ÇEVRE POLİTİKALARINDA YENİ BİR YAKLAŞIM: YEŞİL İŞLER VE YEŞİL İSTİHDAM

Yıl 2015, Sayı: 23, 21 - 39, 30.06.2015

Ayşen Satır Reyhan Ergin Duygu

Öz

Son yıllarda iklim değişimi ve doğal kaynakların aşırı kullanımı karar vericilerin ekonomik konulardaki kararlarını yeşil ekonomiyi de kapsayan sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yönlendirmelerine neden olmuştur. Yeşil işler–yeşil istihdam, gerek dünyada gerekse ülkemizde bu konuyla ilgili ve refah rejimlerinin değişimi açısından da yararları olan yeni bir kavramdır. BM Çevre Programı, yeşil ekonomiyi insanların refahını ve sosyal adaleti arttırırken çevresel riskleri önemli düzeyde azaltabilen ekonomi olarak tanımlamaktadır. Bu yeni yaklaşım ekonomik büyümeyi hızlandırmak yanında sosyal refahın adil dağılı- mına ve kalkınmaya katkı gibi toplumsal yararlarını çevresel riskleri, ekolojik zararları da azaltarak sağlamaktadır. 2008’deki A.B.D. başkanlık seçiminin propaganda döneminde yer verilen ve 2009’da da teşviki amacıyla 150 milyar $ bütçe ayrılan konu1 2012’deki Rio+20 Sürdürülebilir Kalkınma Deklarasyonu’nda da yer almıştır; yeşil ekonominin çevresel sürdürülebilirlik ile yakından ilgili olan 8 ana sektördeki istihdamı arttırıcı etkisiyle fakirliği ortadan kaldır- madaki etkinliğine dikkat çekilmiştir. Çevresel sürdürülebilirlikle yakından iliş- kili olan bu sektörler tarım, ormancılık, balıkçılık, yenilenebilir enerji, kaynak yoğun üretim, geri dönüşüm, inşaat ve taşımacılık olarak sıralanmış, gelecek 20 yılda küresel olarak 15-60 milyon ek iş fırsatı yaratılacağı projeksiyonuna yer verilmiştir. Örnek olarak da İspanya’nın Navar Bölgesi’nde 2002 ile 2006 yıllarnda yenilenebilir enerji sektöründe %183 istihdam artışına ek olarak 2007’de 100 firmanın kuruluşu ile 6000 yeni iş imkanı yaratılması ve 2009 yı- lındaki ekonomik krizde de bölgesel olarak en düşük işsizlik oranının sağlandığı eklenmiştir. Türkiye’nin Onuncu Kalkınma Planı’nında (2014-2018) da yeşil büyüme ve bu konudaki Ar-Ge yatırımlarının önemine, sanayi sektöründeki yeşil istihdamakatkısına dikkat çekilmiştir. 2011-2023 İklim Değişikliği Eylem Planı da binaların enerji idaresi sistemlerinde standardizasyon ve benzeri teşviklere yer vermiş, sağlanacak yeşil istihdam artışı ile küresel ısınmanın azaltılmasına katkı yanında insan kaynaklarının geliştirilmesi şeklindeki yararı vurgulanmıştır. Bu makalede, yeşil ekonomi ve yeşil istihdam konuları sektörel bazda analiz edilecek ve bazı ülkelerin bu konulardaki deneyimleri paylaşılarak gerçekleştirilen yatırımların ve yeşil ekonominin sağladığı yararlar incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Ekonomi, Yeşil İşler, Yeşil İstihdam, Yeşil Yakalılar, Türkiye’de Çevresel İstihdam.

