (Nematoda: Pratylenchidae): diagnosis, biology, pathogenicity and management. Hunt, D.J. & Perry, R.N. (Eds), Nematology Monographs and Perspectives 6. Leiden, The Netherlands, Brill, 529 pp.
• Castillo, P., Vovlas, N., & Troccoli, A. (2003). The reniform nematode, Rotylenchulus macrosoma, infecting olive in southern Spain. Nematology, 5, 23-29. https://doi.org/10.1163/156854102765216650
• Cengiz, F.C., Demirel, N.,Sagıroglu, E.I.,Toshova, T., & Subchev, M. (2010). Employing pheromone traps to establish the distribution and seasonal activity of Theresimima ampellophaga in Turkey. Phytoparasitica, 38 (3), 217-222. https://doi.org/10.1007/s12600-010-0098-4
• Cohn, E., & Mordechai, M. (1988). Morphology and parasitism of the mature female of Rotylenchulus macrosomus. Revue de Nématologie, 11, 385-389.
• Coyne, D.L., Cortada, L., Dalzell, J.J., Claudius-Cole, A.O., Haukeland, S., Luambano, N., & Talwana, H. (2018). Plant-parasitic nematodes and food security in Sub-Saharan Africa. Annual Review of Phytopathology, 56, 381-403. https://doi.org/10.1146/annurev-phyto-080417-045833
• Çetintaş, R., & Çakmak, B. (2016). Meloidogyne species infesting tomatoes, cucumbers and eggplants grown in Kahramanmaraş Province, Turkey. Turkish Journal of Entomology, 40 (4), 355-364. http://dx.doi.org/10.16970/ted.40839
• Decker, H. (1988). Plant nematodes and their control (phytonematology). Brill, The Netherlands.
• Decraemer, W., & Hunt, D.J. (2006). Structure and classification. Perry, R.N. and Moens, M. (Ed) Plant Nematology 3-32 pp. Wallingford, Oxfordshire, CAB International.
• Demirel, N. (2019a). Efficacy of various attractants to Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) on persimmon fruits in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 28 (7), 5390-5397.
• Demirel, N. (2019b). Trapping genders of Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae) and other Dipteran with various attractants on pomegranate fruits in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 28 (4), 2937-2941.
• Demirel, N. (2016). A study on occurrence and population trends of the carob moth Ectomyelois ceratoniae Zeller Lepidoptera Pyralidae in pomegranate orchards by using pheromone traps. Entomology and Applied Science Letters, 3 (1), 26-31. http://www.easletters.com/issues.html
• Demirel, N, Yıldırım, A.E., & Kılıç, G. (2018). Effectiveness of various attractants for Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) on pomegranate fruits in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 27 (5), 3191-3198.
• Demirel, N., & Akyol, E. (2017). Evaluation of mass trapping for control of Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) in Satsuma mandarin in Hatay province of Turkey. International Journal of Environmental Agriculture Research, 3 (12), 32-37.
• Demirel, N., & Çabuk, F. (2008). Population trends of two spotted spider mite Tetranychus urticae Koch Acari Tetranychidae on cotton nearby soil and asphalt road. Journal of Entomology, 5 (2), 122-127. https://doi.org/10.3923/je.2008.122.127
• Demirel, N., & Yıldırım, A.E. (2008). Attraction of various sticky color traps to Thrips tabaci Lindeman Thysanoptera Thripidae and Empoasca decipiens Paoli Homoptera Cicadellidae in cotton. Journal of Entomology, 5 (6), 389-394. https://doi.org/10.3923/je.2008.389.394
• Doğanlar, M., Yıldırım A.E., & Yiğit A. (2015). Domates güvesi, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera, Gelechiidae) mücadelesinde Bacillus thuringiensis var. kurstaki ve bazı çevre dostu pestisitlerin etkileri. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 6 (1), 13-24.
• Duncan, L.W., & Cohn, E. (1990). Nematode parasites of citrus. Luc, M., R. A. Sikora and J. Bridge (Eds). Plant parasitic nematodes in subtropical and tropical agriculture. CAB International, UK pp. 321-346.
