Kadınsılık ve Cinsel Mitlerin Psikojenik İnfertiliye Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 65 - 82, 29.06.2022

Betül Çubuk

Öz

Bu çalışmada, herhangi organik bir bozukluğu olmamasına rağmen çocuk sahibi olamayan, psikojenik infertil kadınlar ile fertil kadınların kadınsılık düzeyi ve cinsel mitlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya 50 fertil ve 50 infertil tanısı almış olmak üzere toplam 100 kişi dahil edilmiştir. Katılımcılara Sosyo-demografik Bilgi Formu, BEM Cinsiyet Rolü Envanteri ve Cinsel Mitleri Değerlendirme Formu verilmiştir. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerle birlikte normal dağılımın incelenmesi için Kolmogorov-Smirnov dağılım testi kullanıldı. Niceliksel verilerin gruplar arası karşılaştırılmasında; iki grup durumunda, Mann Whitney U testi, üçlü ve daha fazla grup durumunda, Kruskal Wallis testi, gruplar arası ikili farklılığın tespiti için Bonferroni metodu, ölçek güvenilirliği için Cronbach’s Alpha analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; infertil kadınların erkeksi stereotiplerle özdeşim eğilimi düzeyinin fertil kadınlardan, fertil kadınların ise kadınsı stereotiplerle özdeşim eğilimi düzeyinin infertil kadınlardan yüksek olduğu tespit edilmiştir. İnfetil kadınların kadınsılık düzeyinin fertil kadınlara oranla düşük olduğu saptanmıştır. İnfertil ve fertil kadınların cinsel mite inanma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ancak fertil kadınların cinsel mit ölçeğine ilişkin maddelere verdikleri doğru cevapların tanımlayıcı istatistikleri incelediğimizde en yüksek doğru cevabı verilen maddelerin “eşler birbirlerini sevdikleri takdirde sevişmekten nasıl zevk alacaklarını da bilirler” ve “cinsel ilişki sırasında eşler içgüdüsel olarak diğerinin ne istediğini ne düşündüğünü bilirler” olduğu tespit edilmiştir. Fertil kadınlar tarafından en düşük doğru cevap verilen maddenin ise “erkeğin eşi masum ve kutsaldır, daha doyurucu ve tatmin edici seks daha çok fahişelerle yapılmalıdır” olduğu tespit edilmiştir. İnfertil kadınların ise cinsel mit ölçeğine ilişkin maddelere verdikleri doğru cevapların tanımlayıcı istatistikleri incelediğimizde en yüksek doğru cevabı verilen maddenin “menopoz kadının cinsel isteklerinde ani bir azalmaya neden olur” olduğu tespit edilmiştir. İnfertil kadınlar tarafından en düşük doğru cevap verilen maddenin ise “cinsel ilişki sırasında cinsel fanteziler kurmak yanlıştır” olduğu tespit edilmiştir. Beklenildiği gibi kadınların toplumsal cinsiyet rolleri içerisinde anneliğin vurgusu arttıkça kadınlar kendilerini daha az kadınsı hissetmektedir. Bununla birlikte kadınsı rolleri benimsemekte de güçlük yaşamaktadırlar. Ayrıca literatürle uyumlu olarak; fertil kadınlar toplumsal rollerin getirdiği annelik ile kendilerini daha kadınsı hissetme eğilimindedir. İnfertil kadınlar ise doğurganlık ve kadınsı rollere uyum sağlamadığı için kendilerini daha erkeksi bir konumda görme eğilimindedir. Bu çerçevede toplumsal etmenler tarafından üretilen farklılıkların biyolojik kökenli farklılıkları elimine etmesi üzerine kadınsılığın yadsınması noktasında terapilerin ve araştırmaların önemi dikkati çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikojenik İnfertilite, Fertilite, Kadınsılık-Erkeksilik, Cinsel Mitler.