Kaynakça

• Alliance, Apollo. “Green-Collar Jobs in America‟s Cities: Building Pathways Out of Poverty and Careers in the Energy Economy”, Green For All, 2008.
• http://www.americanprogress.org/issues/2008/03/pdf/green_collar_jobs.pdf, (E.T. 02.02.2016).
• Aşıcı, Ahmet Atıl, Şahin, Ümit. Yeşil Ekonomi, Yeni İnsan Yayınevi (Ed.: Ahmet A. Aşıcı, Ümit Şahin), Ankara, 2009, s. 152-153.
• Barlas, Nükhet, Küresel Krizlerden Sürdürülebilir Topluma Çağımızın Çevre Sorunları, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2013, İstanbul, s.231-232.
• Cassio, Jim. “Green Careers Resource Guide”, http://www.cassio.com/free_eresource_guides.htm, ( E.T. 10.12.2015).
• CEDEFOB(European Centre for The Development of Vocational Traing), “Skills for Green Jobs, Briefing Note”, Luxembourg, 2010, s.1-34, http://www.cedefop.europa.eu./EN/Files/3057_en.pdf, / (E. T. 12.02.2016).
• Ercoşkun, Yalçıner , “Yeşil Yakalı Kavramı ve Türkiye‟deki Yeşil Yakalılar”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:19, Sayı:3, 2010, s.25-48.
• Ernst&Young, “Worldwide R&D İncentives Reference Guide”, 2012, http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY- Worldwide_R_and_D_incentives_reference_guide/$FILE/EY-Worldwide- R&D-incentives-reference-guide.pdf, (E. T. 11.02.2016).
• Federal Ministry for Economic Corperation and Development, “Towards Sustainable Modern Wood Energy Development”, Germany, 2014, s.12-37,
• https://www.giz.de/expertise/downloads/giz2015-en-report-wood- energy.pdf,(E.T. 08.02.2016).
• Fortune Türkiye, Yeşil Özel Sayısı, Yıl: 8, Sayı: 93, ISSN 1307-8003, Haziran 2015, s.110.
• GIZ, “Towards Sustainable Modern Wood Energy Development”, s.12,
• https://www.giz.de/expertise/downloads/giz2015-en-report-wood-energy.pdf ( E.T. 28.01.2016).
• Global Risks 2014: Understanding Systemic Risks in a Changing Global Environment, http://reports.weforum.org/global-risks-2014/part-1-global-risks-2014-understanding-systemic-risks-in-a-changing-global-environment/, (E.T. 28.01.2016).
• Green Jobs Guide, ISBN: 978-92-807-2940-5, https://www.dol.gov/wb/Green_Jobs_Guide/GreenJobs%20Ch%203.pdf, (E. T. 13.01.2016).
• GWEC (Global Wind Energy Council), “Latest News”,
• http://www.gwec.net/news/latest-news/, (E. T. 08.02.2016).
• Hazel Henderson, “Green R&D: Companies Betting Big On Green Innovation”, 2012, http://www.csrwire.com/blog/posts/535-green-r-d-companies-betting-big-on-green-innovation, (E.T. 11.02.2016).
• Hersoug, Bjorn, The Human Side Of Fishery Capacity Adjustment In Norway, Balıkçılık Alanındaki Düzenlemelerin İnsani Yanı İle İlgili OECD Uzmanlar Toplantısı, 2006, s.17-21.
• ILO, “Green Jobs”, 2015, http://www.ilo.org/global/topics/green-jobs/langen/index.htm, (Erişim Tarihi: 02.02.2016).
• ILO, “Yeşil Ekonomide İnsana Yakışır İşler”, Türkiye Ulusal Çalıştayı, Ankara, 2013.
• IEA, “August: Renewable Electricity Generation Climbs to Second After Coal”,
• http://www.iea.org/newsroomandevents/news/2015/august/renewable-electricity-generation-climbs-to-second-place-after-coal.html, (Erişim Tarihi: 08.02.2016).
• Karacan, Ali Rıza, Çevre Ekonomisi ve Politikası, Ege Üniversitesi Yayınları, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayın No: 6, İzmir, 2013, s.455.
• Konukçu, Konuralp, “Küresel Isınmaya Karşı Küresel İşbirliği”, Uluslararası İlişkiler Akademik Dergi, Cilt:3, Sayı:10, Chicago, 2010, s.173-207.
• Laurance William, Anna Peletier, Bart Geenen, Harko Koster, et al., “Reducing the Global Environmental Impacts of Rapid Infrastructure Expansion: Current Biology”, Sayı: 25, 2015, s.259–262.