• Eken-Karataş, S., Aktaş, M., & Kepenekci, İ. (2007). Çankırı ve Çorum illeri çeltik (Oryza sativa L.) ekim alanlarındaki bitki paraziti nematod türlerinin taksonomik özellikleri, yoğunlukları ve yaygınlıkları üzerine araştırmalar. II Bitki Koruma Kongresi, Isparta, 253 p.
• Elekçioğlu, İ.H. (1995). Plant Parasitic nematodes associated with citrus in the East Mediterranean Region of Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, 24, 29-37.
• Elekcioğlu, İ.H. (1996). Türkiye ve Doğu Akdeniz Bölgesi için yeni bitki paraziti nematod türleri. Türkiye III. Entomoloji Kongresi Bildirileri, Ankara. pp 502–509.
• Elekçioğlu İ.H., Ohnesorge, B., Lung, G., & Uygun N. (1994). Plant parasitic nematodes in the Mediterranean region of Turkey. Nematologia Mediterranea, 22, 59-63.
• Elekçioğlu, İ.H. (2000). Türkiye’de ilk kez saptanan bir zararlı, Rotylenchulus reniformis Linford & Oliveira (Nemata, Rotylenchulinae). Türkiye 4. Entomoloji Kongresi, 12-15 Eylül 2000, Kuşadası-Aydın.
• Elekçioğlu, İ.H., & Uygun N. (1994). Occurrence and distribution of plant parasitic nematodes in cash crop in Eastern Mediterranean Region of Turkey, Proceedings of 9th Congress of the Mediterranean Phytopathological Union, Kuşadası, Aydın, Türkiye, pp 409-410.
• Emre E., & Kaşkavalcı G. (2015). Determination of distribution and population densities of citrus nematode [Tylenchulus semipenetrans (Cobb, 1913) (Tylenchida: Tylenchulidae)] in satsuma mandarin growing areas of Izmir Province. Journal of Agriculture Faculty of Ege University, 52 (3), 269-276.
• Enneli S., & Öztürk, G. (1989). Zonguldak ilinin çilek yetiştirilen alanlarında bulunan bitki paraziti nematodların saptanması ve önemli olanların yoğunluklarının belirlenmesi üzerinde çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 29, 153-163.
• Erdoguş, F.D. (2009). Marmara Bölgesi şerbetçiotu (Humulus lupulus L.) ve patates (Solanum tuberosum L. ) ekiliş alanlarında bulunan nematoda türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 163 s.
• Ertürk, H., & Özkut, S. (1973). Ege Bölgesi şartlarında kök-ur nematodlarına (Meloidogyne spp.) dayanıklı asma anacı araştırması. IV. Bilim Kongresi, Ankara.
• Ertürk, H., Özkut, S., & Borazancı, N. (1973). Chemical control of root-knot nematodes on cotton by DBCP. Phytopathology, 2 (3), 113-118.
• Esmaeili, M., Heydari, R., Tahmoures, M., & Ye, W. (2017). Aphelenchoides salixae n. sp. (Nematoda: Aphelenchoididae) isolated from Salix alba in western Iran. Nematology, 19, 697-707. https://doi.org/10.1163/15685411-00003081
• Evlice, E., & Ökten, M. (2010). Plant parasitic nematodes of Tylenchida (Nematoda) associated with pear (Pyrus communis L.) orchards in Ankara district. Plant Protection Bulletin, 48, 1-8.
• Getaneh, G., Bert, W., & Decraemer, W. (2015). First report, morphological and molecular characterization of Xiphinema elongatum and X. pachtaicum (Nematoda, Longidoridae) from Ethiopia. ZooKeys, 489, 1-13. http://dx.doi.org/10.3897/zookeys.489.8629
• Ghaderi, R., & Karssen, G. (2020). An updated checklist of Meloidogyne Göldi, 1887 species, with a diagnostic compendium for second-stage juveniles and males. Journal of Crop Protection, 9 (2), 183-193. http://jcp.modares.ac.ir/article-3-35347-en.html
• Göksel, N. (1948). Çilek paraziti Aphelenchoides fragariae. Mahsul Hekimi Dergisi, 6, 8-9.
