DR. HİKMET KIVILCIMLI’NIN DEVLET TEORİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Year 2024, Volume: 19 Issue: 41, 73 - 96, 19.04.2024

Tutku Çavuşoğlu

https://doi.org/10.56524/msydergi.1398226

Abstract

Türkiye sosyalist düşüncesinin önemli isimlerinden biri olan Hikmet Kıvılcımlı birçok alanda çalışmalar ortaya koymuştur. Marksizmi en derin ayrıntılarına kadar inceleyen yazar, kendi adlandırması olan tarih teziyle devlet teorisi üzerine çalışmıştır. Bunu yaparken hem genel devlet teorisi hem de Türk devlet teorisi üzerine fikirlerini ortaya koymuştur. Bu çalışmada yazarın genel devlet teorisi ve Türk devlet teorisinin ne olduğu üzerine tartışma yürütülmektedir. Buna ek olarak sadece devlet teorisine bakılmamış, aynı zamanda yazarın yöntemi ve düşünsel kaynakları da incelenmektedir. Kıvılcımlı devlet teorisinde Marksizme dayanmasının yanı sıra tamamen kendine özgü kavramlarla birlikte özgün bir anlatı sunmaktadır. Temelinde Marksist devlet kuramı olan formülasyonunda, Marksizm’in dışında yönleri de olan özgüllüklere vurgu yapan bir teoriyi şekillendirmiştir. Bu çalışmada barbar toplumların ya da göçebelerin devlet kurup kuramayacaklarından, hangi aşamalardan devlet olgusuna geçtikleri, devletin kökeninin birincil ve ikincil tipi, Osmanlı Devleti örneği üzerinden Türk devlet teorisinin tartışılması gibi konulara değinilip sonuçlara ulaşılmaktadır.

Keywords

Devlet, Marksizm, Osmanlı Devleti, Üretici Güçler, Göçebe Devlet

References

• Ağcabay, Cenk (2015), Dr. Hikmet Savaşçı Bir Hayat 1902-1971, (Sosyal İnsan Yayınları).
• Belge, Murat (Haziran,1975), “Dr. Hikmet Kıvılcımlı’nın Tarih Tezi Üzerine”, Birikim, (4), s. 45-59.
• Carneiro, L. , Robert (2006), “Devletin Kökeni Üzerine Bir Teori”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5 (2), s. 251-262.
• Erdoğan, Necmi (2017), “Kıvılcımlı Söyleminin Uğrakları: Tarih, Gelenek ve Kutsal İhtilalcilik”, Kale, Ahmet (Der.) Hikmet Kıvılcımlı Kitabı, (Ankara: Dipnot Yayınları): 481-503.
• Erdoğan, Necmi (2020), “Sunuş”. Osmanlı Tarihinin Maddesi, (İstanbul: Yordam Kitap): 15-63.
• Fegan, Fuat (1977), Dr. Hikmet Kıvılcımlı Bibliyografyası, (İstanbul: Yayınevi Yok).
• Güler, A. Birgül (2023), Devlet Bilimi Göçebe ve Yerleşik Devlet, (Ankara: İmge Kitabevi).
• Güler, A. Birgül (2021), Türkiye’nin Yönetimi Yapı, (Ankara: İmge Kitabevi).
• Hassan, Ümit (1998), İbn Haldun’un Metodu ve Siyaset Teorisi, (İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları).
• Kale, Ahmet (2014), Kıvılcımlı Külliyatı: Ayrıntılı Bibliyografya, (Bilim ve Gelecek Kitaplığı).
• Kale, Ahmet (2017), “Kimdir Kıvılcımlı?”. Kale, Ahmet (Der.) Hikmet Kıvılcımlı Kitabı, (Ankara: Dipnot Yayınları): 13-19.
• Karaca, Emin (2011), İnadın ve Direncin Adı: Dr. Hikmet Kıvılcımlı, (İstanbul: Destek Yayınları).
• Kıvılcımlı, Hikmet (2018), Allah-Peygamber-Kitap, (İstanbul: Derleniş Yayınları).
• Kıvılcımlı, Hikmet (1936), Marksizm Kalpazanları Kimlerdir?, (İstanbul: Köxüs Yayınları).
• Kıvılcımlı, Hikmet (2020), Osmanlı Tarihinin Maddesi, (İstanbul: Yordam Kitap).
• Kıvılcımlı, Hikmet (1996), Tarih Devrim Sosyalizm, (İstanbul: Diyalektik Yayınları).
• Kıvılcımlı, Hikmet (2011), Tarih Yazıları, (İstanbul: Sosyal İnsan Yayınları).
• Kıvılcımlı, Hikmet (2017), “Tartışılacak Tarih Tezi”, Kale, Ahmet (Der.) Hikmet Kıvılcımlı Kitabı, (Ankara: Dipnot Yayınları): 140-152.
• Kıvılcımlı, Hikmet (1996), Toplum Biçimlerinin Gelişimi, (İstanbul: Diyalektik Yayınları).
• Kıvılcımlı, Hikmet (2015), Üretim Nedir? , (İstanbul: Derleniş Yayınları).
• Marks, Karl (1968), Alman İdeolojisi, (Çev. Selahattin Hilav), (İstanbul: Sosyal Yayınlar).
• Okur, Selahattin (2011), “Bu Dünyadan Bir Kıvılcımlı Geçti”. Kale, Ahmet (Der.) Hikmet Kıvılcımlı Kitabı, (Ankara: Dipnot Yayınları): 427-453.
• Oppenheimer, Franz (1986), Devlet, (Çev. Alâeddin Şenel), (İstanbul: Kaynak Yayınları).