• Lawler, Andrew, “Clinton Seeks `Major Lift' in U.S. Research Programs”, Weekly Compilation of Presidential Documents, Sayı: 35, No.: 2317441, s.1620.
• Lianbiao, Cui, “Sharing The Burden of Financing The Green Climate Fund In The Post-Kyoto Era”, International Journal of Climate Change Strategies and Management, Sayı:7, 2015, s.206-210.
• Macilwain, C., “Clinton Gets The Message on Biomass Energy Nature”, 1999, Sayı: 400, s. 700. http://www.gov/ Clinton, W.Remarks on Developing and Promo- ting Biobased Products and Bioenergy, 1999, (E.T. 08.01.2016).
• Özsoy, Ceyda, “Yeşil Ekonominin Dinamikleri: Yeşil İşler ve Beceriler”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, Cilt:48, Sayı: 452, 2011, s.21-26.
• Prato, Tony, Natural Resource and Environmental Economics, Iowa University, 1998.
• Renner, Micheal, Sweeney, Sean, Kubit, Jill, “Green Jobs: Towards Decent Work in a Sustainable, Low-Carbon World”,UNEP/ILO/IOE/ITUC, 2008., www.unep.org/PDF/UNEPGreenjobs_report08.pdf, (E.T.11.02.2016).
• Sachedina, Abdulaziz, “Historical Background to the Present Environmental Crisis”, The Fountain on Life Knowledge and Belief Magazine, 1999,s.28.,
• http://www.fountainmagazine.com/Issue/detail/Historical-Background-To-The-Present-Environmental-Crisis, (E.T. 02.01.2016).
• Strietska, Ilina, Hoffman, O, “Yeşil İşler İçin Gerekli Beceriler”, International Labour Organization, Cenevre, 2011, s.3-8.
• Symons, Jonathan Rasmus Karlsson, “Green Political Theory in A Climate-Changed World: Between Innovation And Restraint”, Environmental Politics, 2015, Sayı: 24, s. 173-192.
• Tanuro, Daniel, Yeşil Kapitalizm İmkansızdır (Çev.:Yalçın Toklu), TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Yayınları, İstanbul, 2011, s.180-205.
• The United Nations, “Environmental Scarcity and Conflict”, s.18-23.
• http://www.un.org/en/events/environmentconflictday/pdf/GN_Renewable_Consultation.pdf, (E.T. 28.01.2016).
• Topal, M.Hanefi, Özer, Ufuk, “Ekoloji Odaklı Bir İş Yaratma Stratejisi: Yeşil İstihdam”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı.11, 2014, s.263.
• Türkeş, Murat, “Türkiye‟de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme”. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, Sayı: 4 (2), 2012, s.1-32. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/47/1924/20178.pdf, (E. T. 11.02.2016).
• UNEP (United Nations Environment Programme), “Towards a Green Economy: Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication”, 2011, s. 15, www.unep.org/greeneconomy, (E.T. 12.02.2016).
• UNEP/ILO/ IOETC/ITUC, “Green Jobs: Towards Decent Work in a Sustainable
• Low Carbon World”, 2008, http:// www.unep.org/labour_environment /PDFs/Greenjobs/UNEP-Gren-jobs-report.pdf., (E. T. 10.01.2016). UNFCC, 1997, http://unfccc.int/kyoto_protocol/background/items/2880.php, (E.T. 23.01.2016)
• Warlenius, Rikad, Pierce, Gregory, Ramasar, Vasna, “Reversing The Arrow of Arrears: The Concept of Ecological Debt And Its Value For Environmental Jus- tice”, Global Environmental Change, Sayı: 30, 2015, s. 21–30.
• World Atlas, “Environment: Top 15 Countries Using Renewable Energy”, http://www.worldatlas.com/articles/top-15-countries-using-renewable- energy.html,(E.T. 28.01.2016).
• WWEA (Dünya Rüzgar Enerjisi Birliği), “Dünya Rüzgar Enerjisi Raporu”, 2010, s.32. http://www.gov/ Clinton, W. 1999., “Remarks on Developing and Promoting Biobased Products and Bioenergy. Weekly Compilation of Presidential Documents”, No: 2317441, s.1620.
• http://www.earthday.org/sites/default/files/green_jobs_-_a_history_lesson_plan.pdf, (E.T. 28.01.2016).