TARİHÎ ÇEVREDE YENİ TASARIM: ‘TARİHSELCİLİK’ VE MODERNİN KARŞITLIĞI

Year 2024, Issue: 26, 5 - 19, 10.06.2024

Murat Gül

Abstract

Tarihî çevreler, geçmişin izlerini günümüze taşıyan ve kültürel mirası barındıran önemli alanlardır. Çağdaş toplumsal ve ekonomik ihtiyaçlar, tarihî çevrelerin ve yapıların sadece korunmasını değil, aynı zamanda güncel işlevlere uygun hâle getirilmesini de zorunlu kılar. Bu süreçte tarihî yapılara çeşitli müdahalelerde bulunulması ve yeni tasarlanan bir ek ya da tamamen yeni bir yapı ilave edilmesi bir zorunluluk olarak belirir. Bu yönde bir çalışma, çoğu zaman üzerinde mutabık kalınması mümkün olmayan, çeşitli bakış açılarının çatıştığı ve çetrefilli bir süreç sonucu gerçekleşir. Konuya profesyonel düzeyde ilgi duyan uzmanların dahi tarihî bir alanda ya da binada yapılan değişiklikler konusunda birbiriyle çelişen değerlendirmeleri ortadayken, toplumun genelinin ortaya koyduğu yargının da çok çeşitlilik göstermesi makul karşılanacak bir sonuçtur. Neticede mimari ve tasarımın doğasında olan eleştirinin tarihî alanlarda gerçekleştirilen çağdaş tasarımlar ya da eski yapılara ilave edilen modern ekler söz konusu olduğunda gündeme gelmesi de olağan bir durumdur.
Bu açıdan bakıldığında, bu yazıda, ülkemizde de zaman zaman ortaya çıkan ve gerek konvansiyonel medyada gerekse çağımızın temel iletişim aracı olan sosyal medya mecralarında hararetle tartışılan konu ile ilgili olarak uluslararası metinler ve bazı güncel uygulamalar üzerinden bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır.

Keywords

Tarihsel Çevre, Çağdaş Tasarım, Eski Yapılara Ek, Tarihselcilik, Uluslararası Koruma Metinleri, Kültürel Miras, Koruma, Yeniden İşlevlendirme

References

• Colquhoun, Alan. “Three Kinds of Historicism”, Theorizing a New Agenda for Architecture, an Anthology of Architectural Theory 1965-1995. Ed. Kate Nesbitt. New York: Princeton Architectural Press, 1996.
• Colquhoun, Alan. Modernity and the Classical Tradition: Architectural Essays. MIT Press, 1989.
• Gül, Murat. Architecture and the Turkish City: An Urban History of Istanbul since the Ottomans. I.B. Tauris, 2017.
• James-Chakraborty, Kathleen. Architecture since 1400. University of Minnesota Press, 2014.
• Le Corbusier. The Athens Charter. Çev. Anthony Eardley. New York: Grossman, 1973.
• https://www.icomos.org/en/participer/179-articles-en-francais/ ressources/charters-and-standards/157-thevenice-charter (4.12.2023)
• https://www.icomos.org/en/resources/charters-and-texts/ 180-articles-en-francais/chartes-et-normes/383-resolutions- of-the-symposium-on-the-introduction-of-contemporary- architecture-into-ancient-groups-of-buildings- at-the-3rd-icomos-general-assembly (5.12.2023)
• http : / / www. i c omo s . org. tr/Dosya l ar / ICOMOSTR_ en0458431001536681780.pdf (4.12.2023)
• https://www.icomos.org/en/resources/charters-and-texts/ 179-articles-en-francais/ressources/charters-and-standards/ 170-european-charter-of-the-architectural-heritage (12.12.2023)
• https://www.unesco.org/en/legal-affairs/recommendation-concerning- safeguarding-and-contemporary-role-historic-areas (12.12.2023)
• https://www.icomos.org/en/resources/charters-and-texts/ 179-articles-en-francais/ressources/charters-and-standards/ 188-the-declaration-of-san-antonio (12.12.2023)
• https://whc.unesco.org/en/documents/5965 (6.12.2023)
• https://whc.unesco.org/uploads/activities/documents/activity- 638-98.pdf (14.12.2023)
• https://civvih.icomos.org/wp-content/uploads/2022/03/Valletta- Principles-GA-_EN_FR_28_11_2011.pdf (14.12.2023)