TOPLUMSAL CİNSİYETE DUYARLI BİR ERKEKLİK ÇALIŞMASI: EŞİ VEFAT EDENLERİN SOSYAL HAYATA KATILIMLARI

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 17 - 30, 29.06.2022

Tuğba Canbulut , Gaye Nisanoğlu , Hilal Küçük

Öz

Bu araştırma, sosyal bilimlerde yapılan herhangi bir çalışmanın toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı olması gerektiği inancıyla tasarlanmış bir çalışmadır. Bu duyarlılığın hayatın daha fazla alanına yayılmasının cinsiyet eşitsizliği mücadelesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. 50 yaş ve üstü 21 eşi vefat etmiş erkekle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu nitel araştırma Türkiye'de yapılmıştır. Araştırmada, eşlerinin ölümünden sonra karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlarla başa çıkma stratejileri görüşmecilerle tartışılmıştır. Bütün bunların cinsiyet eşitsizliğini pekiştirdiği ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın toplumsal cinsiyete duyarlı çalışmalara katkısı, erkeklerin günlük yaşamlarında cinsiyet eşitsizliğine dair gizli söylemleri yakalama çabalarında gizlidir. Bu bağlamda çalışma, eşleri vefat eden erkeklerin arkadaş, çocuk veya akraba gibi çeşitli sosyal yaşam alanlarıyla yeniden ilişkilendirilmesine ilişkin nitel veriler içermektedir. Bu verilerin erkeklik ve toplumsal cinsiyet çalışmalarını harmanlayarak tartışılmasını, eril bir şekilde tasarlanan günlük yaşamın feminist bir eleştirisi olarak ele alınmasını sağlar.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet duyarlılığı, erkeklik, eşi vefat eden erkek, feminizm, toplumsal cinsiyet eşitliği

A QUALITATIVE RESEARCH ON GENDER-SENSITIVE MASCULINITY: “A WOMAN IS LIFE, WHAT HAPPENS TO A MAN AFTER LIFE?”

Öz

This research is a study designed with the belief that any study in social sciences should be gender sensitive. It is thought that spreading sensitivity to gender equality in more areas of life will contribute to the struggle for gender inequality. In-depth interviews were conducted with 21 widowed men aged 50 and over. This qualitative research was carried out in Turkey. In the study, the problems faced by their husbands after their deaths and the strategies to cope with these problems were discussed with the interviewers. It turns out that all this reinforces gender inequality. The contribution of this study to gender-sensitive studies is hidden in men's efforts to capture hidden discourses on gender inequality in their daily lives. In this context, this study contains qualitative data on the re-association of men whose spouses have died with various areas of social life such as friends, children or relatives. Discussing these data by blending masculinity and gender studies enables the data to be treated as a feminist critique of daily life designed in a masculine way.

