TÜRKİYE’DEKİ PARLAMENTERLERİN TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISI: KALİTATİF ÇALIŞMA

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 20, 28.06.2024

Burcu Çimen Hüsniye Dinç Kaya

Öz

Bu araştırma; Türkiye’deki parlamenterlerin, toplumsal cinsiyet algısını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Bu araştırma, Ocak 2022- 2023 tarihleri arasında, nitel araştırma olarak yapılmıştır. Araştırma örneklemini TBMM’nde görev yapan milletvekillerinden çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul etmiş 21 kişi oluşturmaktadır. Niteliksel araştırma tasarımlarında örneklem büyüklüğü için belirlenmiş bir kuralın olmadığı, araştırma sorusu ve amacı doğrultusunda örneklem büyüklüğüne karar verilebilen, esnek bir yapıya sahip olduğundan dolayı örneklem büyüklüğü, teorik doygunluğa ulaşma yöntemi ile elde edilmiştir. Görüşmeler kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak, bireysel olarak gerçekleştirilmiştir. Türkiye’deki parlamenterlerin toplumsal cinsiyet algısı ile ilgili 6 ana kategori belirlenmiştir. Bu kategoriler; Türkiye’deki toplumsal cinsiyet algısı (Türkiye’deki toplumsal cinsiyet algısına ilişkin görüşler), siyasette cinsiyet eşitliği (siyasette cinsiyet eşitliği ne ilişkin görüşler), kadın politikacıların hakları (kadın politikacıların haklarına ilişkin görüşler), Türkiye’de parlamenter olmak (Türkiye’de parlamenter olmak ifadesine ilişkin görüşler), kadın politikacıların başarı durumu (Türkiye’deki kadın politikacıların başarı durumuna ilişkin görüşler), siyasette cinsiyetçi söylemler (siyasette yaygın cinsiyet eşitliğine ilişkin görüşler) dir. Cinsiyetin kadın ve erkek olarak iki cinsten oluştuğuna, kadına ve erkeğe yüklenen rollerin farklı olduğuna kadınların daha çok ev ve aile hayatında erkeklerinse kamusal ve sosyal alanda aktif olduğu bununla birlikte her cinsin kendi alanında daha başarılı olduğu kanısına varıldığı belirlenmiştir. Bu doğrultuda kadın cinsiyete sahip parlamenterlere verilen görevlerin erkek parlamenterlere verilen görevlerden daha hafif ve alt makamlar olduğu, parlamentoda bulunma oranlarının oldukça düşük olduğu, kota uygulamasının getirilmediği ve erkek parlamenterlerin bu konudaki görüşlerinin olumsuz olduğu tüm bu görüşlerin ise toplumsal cinsiyete bağlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Cinsiyet, kadın, parlamenter, siyaset, toplumsal cinsiyet

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet, kadın, parlamenter, siyaset, toplumsal cinsiyet

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

GENDER PERCEPTION OF PARLIAMENTARIANS IN TURKEY: QUALITATIVE STUDY

Öz

This research was conducted in order to determine the gender perception of parliamentarians in Turkey. This research was conducted as qualitative research between January 2022 and January 2023. The research sample consists of 21 people who voluntarily agreed to participate in the study among the deputies serving in the Grand National Assembly of Turkey. Since there is no set rule for the sample size in qualitative research designs and the sample size has a flexible structure that can be decided in accordance with the research question and purpose, the sample size was obtained by the method of reaching theoretical saturation. The interviews were conducted individually using the personal information form and the semi-structured interview form. Six main categories related to the gender perception of parliamentarians in Turkey have been determined. These categories are: gender perception in Turkey (opinions about gender perception in Turkey), gender equality in politics (opinions about gender equality in politics), rights of women politicians (opinions about the rights of women politicians), being a parliamentarian in Turkey (opinions about the expression of being a parliamentarian in Turkey), the success status of women politicians (opinions about the success status of women politicians in Turkey), and sexist discourses in politics (opinions about widespread gender equality in politics). It has been determined that gender consists of two sexes, men and women, and that the roles assigned to men and women are different, Women are more active in home and family life, while men are active in public and social spheres. However, it has been concluded that each gender is more successful in its own field. Accordingly, it has been concluded that the duties assigned to female parliamentarians are lighter and lower than those assigned to male parliamentarians, their participation rates are quite low, the quota application has not been introduced, and the views of male parliamentarians on this issue are negative, and all these views are gender-related.

