TÜRKİYE’DE MERKEZ SAĞ SİYASET GELENEĞİ ve AK PARTİ

Yıl 2006, Cilt: 2 Sayı: 9-10, 23 - 37, 15.09.2006

Birol Akgün

Öz

Türkiye’de iktidarın ilk kez halkın özgür iradesiyle belirlendiği 1950 seçimlerinin üzerinden yarım asırdan fazla bir zaman geçmiş olmasına rağmen, 2002 seçimlerinde henüz yeni kurulan bir partinin girdiği ilk seçimden iktidar olarak çıkabilmesi, bir yandan Türk demokrasisinin kurumsallaşma ve konsolidasyon sorunları hakkında önemli ipuçları sağlarken; öte yandan AKP’nin Türk siyasetindeki yeri ve kimliği konusunda da yeni bir tartışma başlatmıştır. Geçen üç yılı aşkın iktidar süresinde AKP’nin sergilediği “AB merkezli” reformist turum; iç politikada demokrasi ve anayasal özgürlükleri genişletici yaklaşım; dış politikada sergilediği pragmatizm ile olduğu kadar, parti ileri gelenlerinin kullandıkları söylemler ve kritik konularda sergiledikleri siyasi refleksler ile de Türkiye’de (ve hatta tüm dünyada) AKP tecrübesi tartışılmaya ve ilgi odağı olmaya devam etmektedir. Aynı oturumu paylaştığımız diğer konuşmacı, Türk siyasal hayatında Osmanlı’dan günümüze Türk parti sistemindeki sağ ve sol partilerin şeceresini ortaya koydu ve AKP’nin de bu bağlamda nereye konumlandırılması gerektiğini açıkladı. Şu kadarını söyleyebilirim ki, AKP bize her şeyden önce Türk siyasetinin müzmin sorunlarından olan siyasî partiler sisteminin kurumsallaşamaması ve kronik meşruiyet krizlerinin aşılamadığını ortaya koyan önemli bir örnektir.

Anahtar Kelimeler

Ak Parti, Doğru Yol Partisi, Anavatan Partisi, 3 Kasım Seçimleri, Türk seçmeni

Kaynakça

• Şerif Mardin, “Center Periphery Relation: A Key to Turkish Politics?” Daedalus, Winter 1972
• Birol Akgün, Türkiye’de Seçmen Davranışı, Partiler Sistemi Ve Siyasal Güven , Ankara: Nobel Yayınları, 2002
• Üzeyir Tekin, AK Partinin Muhafazakâr Demokrat Kimliği, Ankara, Orient Yayınları, 2004
• Yalçın Akdoğan, “AK Parti ve Muhafazakâr Demokrasi,” http://www.akparti.org.tr/muhazafakar.doc (25.04.2006)
• Bekir Berat Özipek, Muhafazakârlık, Ankara, Kadim Yayınları, 2005
• William Hale “Christian Democracy and the AKP: Parallels and Contrasts” Turkish Studies, 6, 2 (2005)
• Birol Akgun, “Twins or Enemies: Comparing Nationalist And Islamist Traditions in Turkish Politics,” Middle East Review Of International Affairs, Vol. 6, No. 1 (March 2002)
• Hakan Yılmaz, “Türkiye’de Muhafazakârlık”, Açık Toplum Enstitüsü ve Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul, Mart 2006
• O. Gökçe, B. Akgün ve S. Karaçor, 3 Kasım Seçimlerinin Anatomisi: Türk Siyasetinde Süreklilik ve Değişim”, SÜ, İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Ekim 2002
• V. O. Key, “A Study of Critical Elections,” Journal of Politics, Cilt. 71, (1955)