MUHAFAZAKÂR DÜŞÜNCENİN EKONOMİ- POLİTİĞİ: ‘SINIRLI’ MÜLKÜN ‘ZORUNLU’ MEŞRUİYETİNİN ‘SORUMLU’ MÜLKİYETİ

Year 2020, Volume: 16 Issue: 59, 15 - 49, 17.11.2020

Halis Çetin

Abstract

Aydınlanma, Fransız Devrimi ve Sanayi Devriminin ürünü olarak ortaya çıkan liberalizm, sosyalizm, anarşizm ve faşizm gibi ideolojiler bu devrimlerin doğurduğu evrensel ilkelere ve mülk, meşruiyet ve mülkiyet ilişkisinin dönüşümünden mütevellit ortaya çıkan modern temlik ve temellük hiyerarşisinin yarattığı krizlere yer yer şüphe ile baksalar da yoğun bir vurgu içerisinde devrimlerin ilkelerini kimi öz, kimi töz, kimi de form olarak savunmuşlardır: Kimi mülk/devlet için, kimi meşruiyet/toplum için, kimi de mülkiyet/birey/burjuvazi için. Tüm bu ideolojilere hatta evrensel ideolojik inşa ihtirasının bizzat kendisine karşı çıkan tek düşünce geleneği ise muhafazakârlık olmuştur. Muhafazakârlık, bu devrimlerin sadece öz, töz ve formlarının kimi unsurlarına değil bizzat onları da yaratan epistemolojik ‘ruh’a isyan/itiraz etmiştir. Bu yüzden muhafazakârlık kendisini sadece bu devrimlere değil aynı zamanda mülk, meşruiyet ve mülkiyet uyumu/dengesi üzerine inşa edilmiş toplumu değiştirmek isteyen tüm devrimlere ve ideolojilere karşıt bir konuma oturtmuştur. Başta Burke olmak üzere tüm muhafazakarlar, bir siyasi tavır/duruş/kimlik/tutum olarak bu sürecin yarattığı tüm krizlere/kopuşlara çözüm fırsatı olarak tüm diğer ideolojilerin soyut/tahayyüli/ütopik çözüm önerilerinden çok daha somut/tasavvuri/pratik/reel çözümler üretmişlerdir. Bu devrimlerin doğurduğu sınıfsal ayrımlar ve çatışmalar; sosyal ve siyasal bölünmeler; ahlaki, dini ve kültürel buzumlalar muhafazakârlığın bu çözüm arayışlarında asli kaygı kaynakları olmuştur. Bu devrimlerin epistemolojik, felsefi, siyasal, dini, kültürel, toplumsal ve ekonomik kopuşu temsil ettikleri için tüm bu kopuşların ‘yıktığı’, ‘yırttığı’, ‘bozduğu’ insanlığın/medeniyetin kadim sözleşme müktesebatının ve mülk, meşruiyet ve mülkiyet uyumunun/dengesinin muhafaza edilmesi ve yeniden birleştirilmesi misyonunu muhafazakârlık üstlenmiştir: Özellikle mülk, meşruiyet ve mülkiyet ilişkisinin uyumunu/dengesini/düzenini kaim ve daim kılmak için inşa edilen ekonomi-politik müktesebat ışığında.

Keywords

Muhafazakârlık, Ekonomi-politik, Edmund Burke, Mülk, İktidar, Meşruiyet, Mülkiyet

References

• Akal, C. B. (2003). İktidarın Üç Yüzü. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Akkaş, H. H. (2003). “Muhafazakâr Siyasi Düşünce Kavramı Üzerine”. Afyon Kocatepe Ü, Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt: 5. Sayı: 2.
• Akkaş, H. H. (2004). Muhafazakâr Düşünce ve Edmund Burke. Ankara: Kadim Yayınları.
• Burke, E. (2016). Fransa'daki Devrim Üzerine Düşünceler. (Çev: Okan Arslan). Ankara: Kadim Yayınları.
• Canavan, F. (2011). “Edmund Burke’de Mülkiyet ve Hükümet”. (Çev: Celalettin Güngör). Muhafazakâr Düşünce. Sayı: 27.
• Duman, F. (2016). “Edmund Burke”, Siyasi Düşünceler Tarihi. Ed: Hamit Emrah Beriş-Fatih Duman. Ankara: Orion Yayınları.
• Gürkan, C. (2016). “Klasik Siyasal Düşüncede Maliye Teorisi: Bodin, Hobbes ve Rousseau”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. Cilt: 14, Sayı: 2.
• Işık, S. (2015). John Locke ve Edmund Burke’ün Siyaset Felsefesinde İhtilal Olgusu. Doktora Tezi. Atatürk Ü. SBE. Erzurum.
• Kirk, R. (2012). “Süreklilik ve Değişim”. (Çev: Faruk Çakır). Muhafazakâr Düşünce. Cilt: 1. Sayı: 4.
• Mosannen, A. (2018). Edmund Burke’ün Politika Felsefesinde Muhafazakârlık. Yüksek Lisans Tezi. Ege Ü. SBE. İzmir.
• Nisbet, R. A. (2011). “Mülkiyet ve Hayat”. (Çev: M. Fatih Serenli-Kudret Bülbül). Muhafazakâr Düşünce. Sayı: 27.
• Nişanyan, S. (2012). Sözlerin Soyağacı. İstanbul: Everest Yayınları.
• Onions, C. T. (1966). Oxford Dictionary of English Etymology. Oxford University Press.
• Özipek, B. B. (2004). “Muhafazakâr Siyasetin Temel İlkeleri”. Liberal Düşünce Dergisi. Cilt: 9. Sayı: 34.
• Tatar, D. B. (2013). Mülkiyet ve Fikri Mülkiyetin Felsefi Temelleri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Ü. SBE. Ankara.
• Tekeoğlu, A. R. (2019). John Locke ve Edmund Burke’ün Sınırlı Devlet Anlayışlarının Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Ü. SBE. Bolu.