• Handoo, Z., Kantor, M., & Carta, L. (2020). Taxonomy and identification of principal foliar nematode species (Aphelenchoides and Litylenchus). Plants, 9 (11), 1490. https://doi.org/10.3390/plants9111490
• Hooper, D.J. (1974). Aphelenchus avenae. C.I.H. Descriptions of Plant-Parasitic Nematodes, 4, 193-196.
• Hunt, D.J. (1993). Aphelenchida, Longidoridae and Trichodoridae: Their systematics and bionomics. CABI, UK.
• İmren, M. (2007). Diyarbakır ili buğday, sebze ve bağ alanlarında önemli bitki paraziti nematod türlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü, Adana, Türkiye.
• İmren, M.,H. Toktay, Özarslandan, A., Nicol, J.M., & Elekcioglu, İ.H. (2012). Güneydoğu Anadolu Bölgesi tahıl alanlarında tahıl kist nematodu, Heterodera avenae group türlerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Entomology, 36 (2), 265-275.
• İmren, M., Toktay, H., Bozbuğa, R., Dababat, A., & Elekcioğlu, İ.H. (2013). Tahıl kist nematodu, Heterodera avenae’nın Doğu Akdeniz Bölgesi patotipinin belirlenmesi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 37 (1), 13-19.
• İmren, M., Toktay, H., Özarslandan, A., Öcal, A., & Elekcioğlu, İ.H. (2011). Doğu Akdeniz Bölgesi buğday alanlarında tahıl kist nematodu (Heterodera avenae group) türlerinin belirlenmesi. IV Bitki Koruma Kongresi, 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, Bildiri Özetleri, 10 s.
• Jones, J.T., Haegeman, A., Danchin, E.G.J., Gaur, H.S., Helder, J., Jones, M.G.K., Kikuchi, T., Manzanilla-López, R., Palomares-Rius, J.E., Wesemael, W.M.L., & Perry, R.N. (2013). Top 10 plant-parasitic nematodes. Molecular Plant Pathology, 14, 946-961. http://dx.doi.org/10.1111/mpp.12057
• Kasapoğlu Uludamar, E.B., Yıldız, Ş., İmren, M., Öcal, A., & Elekçioğlu, İ.H. (2018). Occurrence of plant parasitic nematode species in important crops in the Southeast Anatolia Region of Turkey. Turkish Journal of Entomology, 42 (1), 63-74. https://doi.org/10.16970/entoted.359616
• Kasapoğlu, E.B., İmren, M., & Elekcioğlu, İ.H. (2014). Plant parasitic nematode species found on important cultivated plants in Adana. Turkish Journal of Entomology, 38 (3), 333-350. https://doi.org/10.16970/ted.06172
• Kepenekçi, İ. (2002). Plant parasitic nematodes species of Tylenchida (Nematoda) associated with sesame (Sesamum indicum L.) growing areas in the Mediterranean region of Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 26 (6), 323-330.
• Kepenekçi, İ. (2003). Preliminary list of Tylenchida (Nematoda) associated with anise (Pimpinella aniisum L.) in Turkey. Pakistan Journal of Nematology, 21 (1), 37-40.
• Kepenekçi, İ., & Ökten M.E. (1996). Beypazarı (Ankara) ilçesinde havuç ile münavebeye giren domates ekiliş alanlarında saptanan Helicotylenchus (Tylenchida, Hoplolaimidae) cinsine bağlı türler Türkiye Entomoloji Dergisi, 20, 137-148.
• Kepenekçi, İ., & Öztürk, G. (2002). Göksu Deltası (İçel)’nda çilek yetiştirilen alanlarda saptanan bitki paraziti nematod türleri. IV Sebze Tarımı Sempozyumu, Bursa, p 54.
