İHTİLALİN PEDAGOJİK ZEMİNİ 'EMILE' VE J.J. ROUSSEAU'NUN OSMANLI AYDINLARINA ETKİLERİ

Year 2007, Volume: 3 Issue: 11, 157 - 174, 15.12.2007

Mustafa Gündüz

Abstract

Fransız İhtilali, dünya tarihine sosyal, siyasi, askeri, ekonomik ve pedagojik konularda önemli değişimler ve açılımlar getirmiştir. Bu hadisenin felsefi, sos­yolojik ve eğitimsel temellerinin atılmasında J.J. Rousseau'nun büyük katkıları vardır. Rousseau özellikle telif ettiği Toplum Sözleşmesi ve Emile adlı eseri ile İh­tilal'in hazırlayıcıları arasında yer almıştır. Emile modern eğitim bilimine çok önemli açılımlar getiren ideolojik bir eğitim eseridir.
Fransız İhtilali çok geçmeden Osmanlı'da etkisini göstermiştir. Osmanlı baş­langıçta bazı tedbirler aldıysa da akıbet değişmemiştir. Osmanlı aydınları ara­sında, İhtilal'in mimarlarından en çok Rousseau tanınmış ve etkili olmuştur. Tanzimat aydınları onu tanımışlar, okumuşlar ve eserlerini tercümeye girişmiş­lerdir. Jön Türk ve erken Cumhuriyet aydınları da Rousseau'dan farklı açılardan etkilenmişlerdir. Özellikle Emile'in toplumsallık bakımından yanlış anlaşıldığı kanaati bu çalışmanın tezleri arasındadır.

Keywords

Fransız İhtilali, J.J. Rousseau, Emile, Osmanlı Aydınları, Eğitim Bilimleri, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Tarihi

References

• Bahri Ata, "Rousseau ve Tarih Öğretimi", Milli Eğitim Dergisi, Ankara 2003, S.159.
• Bekir Berat Özipek, Muhafazakarlık, Akıl, Toplum, Siyaset, Kadim Yay., Ankara 2005 Bernard
• Lewis, Modern Türkiye'nin Doğuşu, TTK Yay., Ankara 2000.
• Cemil Meriç, Mağaradakiler, Ötüken Yay., İstanbul 1978.
• Hilmi Ziya Ülken, Eğitim Felsefesi, Ülken Yay., İstanbul 2001.
• Cemil Meriç, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi, Ülken Yay ., İstanbul 2001.
• J.J. Rousseau, Toplum Sözleşmesi, Öteki Yay., Ankara 1999.
• Ömer Çaha, Dört Akım Dört Siyaset, Liberalizm, İslam, Sağ Siyaset, Sol Siyaset, Ka­dim Yay. Ankara 2004.