Kesinleşmiş Bir Bütçe Hesaplaşması Örneği: Milli Eğitim Bakanlığı

Year 2021, Volume: 45 Issue: 4, 1071 - 1076, 13.12.2021

Aziz Konukman

Abstract

Bizde genellikle bütçe tartışmaları Meclis’e sevk edilmiş bütçe teklifi üzerinden
yapılır. Oysa bu belgede yer alan kamu hizmeti üretimine yönelik olarak
tahsis edilecek ödenekler bir öngörüden ibarettir, cekli caklı cümlelerle
kurulan politika tedbirleri ise vaatten öteye geçemez. Ama neredeyse tüm
enerjinin bütçe teklifi üzerine yoğunlaştırıldığı, birlikte görüşülen Kesin hesap
(KHES) yasa teklifi görüşmelerinin ise adeta usulen gerçekleştirildiği görülür.
Nedense, kaynak tahsisin gerçekleşmiş olduğu geçmiş bütçe uygulaması pek
önemsenmez.
Bu tespitimiz ‘önceliği ikincisine verelim’ anlamına gelmemeli. ‘İkisi de aynı
ölçüde önemsenmelidir’ diyoruz. İlkinin (gelecek yılın bütçesinin) vaatlerinin
gerçekçi bir zemine oturup oturmadığı ikincinin (içinde bulunulan yıldan önceki
bütçenin) uygulama sonuçlarına bağlıdır. ’Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan
belli olur’ değişindeki gibi. Kaldı ki, yasama erkine ait bütçe hakkının bir yönü
bütçe yasası ile yürütme erkinin harcama yapmasına ve gelir tahsil etmesine
‘izin verme ve sınırlandırma’ iken diğer yönü bütçe uygulandıktan sonra
uygulama sonuçlarını KHES yasası ile ‘denetleme’. Bu açıdan yasaya dönüşen bu
iki teklif, Meclis’in bütçe hakkının birbirini tamamlayıcı iki unsuru niteliğindedir.
Dolayısıyla, bütçe uygulandıktan sonra, Meclis adına yapılan denetimler de
en az bütçenin kanunlaşmasından ve uygulanmasından önce verilen izin ve
sınırlandırma kadar önemlidir.
Bu eksikliği bir nebze de olsa gidermek amacıyla, KHES teklifiyle birlikte sunulan
kamu idarelerinin faaliyet raporları ve bunların üzerinden hazırlanan Sayıştay
denetim raporlarından hareketle Millî Eğitim Bakanlığı özelinde eski defterleri
ve hesapları karıştırıp masaya yatırmaya çalışacağım. Ama öncesinde belirtmek
isterim, bu raporların ikincisine, yani Sayıştay denetim raporlarına yandaş
medyanın dışındaki medyanın ve sosyal medyanın ilgisi Meclis’in gösterdiği
ilgiden daha fazladır. Ama ilginin daha çok yolsuzluk, usulsüzlük vb. konularla
sınırlı olduğunu da vurgulamamız gerekiyor. Haksızlık etmeyelim, bu konuların
dışındaki denetim bulgularına sayıları az da olsa dikkat çekenler de var.

Keywords

Bütçe, MEB, Kesinleşmiş Bütçe Hesaplaşması

References

• Bu yazı ilk olarak Mektepli Bülten Sayı:8 (Aralık 2020)’de yayımlanmıştır