Kaynakça

• Abrevaya, E.(2007).Annelik ve kadınsılık.Psikanaliz Yazıları, 14,15-22.
• Akçin,F.(2005).İnfertil Çiftlerin Psikiyatrik Semptomlar, Cinsel İşlev Bozukluğu, Baş Etme Düzenekleri, Cinsiyet Rolü Algıları Açısından Değerlendirilmesi.Uzmanlık Tezi,Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi,Ankara.
• Akgün,S.(1993).Cinsiyet Rolüne İlişkin Kalıp-Yargılara Uygun Davranıp Davranmamanın Çekiciliğe Etkisi.Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Ankara.
• Apfel, R.J. & Keylor, R.G. (2002).Psychoanalysis and infertility: Myths and realities. International Journal of Psychoanalysis, 83,85-103.
• Arthur,G.(1997).Infertility and psychological distress: A critical review of the literatüre.Social Science & Medicine, 45(11):1679-1704.
• Atak, İ.(2009).Açıklanamayan İnfertilitede Kadınlık ve Anne-Kız İlişkisinde Anneliğin İletimi.Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bem, S. L. (1974).The measurement of psychological androgyny. Journal of Consulting and Clinical Psychology 42(2),155-162.
• Burç,P.E.(2015).Popüler kültür ve annelik: anneliğin farklı görünümleri.Hacettepe Üniversitesi Sosyal Araştırmalar E-Dergisi,1-15.
• Çetin,İ.(2012).İnfertilite ve Psikoloji. https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_8837.htm (14 Mart 2021).
• Deniz, Y. (2013). İnferilite Nedeniyle Tetkik Edilen Endometriozis,Açıklanamayan İnfertilite veya Tekrarlayan Abortus Olgularda Çölyak Hastalığı ve Otoimmüntiroid Hastalığı Sıklığının Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi,Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Elazığ.
• Dökmen Y.Z(1999).Bem cinsiyet rolü envanteri kadınsılık ve erkeksilik ölçekleri türkçe formunun psikometrik Özellikleri,Kriz Dergisi,7(1),27-40.
• Emeç, Z.(2016).Fertil ve İnfertil Kadınların Cinsel Fonksiyon Bozukluğunun Tanımlanması ve Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi,Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Erzurum.
• Faure, S.(2009).Kadında çocuk isteği yalnızca eksik olan penisin bir ikamesi midir?, Psikanaliz Yazıları, 19,23-34.
• Ford, S.E, Forman, I., Willson, R., Char, W. & Scholz, C.(1953).A psychodynamic approach to the study of infertility.Fertility and Sterility,4(6),456-465.
• Habip,B.(1999).Kadınlık Yeniden.İstanbul:İthaki Yayınları.
• Horney,K.(1981).Kadın Psikolojisi. (Çev. S. Budak).Ankara:Öteki Yayınları.
• Horney,K.(1994).Psikanalizde Yeni Yollar. (Çev. S. Budak).Ankara:Öteki Yayınları.
• İkiz,T. (2002). Anneden kıza: Anneliğin reddi.Nöropsikiyatri Arşivi, 37(3),170-176.
• Kamalı, Y.(2018).Kadınların Vajinismusla İlişkili Deneyimlerinin Nitel Yöntemle İncelenmesi.Yüksek Lisans,İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,İstanbul.
• Karaca, A. ve Unsal, G.(2012).The Effects of Infertility on Women's Mental Health and Role of Psychiatric Nursing. Journal of Psychiatric Nursing, 3(2),80-85.
• Kırca, N. & Pasinlioğlu, T.(2013).İnfertilite Tedavisinde Karşılaşılan Psikososyal Sorunlar.Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar,5(2),162-178.
• Kipper, D.A. & Zadik, H.(1996).Functional infertility and femininity: A comparison of infertile womenand their mothers.Journal of Clinical Psychology,52(4),375-382.
• Kipper, D.A., Shani, Z., Serr, M.D. & Insler, V.(1977).Psychogenicinfertility,neuroticism and the feminine role: A methodological inquiry.Journal of Psyhosomatic Research,21(5),353-358.
• Koçdemir, O.(2012).İnfertilite ve sosyokültürel etkileri.İnsanbilim Dergisi,1(1),27-38.
• Kuş, C. (2008).İnfertilite Durumunda Kadınların Yaşam Kalitesi ve Algıladıkları Sosyal Desteğin Belirlenmesi.Yüksek Lisans Tezi,Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Oğuz, H.D.(2004).İnfertilite Tedavisi Gören Kadınlarda İnfertilitenin Ruh Sağlığına,Evlilik İlişkileri ve Cinsel Yaşama Etkileri.Uzmanlık Tezi, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi 12.Psikiyatri Birimi,İstanbul.
• Sever, M.(2015).Kadınlık,annelik,gönüllü çocuksuzluk:elisabeth badinter’den kadınlık mı annelik mi?,tina miller’dan annelik duygusu:mitler ve deneyimler ve corinne maier’den no kid üzerinden bir karşılaştırmalı okuma çalışması.Feminist Eleştiri Dergisi,7(2),72-86.
• Sezgin, H. & Hocaoğlu, Ç.(2014).İnfertilitenin psikiyatrik yönü.Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar,6(2),165-184.
• Şen, S.(2011).İnfertil Kadınlarında Damgalanma Deneyimi.Doktora Tezi,Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü,İzmir.
• Uyar, B.(2015).İnfertilite Tedavisi Gören Kadınlarda Cinsel Mitlere İnanma Düzeyi.Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Diyarbakır.
• Willette, J.(2018). Lacan ve Kadınlar.(Çev.Z. Duran).Düşünbil Dergisi,69(12),32-36.
• Wischman, T.(2003).Psychogenic infertility: Myths and facts. Journal of Assisted Reproductionand Genetics,20(12),485-494.
• Yılmaz,F.M.(2014).Erişkin Evli Kadınlarda Toplumsal Cinsiyet Rolü ile Cinsel Doyumun İlişkisi.Yüksek Lisans Tezi,Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,İstanbul.
• Zilbergeld, B.(1999).The New Male Sexuality.NewYork: Batam Books.
• Zubaroğlu,M. & Özmete,E.(2016).Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri:Kadın ve erkek olmanın değeri.Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi,1,1-12.