Osmanlı Devleti’nin 19. Yüzyıldaki Finansal Sisteminde Osmanlı Bankası’nın Yeri Ve Faaliyetleri

Year 2012, Issue: 3 - Issue: 3, 63 - 103, 01.07.2012

Sudi Apak Arzu Tay

Abstract

19. yüzyılın ikinci yarısında -Tanzimat sonrasında- Osmanlı Devleti’nde birçok alanda olduğu gibi para ve finans alanında da önemli değişimler yaşanmıştır. Avrupa devletleri ile iktisadi ve mali ilişkilerin geliştirilmesi sürecinde bankacılık gelişmeye başlamış ve 1853 yılında İngiliz sermayesi ile Osmanlı Bankası (The Ottoman Bank) kurulmuştur. 1863 yılında Fransızların bankaya ortak olmasıyla banka Bank-ı Osmanî-i Şahane (Banque Imperial Ottomane - Imperial Otoman Bank) adını almıştır. Banka, bankacılık faaliyetleri yanında Osmanlı’nın, merkez bankası işlevini de üstlenmiştir. Bankanın bu görevi 1933 yılına kadar devam etmiştir. 2001 Yılına kadar faaliyetini sürdüren banka, Türk bankacılık tarihinde en uzun ömürlü banka olma özelliğini taşımaktadır. Bu çalışmada, Osmanlı Bankası’nın 19. yüzyıl Osmanlı Devleti finansal sisteminde göstermiş olduğu devlet bankası, yatırım bankası ve ticari banka faaliyetleri ele alınmaktadır.

Keywords

Osmanlı Bankası, ticari bankacılık, yatırım bankacılığı.

Ottoman Bank’s Place and Activities in Ottoman Financial System during 19th Century

Abstract

During the second half of the 19th Century -after the Tanzimat-, in the Ottoman
State, considerable reforms have been performed on economic and financial fields.
The economic and fiscal integration process in the Ottoman State with European
coumtries was accelerated in this century, in this context banking sector started to
develop in Ottoman State, as Ottoman Bank with British capital, was founded in 1856.
After French capital participated to Ottoman Bank in 1863, it was named Banque
Imperial Ottomane-Imperial Ottoman Bank. After that time besides banking activities,
government banking function came forward and the bank acted like central bank of
Ottoman until 1933. It is the bank which is long-lived in the Turkish bank history, serving
until 2001. The activities of Ottoman Bank as central banking, investment banking and
commercial banking in the 19th Century in Ottoman financial system is investigated in
this study.

Keywords

Ottoman Bank, Banque Imperiale Ottomane, Imperial Ottoman Bank, Banking, Central Banking, Commercial Banking.