Anahtar Kelimeler

gender, parliamentarian, woman, gender, politics

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Akarçay, P. (2019). İsveç’te cinsiyet eşitliği politikaları. International Journal of Social Inquiry, 12(1), 1-27. 1.
• Aksayan, S., Bahar, Z., Bayık, A., Emiroğlu, O. N., Erefe, İ., Görak, G., ... & Seviğ, Ü. (2002). Hemşirelikte araştırma ilke süreç ve yöntemleri. İstanbul: HEMARGE Yayınları, (1), 156-159.
• Altındal, Y. (2022). Mekânın kadın yüzüne sosyolojik aynanın karşısından bakmak. International Academic Social Resources Journal, (e-ISSN: 2636-7637), Vol:7, Issue:44; pp:1901-19007
• Altindal, Y. (2009). Erkeksi siyasetin ‘erk’siz dublörleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 351-367.
• Bakırcı, Ç. M. (2019). Cinsel kimlik: Biyolojik cinsiyet, cinsel yönelim ve toplumsal cinsiyet nedir? Evrim Ağacı. Erişim, 8. BBC News Türkçe (2018). Hangi ülkelerde kadınlar siyasette daha güçlü? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-44821229
• Coşkun, A., Özdilek, R. (2012). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği: Sağlığa yansıması ve kadın sağlığı hemşiresinin rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 9(3), 30-39.
• Creswell, J. W. (2015). Revisiting mixed methods and advancing scientific practices', in Sharlene Nagy Hesse-Biber, and R. Burke Johnson (eds), The Oxford Handbook of Multimethod and Mixed Methods Research Inquiry, Oxford Library of Psychology (2015; online edn, Oxford Academic, 19 Jan. 2016)
• Demir, Z. (2015). Kadınların siyasete katılımı ve katılımı artırmaya yönelik stratejiler. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 1(2), 35-47.
• Deniz, Ş. (2007). Kadın parlamenterlerin bakış açısıyla Türkiye’de kadınların siyasal hayattaki temsili. Journal of Management and Economics Research, 5(7), 2-16.
• Derin, N. (2020). Dünyadan ve Türkiye’den örneklerle cam tavan sendromu, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 137- 154.
• Dökmen, Z. Y. (2010). Toplumsal cinsiyet, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ecevit, Y., & Bayrakçeken Tüzel, G. (2019). Toplumsal cinsiyet eşitliğinin izlenmesi için el kitabı. ISBN: 978-605-80901-2-5
• Ersoy, E. (2009) Cinsiyet kültürü içerisinde kadın ve erkek kimliği: Malatya örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 210.
• Erzen, M. Ü. (2019). Siyasette cinsiyet eşitsizliği. Asya Studies, 2(8), 21-32.
• Güldü, Ö., Ersoy Kart, M. (2010) Toplumsal cinsiyet rolleri ve siyasal tutumlar: Sosyal psikolojik bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 64 (3), 100.
• Günay, G., Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 153(153).
• Kaşıkırık, A., & Karaoğlu, N. (2021). Yerel Siyasette Kadının Adı Neden Yok?. Kadın Adayları Destekleme Derneği Yayınları, ISBN – 978-975-6487-43-3
• Kümbetoğlu, B. (2008). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Bağlam yayıncılık. Memiş, H.B.Ö. (2017). Siyasette ve siyasal iletişimde erkeklik söylemi: 2015-2017 arası Türkiye incelemesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(11), 557-570.
• Özalp, H. (2016). Toplumsal cinsiyet ve siyaset ilişkileri kadınların siyasette aday olması ve seçilmesinin önündeki engeller ve çözüm önerileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Öztepe, M. C. (2023). Kamu yönetiminde kadın: toplumsal cinsiyet temelli bir değerlendirme. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 203-223.
• Sancar, S. (2018). Siyasal Kararlara Katılımda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Haritalama ve İzleme Çalışması. ISBN: 978-605-64847-9-7
• Sancar, S. (2020). Siyasal kararlara katılımda toplumsal cinsiyet eşitliği haritalama ve izleme çalışması 2018-2020 güncellemesi. Türkiye’de katılımcı demokrasinin güçlendirilmesi: Toplumsal cinsiyet eşitliğinin izlenmesi projesi faz II. ISBN: 978-605-80901-8-7
• Sancar, S., & Göç-Bilgin, M. (2021). Erkekler, erkeklikler ve toplumsal cinsiyet eşitliği haritalama ve izleme çalışması. ISBN: 978-625-7666-12-1
• Sancar, S., Toksöz, G., Yüksel-Kaptanoğlu, İ., Memiş-Parmaksız, E., Arslan, H., Kabadayı, A., ... & İnanç, B. (2021). Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini İzleme Raporu 2019-2020.
• Şahin, M. (2019). Kültür aktarımında toplumsal cinsiyetin rolü. Akademik Hassasiyetler, 6(11), 233-249.
• TBMM, Türkiye Büyük Millet Meclisi. 27. Dönem Milletvekilleri Sandalye Dağılımı (24 Haziran 2018). https://www.tbmm.gov.tr/sandalyedagilimi
• Ünüvar, M. F. (2021). Siyasetin cinsiyetçi dili ve toplumsal yansımaları. İzmir Demokrasi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın ve Aile Çalışmaları Anabilim Dalı
• Yalçıner, N. (2019). Bipolar hastalar açısından iyileşmenin taşıdığı anlam. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir: s.17.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.