İL YÖNETİMİ SİSTEMİNDE DEĞİŞİM

Yıl 2008, Sayı: 6, 88 - 117, 30.04.2008

Nuray Ertürk Keskin

Öz

Küresel piyasa ilişkilerinin iktisadi ve toplumsal örgütlenmeye egemen olmasının

istendiği bir düzende amaç, ulusal siyasetten/yönetimden bağımsız bir devlet-
toprak ilişkisi yaratmaktır. İl yönetimi/mülki idare sisteminde değişim, şimdiye

kadar valiliklerin emrinde “yetki genişliği” esasına göre, merkez adına yönetilen
işlerin, bundan böyle “özerklik” esasına göre çalışan ve merkezi yönetim
adına değil, doğrudan kendi tüzel kişiliği adına hareket eden yerel/bölgesel
yönetimlerce yürütülmesi anlamına gelmektedir. Güncel kamu reformları,
merkezi yönetimin taşra örgütlenmesi (il ve ilçe yönetimi) için kolluk işlevleriyle
sınırlı bir yapı öngörmektedir. Bu yazı, il genel yönetimi sisteminin 1980’den
sonra geçirdiği dönüşümü konu almaktadır.

Anahtar Kelimeler

yerelleşme, bölgeselleşme, il yönetimi, mülki idare, yerel yönetimler

Kaynakça

• Adalet Hizmetleri Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT, Ankara 1989.
• Bayramoğlu, Sonay, “Türkiye’de Bölgesel Politikaların Gelişimi”, Bölge Kalkınma Ajansları Nedir, Ne Değildir?, Derleyen Menaf Turan, Paragraf Yayınevi-YAYED, Ankara 2005, s. 35-120.
• Bölgesel Kalkınma Politikalarının Yönetimi ve Kalkınma Ajansları Raporu, İçişleri Bakanlığı, Ankara Mart 2004.
• Bölge Kalkınma Ajansları Nedir Ne Değildir, (Der. Menaf Turan), Paragraf-YAYED Yayınları, Ankara 2005.
• Emre, Cahit, “Mülki Yönetim Sisteminin Geçerliği ve Sistemden Kopmalar”, İyi Yönetim Arayışında Türkiye’de Mülki İdarenin Geleceği, Türk İdari Araştırmalar Vakfı, Ankara 2002, s. 215-239.
• “Evren’in 8 Eyaleti”, Hürriyet, 1 Mart 2007.
• Geray, Cevat, “Ülkenin Yönetsel Coğrafyası Gelişigüzel Değiştirilirken”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, 13/104, Şubat 1989, s. 3-19.
• Güler, Birgül A., “22 Şubat 2005 gün ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu Üzerine”, Mülkiye, Sayı 246, 2005, s. 89-121.
• Güler, Birgül A., “Devlette Reform”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi, Ankara 2005, s. 31-74.
• Güler, Birgül A., “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Üzerine”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi, Ankara 2005, s. 75-127.
• Güler, Birgül A., “İkinci Dalga: Siyasal ve Yönetsel Liberalizasyon - Kamu Yönetimi Temel Kanunu”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi – YAYED, Ankara 2005, s. 161-201.
• Güler, Birgül A., “Yerel Yönetimleri Güçlendirmek mi? Ademi Merkeziyetçilik mi?”, Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınevi – YAYED, Ankara 2005, s. 227-249.
• “Hastaneler de MİA’nın Denetimi Dışına Çıkarılıyor”, www.mulkiidare.net.
• İç Düzen Genel Rapor, İl Özel İdareleri, İçişleri Hizmet ve Teşkilatını Yeniden Düzenleme Projesi, İçişleri Bakanlığı, Ankara 1972.
• İl Özel İdareleri Sempozyumu, 27 Eylül 1985, İstanbul İl Özel İdaresi Yayını, İstanbul 1986.
• “İstinaf Mahkemeleri Geri Dönüyor”, Hürriyet, 22 Nisan 2007.
• Kamu Yönetimi Araştırması, Genel Rapor, TODAİE, Ankara 1991.
• Keskin, Nuray E., Devletin Toprak Üzerinde Örgütlenmesi: Türkiye’de İllerin Yönetimi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2007.
• “Kurthan Fişek’le Türkiye’nin İdari Yapısı Üzerine Bir Söyleşi”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Sayı 92, Şubat 1988, s. 12-15.
• Karahanoğulları, Onur, “Fransa’da 2003 Anayasa Değişikliği: Özeksizleştirilmiş Cumhuriyet”, http://kamyon.politics.ankara.edu.tr/bulten/belgeler/02.pdf
• Pıtırlı, Ali, “Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ı Uğurlarken”, Türk İdare Dergisi, Sayı 399, Haziran 1993, s. 1-8.
• “Sağlıkta Eyalet Sistemi’ne Geçiliyor”, Radikal, 8.3.2007.
• Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Öncesinde Bölgesel Gelişme 1996-2000, DPT Müsteşarlığı, Ankara 2000.
• Sürgit, Kenan, “12 Eylül ve Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 13, Sayı 3, Eylül 1980, s. 39-77.
• Tekeli, İlhan, Bölge Planlama Üzerine, İTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul 1972.
• Türkiye’de Yerleşme Merkezlerinin Kademelenmesi: Ülke Yerleşme Merkezleri Sistemi, DPT, 2 Cilt, Ankara 1982.
• Yalçındağ, Selçuk, “İl Sisteminin Güçlendirilmesi Çözüm mü?, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5/2, Mart 1996, s. 3-14.
• Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılanma, TÜSİAD, İstanbul 1997.
• Yüksel, Alaaddin, “İl Sistemi ve Devletin Yeniden Yapılanması”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 4/4, Temmuz 1995, s. 3-7.