• Kepenekçi, İ., & Öztürk, G. (1999). Doğu Karadeniz Bölgesi’nde kivi (Actinidia deliciosa cv. Hayward) bahçelerinde saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti nematodlar. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Ankara, 892-896 pp.
• Kepenekçi, İ., Toktay, H., & Evlice, E. (2014). Plant Parasitic and virus vector nematodes associated with vineyards in the Central Anatolia region of Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 46 (3), 866-870.
• Kıray, Y. (1963). Turunçgil nematodu (Tylenchulus semipenetrans Cobb 1913). Yaşayışı ve mücadelesi. T. C. Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele Enstitüsü Yayınları No:18.
• Kurt, Ş., Soylu, S., Uysal, A., Soylu, E.M., & Kara, M. (2020a). Ceviz gövde kanseri hastalığı etmeni Botryosphaeria dothidea’nın tanılanması ve bazı fungisitlerin hastalık etmenine karşı in vitro antifungal etkinliklerininin belirlenmesi. MKÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 25, 46-56. https://doi.org/10.37908/mkutbd.686111
• Kurt, Ş., Uysal, A., Soylu, E.M., Kara, M., & Soylu, S. (2020b). Characterization and pathogenicity of Fusarium solani associated with dry root rot of citrus in the eastern Mediterranean region of Turkey. Journal of General Plant Pathology, 86, 326-332. https://doi.org/10.1007/s10327-020-00922-6
• Kurt, Ş., Uysal, A., Guarnaccia, V., Martino, I., Soylu, E.M., Soylu, S., & Kara, M. (2025). Molecular identification and pathogenicity of Botryosphaeriaceae species associated with citrus wood diseases in the eastern Mediterranean region of Türkiye. Journal of Plant Pathology, 107, 1077-1089. https://doi.org/10.1007/s42161-025-01877-3
• Lamberti, F., Molinari, S., Moens, M., & Brown, D.J.F. (2000), The Xiphinema americanum group. I. Putative species, their geographical occurrence and distribution, and regional polytomous identification keys for the group. Russian Journal of Nematology, 8, 65-84.
• Maafi Tanha, Z., Subbotin, S., & Moens, M. (2003). Molecular identification of cyst-forming nematodes (Heteroderidae) from Iran and a phylogeny based on ITS-rDNA sequences. Nematology, 5, 99-111.
• Maleita, C., Cardoso, J., Rusinque, L., Esteves, I., & Abrantes, I. (2021). Species-specific molecular detection of the root knot nematode Meloidogyne luci. Biology, 10 (8), 775. https://doi.org/10.3390/biology10080775
• Mennan, S. (2001). Amasya, Suluova ilçesi soğan ekim alanlarında soğan sak nematodu Ditylenchus dipsaci (Kühn, 1857) (Nematoda: Tylenchida: Anguinidae) popülasyonunun bitki koruma yönünden araştırılması. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Mısırlıoğlu, B., & Pehlivan, E. (2007). Ege ve Marmara Bölgeleri buğday ekiliş alanlarında bulunan önemli bitki paraziti nematodlar. II. Bitki Koruma Kongresi, Isparta. p 250.
• Mısırlıoğlu, B., & Ulutaş, E. (2009). Ege Bölgesi fidan üretim alanlarında bitki paraziti nematodların durumu. III. Bitki Koruma Kongresi, Van, 47 s.
• Mısırlıoğlu, B., & Ulutaş, E. (2011). Ege ve Akdeniz Bölgelerinde potansiyel tohumluk patates üretim alanlarının bitki paraziti nematodlar yönüyle incelenmesi. IV Bitki Koruma Kongresi, Kahramanmaraş, Bildiri Özetleri, p 249.
• Mokrini, F., Viaene, N., Waeyenberge, L., Dababat, A.A., & Moens, M. (2019). Root-lesion nematodes in cereal fields: importance, distribution, identification, and management strategies. Journal of Plant Disease and Protection, 126, 1-11.
