KUZEY GÜNEY İLİŞKİLERİ VE GÜNEYDEKİ KALKINMA DİNAMİĞİ SINIRLARI: “MERDİVEN İTİLMİŞ Mİ?”

Year 2007, Volume: 22 Issue: 1, 57 - 87, 09.03.2014

Mehmet Şişman

Abstract

Bu  çalışma  ilk  olarak  Kuzey  ve  Güneyin  gelişme  farklılıklarını  ortaya  koyan mevcut  kriterleri  ve  iktisadi  ilişkileri  sorgulayarak,  Güneyin  bugün  geldiği  konumu anlamaya  çalışmaktadır.  Güney  ülkeleri  sürdürülebilir  kalkınma,  nüfus,  teknoloji,  aids, açlık,  yoksulluk  ve  işsizlik  gibi  sorunları  yapısal  olarak  Kuzeyden  daha  fazla  ve  geniş ölçüde yaşanmaktadır. Bu sorunlara kalkınma  literatüründe modernleşme teorileri  Güneyin Kuzeyin  prizmasından  geçerek  gelişeceği,  bağımlılık  teorileri  ise  Dünya  Sisteminden koparak gelişeceği sonucuna varmaktadırlar. Oysa küreselleşme sonucu bir ticaret, finans ve  makro  politikaları  aracılığıyla  ve  yaptığı  yatırımlarla  daha  eşitsiz  bir  konuma yönlendirirken, diğer yandan Güney içinde sahra altı Afrika gibi ülkeleri ücretlerle katma değer  sürecini  kendi  lehine  çevirmektedir.  Neo-liberal  finansal  rejim  küreselleşmenin avantajlarını  kullanarak  Güneyde  Kuzeye  bağımlı  ve  üretkenlikten  uzaklaşan  bir  yapı oluşturmaktadır.  Güneyin  kalkınma  dinamiği  için  gerekli  çıkış;  dünya  katma  değerindeki payı fazlalaştıracak teknolojik atılımlar ve Güney-Güney işbirliğindeki artışlara bağlıdır.

Keywords

Kuzey, Güney, Gelişme, Ulusal gelir, teknoloji, sanayileşme, Finansallaşma