TOPKAPI SARAYI FATİH KÖŞKÜ VE GÜLHANE PARKI ARASINDA KALAN SET DUVARLARININ VE ZEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ İŞİ KAPSAMINDA YAPILAN MÜHENDİSLİK ÇALIŞMALARI

Yıl 2023, Sayı: 25, 65 - 75, 21.12.2023

Rahime Büşra Uras

Öz

Bu makalede Fatih Köşkü ve Gülhane Parkı arasında kalan bölgenin duvar ve zemin güçlendirme işi kapsamında yapılan çalışmalar, nedenleriyle birlikte detaylı bir şekilde anlatılacaktır. 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılan ve Üçüncü Avlu’daki Has Oda inşa edilene kadar Padişah’ın kullanmış olduğu, Has Oda yaptırılınca da Hazine binasına çevrilen Fatih Köşkü’nün inşası 1463 yılında tamamlanmıştır. Topkapı Sarayı’nın ilk yapılarından biri olan Fatih Köşkü, yapının oturduğu zemindeki sorunlardan dolayı oluşan hareketten ve 1943 yılında yapılan restorasyon çalışmaları sırasında yapının orijinal ahşap çatı sisteminin kaldırılarak yerine betonarme çatı sisteminin inşa edilmiş olmasından dolayı zaman içerisinde hasara uğramıştır. Meydana gelen bu hasarın önlenmesi adına yapı için bir zemin iyileştirme projesi hazırlanmış ve bu proje kapsamında fore kazıklar, mini kazıklar, istinat duvarları ve zemin çivileri ile zemin iyileştirme çalışmaları yapılmıştır. 2016 yılında yapılan restorasyon çalışmaları sayesinde zemin kayması önlenen Fatih Köşkü’nün Gülhane Parkı ile arasında kalan duvar ve zeminde de kaymanın önlenmesi adına makalede bahsedilen güçlendirme çalışmaları yapılmıştır. Bu alanda yapılan zemin etüt projesi İstanbul ili, Fatih ilçesi, Topkapı Sarayı, Konyalı Restoranı altında; istinat duvarı güçlendirme projesi 2 ada, 38 parsel sahasında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada güçlendirme işi kapsamında yapılan statik müdahalelerden bahsedilecektir.

Anahtar Kelimeler

Topkapı Sarayı, Fatih Köşkü, Gülhane Parkı, Onarım, Güçlendirme, Mini Kazık, Zemin Çivisi, Zemin Analizi

Kaynakça

• Ekli, Onur. Topkapı Sarayı Fatih Köşkü ile Gülhane Parkı Arasında Bulunan Set Duvarının ve Zemininin Güçlendirilmesi Uygulama İşi, Geoteknik Zemin Güçlendirme Projesi Hesap Raporu, İstanbul 2021.
• Ekli, Onur. Topkapı Sarayı Fatih Köşkü ile Gülhane Parkı Arasında Bulunan Set Duvarının ve Zemininin Güçlendirilmesi Uygulama İşi, Ön Zemin Etüdü Raporu, İstanbul 2021.
• Eldem, Sedad Hakkı, Feridun Akozan. Topkapı Sarayı Bir Mimari Araştırma. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1982.
• Garipağaoğlu, Nuriye. “Tarihi Kentiçi Parklarına Bir Örnek: İstanbul Gülhane Parkı”, Marmara Coğrafya Dergisi. 1 (1996), 151, 153.
• Kançal-Ferrari, Nicole. “Topkapı Sarayı”, Büyük İstanbul Tarihi. Cilt 8, 140.
• Müller-Wiener, Wolfgang. İstanbul’un Tarihsel Topografyası. Çev. Ülker Sayın. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
• Necipoğlu, Gülru. 15. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı, Mimari, Tören ve İktidar. Çev. Ruşen Sezer. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
• Polat, Serkan, Semra Aktaş Polat. “Taşınmaz Kültür Varlıklarının Kültür Turizmi Açısından Önemi: Topkapı Sarayı Müzesi Örneği”, Turar Turizm ve Araştırma Dergisi. 3/1 (2014), 60-80.