• Nicol, J.M., Turner, S.J., Coyne, D.L., den Nijs, L., Hockland, S., & Maafi, Z.T. (2011). Current nematode threats to world agriculture in (Jones, J.T. , Gheysen, G., Fenoll, C. , Eds.) Genomics and Molecular Genetics of Plant–Nematode Interactions, Springer, Heidelberg. 21-44 pp.
• Nogay, A., Ağdacı, M., & Gürsoy, Y.Z. (1995). Marmara bölgesinde bağlarda ve Amerikan asma anaçlıklarında görülen virüs hastalıklarının ve vektörlerinin saptanması üzerine araştırmalar. VII. Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bildirileri, pp 247-251.
• Oğuz, M., Soylu, S., Üremiş, İ., Uysal, A., Soylu, E.M., Kurt, Ş., & Sertkaya, E. (2024). Determination of fungal and bacterial microbiota of broomrape species found in their major host plants grown in Hatay province of Turkey. MKÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 29 (3), 896-911. https://doi.org/10.37908/mkutbd.1516441
• Özarslandan, A., & Elekcioğlu, İ.H. (2010b). Investigation on virulence of Meloidogyne incognita (Kofoid & White, 1919), Meloidogyne arenaria (Neal, 1889) and Meloidogyne javanica (Treub, 1885) (Tylenchida: Meloidogynidae) populations on resistant and susceptible tomato cultivars. Turkish Journal of Entomology, 34 (4), 495-502.
• Özarslandan, A., & Elekcioğlu, İ.H. (2010a). Türkiye’nin farklı alanlarından alınan Kök-ur nematodu türlerinin (Meloidogyne spp.) (Nemata: Meloidogynidae) moleküler ve morfolojik tanılama ile belirlenmesi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 34, 323-335.
• Öztürk, G., & Enneli, S. (1994). Distribution of plant parasitic nematodes in alfa-alfa growing areas in Central Anatolia Region of Turkey. Proceedings of the 9th Congress of the Mediterranean Phytopathological Union, September 18-24, 1994, Kusadasi, Aydin, Turkey. pp 537-538.
• Öztürk, G., & Enneli, S. (1997). Determination of Aphelenehoides besseyi Christie (Aphelenchida: Aphelenchoididae) (the white tip nematode) harmful on rice for the first time in Türkiye. Turkish Journal of Entomology, 21 (2), 129-132.
• Palomares-Rius, J.E., Archidona-Yuste, A., Cantalapiedra-Navarrete, C., Azpilicueta, A., Saborido, A., Tzortzakakis, E.A., Cai, R., & Castillo, P. (2021b). New distribution and molecular diversity of the reniform nematode Rotylenchulus macrosoma Dasgupta, Raski and Sher, 1968 (Nematoda: Rotylenchulinae) European Phytopathology, 111, 720-730. https://doi.org/10.1094/PHYTO-04-20-0148-R
• Palomares-Rius, J.E., Clavero-Camacho, I., Archidona-Yuste, A., Cantalapiedra-Navarrete, C., León-Ropero, G. Braun Miyara, S., Karssen, G., & Castillo, P. (2021a). Global distribution of the reniform nematode genus Rotylenchulus with the synonymy of Rotylenchulus macrosoma with Rotylenchulus borealis. Plants, 10, 7. https://dx.doi.org/10.3390/plants10010007
• Rivoal, R., & Cook, R. (1993). Nematode pests of cereals. K. Evans, D. L. Trudgill & J. M. Webster (Eds.) Plant Parasitic Nematodes in Temperate Agriculture. CAB International, Wallingford, England, 656 pp.
• Rumpenhorst, H.J., Elekcioglu, I.H., Sturhan, D., Öztürk, G., & Enneli, S. (1996). The cereal cyst nematode Heterodera filipjevi (Madzhidov) in Turkey. Nematologia Mediterranea, 24, 135-138.
• Saltukoğlu, M.E., Geraert, E., & Coomans, A. (1976). Some Tylenchida from the İstanbul Area (Turkey). Nematologia Mediterranea, 4, 139-153.