Anahtar Kelimeler

Gender sensitivity, masculinity, widow, feminism, gender equality

Kaynakça

• Atılgan, E. Ü. (2018). Erkeklerin öldürme hakkı: Erkeklik indirimi. Toplum ve Bilim 145: 161-193.
• Aygül, Z. Sibel A. A. (2013). Eskişehir’de yaşayan bir grup erkeğin erkek olmaya dair açıklamalarında kullandığı dilsel kaynaklar. Psikoloji Çalışmaları 33(2): 31-48.
• Barutçu, A. (2015). Bir erkeklik stratejisi: Özel alanda eril suskunluk. Fe Dergi: Feminist Eleştiri 7(1): 131-145.
• Bennett, M. K. (2005). “Was life worth living?” Older widowers and their explicit discourses of the decision to live. Mortality 10(2): 144-154.
• Boratav, B. H. Fişek, G. O. and Ziya, H. E. (2017). Erkekliğin Türkiye halleri. İstanbul: Bilgi University Press.
• Buttler, J. (1999). Gender trouble. New York: Routledge. Buttler, J. (2004). Undoing gender. New York: Routledge.
• Cengiz, K. Tol, U. U. and Küçükural, Ö. (2004). Hegemonik erkekliğin peşinden. Toplum ve Bilim 101: 50-70.
• Collinson, D. and Hearn, J. (1994). Naming men as men: Implications for work, organization and management. Gender, Work and Organzation 1(1): 2-22. https://doi.org/10.1111/j.1468-0432.1994.tb00002.x
• Conger, V. B. (2009). The widows' might: Widowhood and gender in early British America. New York: New York University Press.
• Connell, R. W. (1993). The big Picture: Masculinities in recent world history. Theory and Society 22: 597-623.
• Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. trans. edited by Selçuk Beşir Demir. İstanbul: Eğiten Kitap
• Demetriou, D. Z. (2001). Connell’s concept of hegemonic masculinity: A criptique. Theory and Society 30: 337-361. https://doi.org/10.1023/A:1017596718715
• Donaldson, M. (1993). What is hegemonic masculinity? Theory an Society Special Issue: Masculinities 22(5): 643-657.
• Fink De Baker, S. (2010). Widowhood in early modern Spain: protectors, proprietors, and patrons. London: Brill Publish.
• Glazer , H. R., Clark, M. D. Thomas, R. and Haxton, H. (2010). “Parenting after the death of a spouse.” American Journal of Hospice and Pallative Medicine 27(8): 532-536. doi:10.1177/1049909110366851
• Lee, G. R. DeMaris, A. Bavin, S. Sullivan, R. (2001). Gender differences in the depressive effect of widowhood in later life. The Journals of Gerontology: Series B 56(1): S56-S61. https://doi.org/10.1093/geronb/56.1.S56
• Messerchmidt, J. W. (2019). Hidden in plain sight: On the omnipresence of hegemonic masculinities. Masculinities- A Journal of Culture and Society 12: 14-29.
• Momtaz, Y. A. Haron, S. A. Ibrahim, R. and Hamid, T. A. (2015). “Spousal death anxiety in old age: Gender perspective.” OMEGA - Journal of Death and Dying 72(1): 69–80. https://doi.org/10.1177/0030222815574702
• Özbay, C. and Baliç, İ. (2004). Erkekliğin ev halleri. Toplum ve Bilim. 101: 89-103.
• Özmete, E. and Yanardağ Zubaroğlu, M. (2016). Erkeklerin bakış açısıyla toplumsal cinsiyet rolleri: Kadın ve erkek olmanın değeri. Türkiye Sosyal Olaylar Araştırmalar. 1: 91-107.
• Sancar, S. (2016). Erkeklik imkansız iktidar: Ailede, piyasada ve sokakta erkekler. İstanbul: Metis.
• Topçu, G. (2018). Varsayılan aile kıskacında babalık: Türkiye’de farklı babalık algıları ve sosyal politika ilişkisi. Toplum ve Bilim. 145: 54-101.
• Uçan, G. (2016). Toplumsal cinsiyetin öteki yüzü: Erkek. In Sosyal politikanın cinsiyet halleri, edited by Derya Şaşman Kaylı and Fatih. Şahin. Ankara: Nika Press.
• Van Den Hoonard, D. K. (2001). The widowed self the older woman’s journey thorugh widowhood. Canada: WilfridLaurier University Press.
• West, C. and Zimmerman D. H. (1987). Doing gender. Gender and Society 1(2): 125-151. www.jstor.org/stable/189945.
• Wetherell, M. and Edley, N. (1999). “Negotiating hegemonic masculinity: Imaginary positions and psycho-discursive practices.” Feminism & Psychology 9(3): 335–356. https://doi.org/10.1177%2F0959353599009003012
• Yaeger, D. A. (2020). "Directions for the study of masculinity: Beyond toxicity, experience, and alienation", British Journal of American Legal Studies (published online ahead of print), doi: https://doi.org/10.2478/bjals-2020-0005
• Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterranean Journal of Humanitie. 3(2): 297-328.