TÜRKİYEDE ÇAĞDAŞLAŞMA: OSMANLI-TÜRK MODERNLEŞME SÜRECİ ÜZERİNE BİR BAŞYAPIT

Yıl 2017, Sayı: 28, 111 - 140, 31.12.2017

Cenk Reyhan

Öz

Bu inceleme, Niyazi Berkes’in Türkiye’de Çağdaşlaşma başlığını taşıyan kitabını konu edinmektedir. İnceleme yöntemsel açıdan iki aşamalıdır. Önce kitap üzerine yöntembilimsel bir çözümleme yapılacak daha sonra kitap tahlil edilecektir. Osmanlı-Türk/Türkiye modernleşme süreci üzerinde yazılmış olan ve yayınlandığı andan itibaren ilgili literatürde, gerek Dünya’da gerekse Türkiye’de -akademi içi ve dışında- büyük yankılar uyandıran bu kitap, bir “başyapıt” olarak değerlendirilmeyi hak etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Niyazi Berkes, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Sekülerizm, Çağdaşlaşma, Laiklik

Kaynakça

• Abadan, Nermin, “Siyasal Gelişme Teorileri ve Modeller”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 1970, c. 25, sy. 4, s. 19-34.
• Ak, Gökhan, “Niyazi Berkes Yazını Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 2014, c. 54, sy. 2, s. 419-486.
• Ak, Gökhan, “Türk Düşününde Yersiz Yurtsuz Bir Yalnızlık: Niyazi Berkes”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2013-2 (Temmuz-Aralık) (Kıbrıs Özel Sayısı II), s. 196-207.
• Aktar, Ayhan, “Niyazi Berkes’in “Türkiye’de Çağdaşlaşma” Kitabını Yeniden Okumak”, İz Bırakmış Kıbrıslı Türkler 1. Sempozyumu: Niyazi Berkes, Gazimağusa, KKTC: Doğu Akdeniz Üniversitesi, (Yayına hazırlayan, İsmail Bozkurt), 21-23 Nisan 1999, s. 59-69
• Altun, Fahrettin, “Niyazi Berkes ve Eserleri Hakkında”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2004, c. 2, sy. 1, 439-474.
• Atılgan, Gökhan, “Niyazi Berkes’in Kemalizm Yorumu”, Bilgi ve Bellek, 2007, Yıl 4, sy. 8, s. 17-37.
• Berkes, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlama, (Yayına hazırlayan, Ahmet Kuyaş), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
• Berkes, Niyazi, Unutulan Yıllar, (Der. Ruşen Sezer), İstanbul: İletişim Yayınları, 2014.
• Deringil, Selim, İktidarın Sembolleri ve İdeoloji: II. Abdülhamid Dönemi (1876- 1909), (Çev. Gül Çağlalı Güven), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• Dinçşahin, Şakir,A Study on Turkish Modernization and Kemalism: The Life, Times and Thoughts of Niyazi Berkes, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi, 2010.
• Ellialtıoğlu, Betül, “Rastlantısallık”, Journal of Istanbul Kültür University, 2006/4, s. 269-276.
• Giddens, Anthony, Modernliğin Sonuçları, (Çev. Ersin Kuşdil) İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1994.
• https://translate.google.com.tr/translate?hl=tr&sl=en&u=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dollo%2527nun_tersinmezlik_yasas%25C4%25B1&prev=search [Erişim: 4.11.2017]
• “Kanun-ı Esasî”, Düstur, Birinci Tertip, Cilt 4, s. 1-40.
• Kasapoğlu, Aytül, 60 Yıllık Gelenek-DTCF’de Uygulamalı Sosyoloji, 1939-1999: (Berkes-Boran-Çağatay-Güler-Nirun), Ankara: Ümit Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık, 1999.
• Kayalı, Kurtuluş, “Niyazi Berkes”, Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce, Kemalizm, (Gen. Yay. Yön. Murat Belge), (Ed. Ahmet İnsel), İstanbul: İletişim Yayınları, 2009, c. 2, s. 338-341.
• Kayalı, Kurtuluş, “Niyazi Berkes”, Türkiye’de Sosyoloji (İsimler-Eserler) I. (Der. M. Çağatay Özdemir), Ankara: Phoenix Yayınları, 2008, s. 739-752.
• Kayalı, Kurtuluş, “Niyazi Berkes ya da İyimserlikten Kötümserliğe Sürüklenmesine Karşın Düşünsel Tercihinde Israrlı Bir Entelektüelin Portresi”, Doğu Batı Dergisi, 3(12), 2000, 74-85.
• Kuyaş, Ahmet, “Yayına hazırlayanın Önsözü”, Niyazi Berkes, Türkiye’de Çağdaşlama, (Yay. Haz. Ahmet Kuyaş), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, içinde, 2012, s. 9-10.
• Larrain, Jorge, “Modernleşme”, (Çev. Alev Erkiler Başer), Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü, içinde, (Ed. William Outhwaite, Yrd. Ed. Alain Touraine), (Türkçe çeviriyi yayına hazırlayan Melih Pekdemir) İstanbul: İletişim Yayınları, 2008, s. 506-508.
• Özlem, Doğan, “Niyazi Berkes’in Bilim Anlayışı”, İz Bırakmış Kıbrıslı Türkler 1. Sempozyumu: Niyazi Berkes, 21-23 Nisan, KKTC-Gazimağusa: Doğu Akde- niz Üniversitesi, 2000, s. 135-149.
• Yıldız, Aytaç, “Niyazi Berkes ve Türkiye’de Çağdaşlaşma’nın Gelişimi, Sosyoloji Konferansları, No: 46 (2012-2), s. 1-33.