• Sánchez Monge, G.A., Flores, L., Salazar, L., Hockland, S., & Bert, W. (2015). An updated list of the plants associated with plant-parasitic Aphelenchoides (Nematoda: Aphelenchoididae) and its implications for plant-parasitism within this genus. Zootaxa, 4013, 207-224.
• Seinhorst J.W. (1959) A rapid method for the transfer of nematodes from fixative to anhydrous glycerin. Nematologica, 4, 67-69.
• Sertkaya, G., Yıldırım A.E., Üremiş, İ., & Sertkaya, E. (2013). Hatay ili bağ alanlarında bazı nepovirüslerin araştırılması. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (2), 39-46.
• Sikora, A.R., & Fernández, E. (2005). Nematode parasites of vegetables. Luc M, Sikora RA, Bridge J, (Eds). Plant Parasitic Nematodes in Subtropical and Tropical Agriculture, CAB International, UK, pp. 319-392.
• Soylu, S., & Dervis, S. (2011). Determination of prevalence and incidence of fungal disease agents of pea (Pisum sativum L.) plants growing in Amik plain of Turkey. Research on Crops, 12, 588-592.
• Soylu, S., Kara, M., Kurt, Ş., Soylu, E.M., & Uysal, A. (2020). Determination of fungal and bacterial disease agents of apricot trees growing in Hatay province. Acta Horticulturae, 1290, 111-114. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2020.1290.20
• Soylu, S., Kara, M., Uysal, A., Kurt, Ş., Soylu, E.M., Üremiş, İ., Sertkaya, E., Bozkurt, İ.A., & Öztürk, M. (2022). Amik ovası havuç ekim alanlarında sorun olan fungal ve bakteriyel hastalık etmenlerin belirlenmesi. KSU Tarım ve Doğa Dergisi, 25, 1326-1340. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1015936
• Soylu, S., Kara, M., Uysal, A., Gümüş, Y., Soylu, E.M., Kurt, Ş., Üremiş, İ., & Sertkaya, E. (2024). Determination of fungal and bacterial disease agents on significant Brassicaceous vegetable species grown in Hatay Province. KSU Tarım ve Doğa Dergisi, 27 (4), 881-891. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1383042
• Subbotin, S.A., Ocampo, M., & Baldwin J.G. (2010). Systematics of cyst nematodes (Nematoda: Heteroderinae) Nematology monographs and Perspectives 8A. In: Biology and Evolution. Brill Leiden –Boston. 68 pp.
• Tan, A.N., & Kılıç, M. (2011). Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Türkiye)’nde sebze üretim seralarında saptanan bitki paraziti nematodlar. VI. Bitki Koruma Kongresi, Kahramanmaraş, Bildiri Özetleri, 296 s.
• Tan, A.N., Öcal, A., Öztürk, L., & Elekçioğlu, İ.H. (2018). Plant parasitic nematodes associated with almond (Prunus dolcis Mill.) and walnut (Juglans regia L.) orchards in Adiyaman province, Turkey. International Journal of Molecular Biology, 3 (6), 295-300. https://doi.org/10.15406/ijmboa.2018.03.00090
• Taylor, C.A., & Brown, D.J.F. (1997). Nematode-transmitted viruses. Lamberti, F., Taylor, C.E. & Seinhorst, J.W. (Eds.), Nematode vectors of plant viruses. CAB International, Wallingford UK.
• Telli, S., & Üremiş, İ. (2010). Hatay’da maydanoz yetiştiriciliğinde karşılaşılan bitki koruma sorunları ve çözüm önerileri. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 15 (1), 39-48.
• Toumi, F., Waeyenberge, L., Viaene, N., Dababat, A., Nicol, J.N., Ogbonnaya, F., & Moens, M. (2013). Development of a species-specific PCR to detect the cereal cyst nematode, Heterodera latipons. Nematology, 15, 709-717.
• Tunçdemir, U. (1983). Samsun Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Bölgesi kenevir (Cannabis sativa L.)'lerinde zarar yapan önemli bitki paraziti nematodlar,· tanımları, zararları, bulaşma yolları, yayılışları ve konukçuları üzerinde araştırmalar. Samsun Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Araştırma Eserleri Serisi, 29, 40.
