KÜÇÜKSU KASRI'NIN KALEM İŞLERİ VE DUVAR RESİMLERİ

Year 2020, Issue: 19, 123 - 147, 02.12.2020

Nesrin Taşer

Abstract

Sultan Abdülmecid (hd.1839-1861) tarafından günübirlik dinlenme köşkü olarak yaptırılan, zaman zaman devletin
üst düzey konuklarının ağırlandığı Küçüksu Kasrı’nın (1856-1857) bezemeleri; yüksek kabartma taş işçiliği, alçı kabartma,
varak kaplama, kalem işi teknikleri ile duvar resmi olmak üzere çeşitlilik göstermektedir. Makalenin çerçevesini ise
Batılılaşma dönemine özgü motiflerin ön plana çıktığı kalem işi ve mimaride iç dekoru tamamlayan duvar ve tavan resmi
oluşturmaktadır.
Bezeme programı mevcut durumları üzerinden, betimleme mantığı ve anlam boyutu açısından incelenirken mekânsal
dağılımları, konuları, kompozisyon kurgusu, üslup ve tercih çeşitliliği, malzeme ve yapım tekniği bilgileriyle bir arada
sunulmaktadır.
Makalede, Küçüksu Kasrı duvar bezemelerinin 19. yüzyılın sanat ortamı içinde nasıl şekillenip anlam bulduğu üzerinde
durularak yeri ve öneminin belirlenmesi hedeflenmektedir.
19. yüzyılın yenileşme hareketleriyle gelişen, sosyal-kültürel bağlamda yaygınlaşan duvar bezeme geleneğinin değişmesine
yol açan unsurlardan biri, yurt dışında eğitim gören yerel sanatkârların veya yurt dışından gelen sanatkârların
sayısının artmasıyla Barok, Rokoko, Ampir, Neo-klasik gibi Batı etkili üslup ve tasarımların belirmeye başlamasıdır.
Farklı üslupların eklektik bir anlayışla ele alındığı duvar bezemeleri; resim tekniği, renk tonlaması, ortak konu ve üslup
birliği, betimleme anlayışı yönünden döneminin diğer örnekleriyle benzerlik göstermektedir. Sanatkâr ismine rastlanamamış
olmakla birlikte, karşılaştırma yöntemiyle resimlerin yaklaşık tarihleri saptanabilmektedir.

Keywords

Motif, Bezeme, Kalem İşi

References

• REFERANS1 Aksu, Hatice, “Rokoko”, İslâm Ansiklopedisi, c. 35, TDV İslâm Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2008.