• Tülek, A., Ates, S.S., Akin, K., Sürek, H., Kaya, R., & Kepenekci, İ. (2014). Determining yield losses in rice cultivars resulting from rice white tip nematode Aphelenchoides besseyi in field condition. Pakistan Journal of Nematology, 32 (2), 149-154.
• Uysal, A., Kurt, Ş., Soylu, S., Kara, M., & Soylu, E.M. (2024). Turunçgil bahçelerinde meyve dökümüne neden olan fungal patojenlerin tanısı ve bazı bileşiklerinin antifungal etkileri. KSU Tarım ve Doğa Dergisi, 27 (6), 1401-1413. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1457700
• Üremiş, İ, Sertkaya, E., Sertkaya, G., & Yıldırım, A.E. (2013). Hatay ili kayısı bahçelerinde bulunan yabancı ot türlerinin, yaygınlıklarının ve yoğunluklarının belirlenmesi. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (2), 47-54.
• Üremiş, İ., Soylu, S., Kurt, Ş., Soylu, E.M., & Sertkaya, E. (2020). Hatay ili havuç ekim alanlarında bulunan yabancı ot türleri, yaygınlıkları, yoğunlukları ve durumlarının değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17, 211-228. https://doi.org/10.33462/jotaf.645336
• Waeyenberge, L., Viaene, N., Subbotin, S., & Moens, M. (2009). Molecular Identification of Heterodera spp., an overview of 15 years of research. (I. T. Riley, J. M. Nicol, A. A. Dababat Eds.), Cereal cyst nematodes: status, research and outlook. CIMMYT - International Maize and Wheat Improvement Center. pp. 109-114.
• Whitehead, A.G. (1998). Plant Nematode Control. CAB International, New York, USA.
• Yavuzaslanoglu, E., Dikici, A., Elekcioğlu, I.H., & Aydoğdu, M. ( 2015). Distribution of nematodes on onion and their relationship with soil physicochemical characteristics in Karaman Province, Turkey. Turkish Journal of Entomology, 39, 251-259.
• Yavuzaslanoğlu, E., Ateş Sönmezoğlu, O., Genç, N., Akar, Z.M., Öcal, A., Karaca, S.M., Elekçioğlu, I.H., Özsoy, V.S., & Aydoğdu, M. (2019). Occurrence and abundance of nematodes on onion in Turkey and their relationship with soil physicochemical properties. Nematology, 21 (10), 1063-1079.
• Yıldız, Ş., & Elekcioğlu, İ.H. (2011). Şanlıurfa ilinde tarımsal ve doğal alanlarda nematod biyoçeşitliliği. Turkish Journal of Entomology, 35 (2), 381-394. https://dergipark.org.tr/tr/pub/entoted/issue/64049/969263
• Yüksel, H.Ş. (1958). İç Anadolu’da soğanlarda ilk defa tespit edilen sak ve soğan Nematodu (Ditylenchus dipsaci Grup). Tomurcuk, 77 (7), 5-6.
• Yüksel, H.Ş. (1966). Doğu Karadeniz Kıyı Bölgesi’nde bulunan Meloidogyne incognita, Heterodera cruciferae, ve Tylenchulus semipenetrans’ın bazı önemli devreleri üzerinde morfolojik çalışmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zirai Araştırma Enstitüsü Araştırma Bülteni, 15, 21.
• Yüksel, H.Ş. (1973). Türkiye’de bulunan Heterodera (Nematoda: Heteroderidae) türleri durumu; bunların morfolojik ve biyolojik farklılıkları üzerinde çalışmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ziraat Dergisi, 4 (1), 53-71.
• Yüksel, H.Ş. (1974). Doğu Anadolu’da tespit edilen Pratylenchus türlerinin dağılışı ve bunlar üzerinde sistematik çalışmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (1), 15-20.
• Yüksel, H.Ş. (1978). Patato rot nematode (Ditylenchus destructor) in Erzurum province. Phytopathology, 7 (1), 19-22.